The Warsaw
Rywalizacja pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Chinami narasta nieprzerwanie od 2018 r. Świadczy o tym chociażby fakt, że w opublikowanej 12 października br. Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Biały Dom jednoznacznie uznał Pekin za bezpośrednie i trwałe zagrożenie dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych.
Prezydent USA Joe Biden i prezydent Chin Xi Jinping spotkali się w kuluarach szczytu G20 na indonezyjskiej wyspie Bali, by omówić kwestie, które dotychczas dzieliły ich kraje. Stosunki na linii Waszyngton-Pekin uległy wyraźnemu pogorszeniu po sierpniowej wizycie przewodniczącej Izby Reprezentantów Nancy Pelosi na Tajwanie.
Spotkanie obydwu liderów na Bali nie przyniosło oczekiwanych skutków pomimo starań na rzecz osiągnięcia kompromisu. Rozmowy toczyły się na tle ostatnich wydarzeń, w tym demonstracji przeciwko chińskiej polityce zero Covid, dyskusyjnej reelekcji Xi Jinpinga na trzecią kadencję w fotelu prezydenta oraz prób rakietowych Korei Północnej. Głównym tematem trzygodzinnego spotkania pozostała jednak kwestia Tajwanu.
Chińscy studenci wyszli na ulice amerykańskich miast, by sprzeciwić się surowym restrykcjom covidowym wprowadzonym przez władze Chin. Skandowali też jednak wolnościowe hasła, domagając się nawet ustąpienia Xi Jinpinga.Niemniej obaj przywódcy z podobną stanowczością opowiedzieli się przeciwko użyciu broni jądrowej w Ukrainie. Podczas rozmowy z Xi Jinpingiem Joe Biden podkreślił, że władze w Pekinie mają za zadanie powstrzymać zagrożenie ze strony Korei Północnej, która ostatnio dokonuje rekordowej liczby testów rakietowych.
Oprócz handlu przywódcy poruszyli szereg innych ważnych kwestii, w tym prawa człowieka, transfer technologii oraz niepodległość Tajwanu. Pekin dał dość jasno do zrozumienia, że kwestia Tajwanu leży w centrum interesów narodowych Chińskiej Republiki Ludowej.
Innym punktem spornym pomiędzy USA i Chinami są pretensje terytorialne Pekinu na Morzu Południowochińskim, co stoi w sprzeczności z roszczeniami Filipin, Wietnamu, Malezji, Tajwanu oraz Brunei. Równie burzliwa dyskusja miała ostatnio miejsce w odpowiedzi na obecność amerykańskiego niszczyciela na Morzu Południowochińskim w ramach operacji FONOP pozwalającej na swobodną żeglugę na danym akwenie. Pojawienie się amerykańskiego okrętu wywołało gniew władz chińskich, które zakomunikowały, że misja ta miała poważnie naruszyć suwerenność i bezpieczeństwo Chin.
Chińskie dążenia w rejonie Indo-Pacyfiku, w tym podpisany niedawno z Wyspami Salomona pakt o bezpieczeństwie, szczególnie niepokoją Australię. Na mocy porozumienia Chińczycy mogą zwiększyć obecność marynarki na południowym Pacyfiku, a także uzyskać dostęp do akwenów ważnych ze strategicznego punktu widzenia.
Amerykanie oświadczyli, że mogą powstrzymać Chiny tylko z pomocą silnych sojuszników, tym samym wzywając Unię Europejską do zajęcia stanowiska. Niemniej jednak inaczej do kwestii Chin podchodzi Unia Europejska, która niedawno określiła Pekin mianem swojego „strategicznego rywala”. W październiku amerykańska administracja wprowadziła nowy pakiet przepisów regulujących eksport określonych technologii. Mimo że Unia podążyła śladem Waszyngtonu w tej kwestii, kraje wspólnoty podejmą kroki, by wypracować własną, odrębną strategię wobec Chin.
Sam fakt, że zarówno UE, jak i USA mają rozbieżne wizje polityki wobec Chin może niekorzystnie wpłynąć na stosunki transatlantyckie. Na początku listopada kanclerz Niemiec Olaf Scholz złożył wizytę w Chinach, zaś w ubiegły czwartek do Pekinu poleciał przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel, co może świadczyć o istotnej poprawie w stosunkach z Chinami. Stany Zjednoczone niedawno umocniły sojusz z Francją, o czym świadczy ostatnia wizyta państwowa Emmanuela Macrona, podjętego z najwyższymi honorami na kolacji w Białym Domu. Nie ulega wątpliwości, że po obu stronach Atlantyku panuje impas, zaś obecna sytuacja geopolityczna jest złożona bardziej niż kiedykolwiek.
Katja-Elisabeth Herrmann
jest pracownikiem Warsaw Institute. Ukończyła Kolegium Europejskie w Warszawie oraz Fletcher School of Law and Diplomacy na Uniwersytecie Tufts w zakresie spraw transatlantyckich. Ponadto Katja-Elisabeth posiada tytuł licencjata w dziedzinie stosunków międzynarodowych i organizacji międzynarodowych, który połączyła z dyplomem z prawa międzynarodowego i europejskiego na Uniwersytecie w Groningen. Podczas studiów licencjackich zajmowała się głównie badaniem powiązań między technologią a prawem w Unii Europejskiej. Niedawno otrzymała stypendium Squire Patton Boggs Foundation w zakresie polityki publicznej na rok 2022. W ramach pracy w programie stypendialnym jej badania poświęcone są istotnym tematom dotyczącym spraw transatlantyckich z perspektywy prawnej i politycznej.
