Kalejdoskop
Sezon urlopowy właśnie się rozpoczyna, a jego częścią są liczne podróże zagraniczne. Eksperci zalecają, by wszyscy ludzie wybierający się w wojaże poza USA dokładnie przyjrzeli się swoim paszportom. Chodzi przede wszystkim o ich ważność. Często dominuje przekonanie, że jeśli paszport jest ważny, nie ma się czym przejmować. Jednak w rzeczywistości jest to potencjalnie poważny problem…
Niejednolite przepisy
Jeśli chodzi u Unię Europejską, a szczególnie kraje należące do strefy Schengen, wymaga się, by paszport podróżnego był ważny przynajmniej na następne trzy miesiące, przy czym owe miesiące liczy się od daty powrotu do kraju. Innymi słowy, jeśli ktoś wyjeżdża do Europy i ma zamiar wrócić do Stanów Zjednoczonych np. 1 lipca, paszport musi być ważny do 1 października. Wjazd do Wielkiej Brytanii, która nie jest już członkiem UE, wymaga posiadania paszportu ważnego przynajmniej na następne 6 miesięcy. Z drugiej strony są również kraje, np. Meksyk, które wymagają tylko tego, by paszport był ważny w czasie całego okresu podróży.
Wiele krajów poza Europą ma identyczne wymogi jak Unia Europejska, ale w Azji i na Bliskim Wschodzie są państwa, które wymagają sześciomiesięcznego okresu ważności paszportu. To oznacza, że jeśli ktoś 1 lipca wybiera się do Wietnamu, paszport musi być ważny co najmniej do 1 stycznia. Są też kraje, do których wjazd możliwy jest wyłącznie po uzyskaniu wizy, co zwykle wymaga posiadania paszportu ważnego przynajmniej na następny rok.
Podróżni często zakładają, iż przepisy te nie są ściśle przestrzegane, ale tak nie jest. Czasami w czasie kontroli granicznych urzędnik może przeoczyć problem z datą ważności paszportu, ale zdarza się to rzadko. Ponadto przeszkodą nie są tylko pracownicy służby granicznej. Jeśli ktoś przybędzie na lotnisko i spróbuje wsiąść do samolotu, niektóre linie lotnicze nawet nie wpuszczą go na pokład, jeśli paszport nie spełnia wymogów ważności kraju docelowego. Trzeba też pamiętać o tym, iż teoretycznie każda linia lotnicza ma prawo odmówić przewozu osobie, której paszport nie jest ważny przynajmniej na następne sześć miesięcy, niezależnie od tego, jakie są wymogi w poszczególnych krajach.
Konkretne wymogi zależą od wielu czynników, w tym polityki imigracyjnej kraju, umów dwustronnych i względów bezpieczeństwa. Podróżni popadający w tarapaty z powodu paszportu, który nie będzie odpowiednio długo ważny, często argumentują, iż nikt nie ma prawa robić im problemów, bo przecież ich dokument jest ważny w chwili jego sprawdzania. Jak jednak twierdzą specjaliści, wymóg posiadania paszportu ważnego na trzy lub sześć następnych miesięcy jest pod wieloma względami uzasadniony.
Stosowanie tych wymogów zapewnia, że podróżni będą posiadać ważny paszport na czas planowanego pobytu, a także na okres „buforowy”, na wypadek nieoczekiwanych opóźnień lub komplikacji. Jeśli ktoś planuje dwutygodniowy pobyt we Francji, a potem postanawia, że chce tam zostać na dwa miesiące, musi mieć paszport o odpowiedniej ważności. Może się też zdarzyć, iż turysta poważnie zachoruje lub ulegnie jakiemuś wypadkowi i będzie musiał pozostać w obcym kraju na dłużej. Jeśli paszport straci w tym okresie ważność, może to spowodować mnóstwo problemów.
Zasada sześciu miesięcy
Sprawy dodatkowo komplikuje fakt, iż podczas gdy niektóre kraje egzekwują jednolite zasady dla wszystkich zagranicznych gości, w innych mogą obowiązywać różne wymagania w zależności od narodowości odwiedzającego lub konkretnych umów wizowych. W związku z tym bardzo ważne jest, by podróżni sprawdzali wymogi wjazdowe obowiązujące w kraju docelowym. Zaleca się sprawdzanie stron internetowych ambasady lub konsulatu kraju docelowego. Większość z nich dostarcza szczegółowych informacji na temat wymogów wjazdowych dla gości zagranicznych. Warto także zapoznać się ze stroną internetową Departamentu Stanu, gdzie znaleźć można wszystkie potrzebne informacje dotyczące kwestii związanych z ważnością paszportu.
Ogólnie rzecz biorąc, zarówno władze polskie, jak i amerykańskie zalecają, by posiadacze paszportów dbali o to, by dokumenty te były zawsze ważne przynajmniej na rok do przodu, co oznacza, że o wydanie nowego paszportu powinno się ubiegać z odpowiednim wyprzedzeniem. Amerykański Departament Stanu zaleca stosowanie tzw. zasady sześciu miesięcy. Jest ona opisana następująco:
„Do wjazdu do wielu krajów wymagany jest ważny paszport, który jest ważny przynajmniej przez sześć miesięcy. W wielu krajach regionu Azji i Pacyfiku oraz na Bliskim Wschodzie paszport amerykański musi mieć co najmniej sześciomiesięczny okres ważności przed wydaniem wizy lub zezwoleniem na wjazd. Kraje wymagające sześciomiesięcznej ważności paszportu to: Chiny, Mongolia, Wietnam, Kambodża, Laos, Tajlandia, Malezja, Singapur, Indonezja, Birma, Indie, Nepal, Pakistan, Rosja, Kuwejt, Arabia Saudyjska, Bahrajn, Katar, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Oman, Jordania, Izrael, Egipt i Turcja.
W Hongkongu i Makau obowiązuje wymóg ważności tylko jednego miesiąca. Niektóre kraje mają specjalne wymagania dotyczące ważności paszportu dla podróżujących z USA. Na przykład w Australii, na Bahamach, Bermudach, w Kanadzie i Kolumbii wymagany jest jedynie paszport, który jest ważny w momencie wjazdu. W niektórych przypadkach linie lotnicze nie pozwalają pasażerom posiadającym paszporty o okresie ważności krótszym niż sześć miesięcy na wejście na pokład lotów zagranicznych”.
Z powyższego wynika, że najlepszą metodą na uniknięcie jakichkolwiek problemów jest dbanie o to, by paszport był ważny przez minimum następne sześć miesięcy, a najlepiej na rok. Wybieranie się w zagraniczne wojaże z dokumentem tracącym ważność w najbliższej przyszłości jest po prostu potencjalnie ryzykowne.
Andrzej Heyduk