Niniejszy artykuł powstał w ramach działalności społeczno-misyjnej polskiego think tanku Warsaw Institute. Jeśli cenicie Państwo przygotowane przez naszych ekspertów treści, apelujemy o wsparcie finansowe naszej działalności realizowanej na zasadzie non-profit. Do regularnych darczyńców przysyłamy bezpłatnie anglojęzyczny kwartalnik The Warsaw Institute Review.Więcej informacji: www.warsawinstitute.org/support/Darowizny można dokonać bezpośrednio na konta bankowe:USD: PL 82 1020 4900 0000 8502 3060 4017EUR: PL 85 1020 4900 0000 8902 3063 7814GBP: PL 18 1020 4900 0000 8302 3069 6641PLN : PL 41 1020 1097 0000 7202 0268 6152SWIFT: BPKOPLPWDziękujemy!
Warsaw Institute to polski think tank zajmujący się geopolityką. Główne obszary badawcze to stosunki międzynarodowe, bezpieczeństwo energetyczne oraz obronność. Warsaw Institute wspiera Inicjatywę Trójmorza oraz stosunki transatlantyckie.
Warsaw Institute is a Polish think tank focusing on geopolitics. The main research areas are international relations, energy security and defense. The Warsaw Institute supports the Three Seas Initiative and transatlantic relations.
Spotkanie Joe Bidena i Xi Jinpinga
Rywalizacja pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Chinami narasta nieprzerwanie od 2018 r. Świadczy o tym chociażby fakt, że w opublikowanej 12 października br. Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Biały Dom jednoznacznie uznał Pekin za bezpośrednie i trwałe zagrożenie dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych.
Prezydent USA Joe Biden i prezydent Chin Xi Jinping spotkali się w kuluarach szczytu G20 na indonezyjskiej wyspie Bali, by omówić kwestie, które dotychczas dzieliły ich kraje. Stosunki na linii Waszyngton-Pekin uległy wyraźnemu pogorszeniu po sierpniowej wizycie przewodniczącej Izby Reprezentantów Nancy Pelosi na Tajwanie.
Spotkanie obydwu liderów na Bali nie przyniosło oczekiwanych skutków pomimo starań na rzecz osiągnięcia kompromisu. Rozmowy toczyły się na tle ostatnich wydarzeń, w tym demonstracji przeciwko chińskiej polityce zero Covid, dyskusyjnej reelekcji Xi Jinpinga na trzecią kadencję w fotelu prezydenta oraz prób rakietowych Korei Północnej. Głównym tematem trzygodzinnego spotkania pozostała jednak kwestia Tajwanu.1
Chińscy studenci wyszli na ulice amerykańskich miast, by sprzeciwić się surowym restrykcjom covidowym wprowadzonym przez władze Chin. Skandowali też jednak wolnościowe hasła, domagając się nawet ustąpienia Xi Jinpinga.2
Niemniej, obaj przywódcy z podobną stanowczością opowiedzieli się przeciwko użyciu broni jądrowej w Ukrainie. Podczas rozmowy z Xi Jinpingiem Joe Biden podkreślił, że władze w Pekinie mają za zadanie powstrzymać zagrożenie ze strony Korei Północnej, która ostatnio dokonuje rekordowej liczby testów rakietowych.3
Oprócz handlu przywódcy poruszyli szereg innych ważnych kwestii, w tym prawa człowieka, transfer technologii oraz niepodległość Tajwanu. Pekin dał dość jasno do zrozumienia, że kwestia Tajwanu leży w centrum interesów narodowych Chińskiej Republiki Ludowej.
Innym punktem spornym pomiędzy USA i Chinami są pretensje terytorialne Pekinu na Morzu Południowochińskim, co stoi w sprzeczności z roszczeniami Filipin, Wietnamu, Malezji, Tajwanu oraz Brunei. Równie burzliwa dyskusja miała ostatnio miejsce w odpowiedzi na obecność amerykańskiego niszczyciela na Morzu Południowochińskim w ramach operacji FONOP pozwalającej na swobodną żeglugę na danym akwenie.4 Pojawienie się amerykańskiego okrętu wywołało gniew władz chińskich, które zakomunikowały, że misja ta miała poważnie naruszyły suwerenność i bezpieczeństwo Chin.5
Chińskie dążenia w rejonie Indo-Pacyfiku, w tym podpisany niedawno z Wyspami Salomona pakt o bezpieczeństwie, szczególnie niepokoją Australię. Na mocy porozumienia Chińczycy mogą zwiększyć obecność marynarki na południowym Pacyfiku, a także uzyskać dostęp do akwenów ważnych ze strategicznego punktu widzenia.6
Amerykanie oświadczyli, że mogą powstrzyma
Chiny tylko z pomocą silnych sojuszników, tym samym wzywając Unię Europejską do zajęcia stanowiska. Niemniej jednak, inaczej do kwestii Chin podchodzi Unia Europejska, która niedawno określiła Pekin mianem swojego "strategicznego rywala".7 W październiku amerykańska administracja wprowadziła nowy pakiet przepisów regulujących eksport określonych technologii. Mimo że Unia podążyła śladem Waszyngtonu w tej kwestii, kraje wspólnoty podejmą kroki, by wypracować własną, odrębną strategię wobec Chin.
Sam fakt, że zarówno UE, jak i USA mają rozbieżne wizje polityki wobec Chin może niekorzystnie wpłynąć na stosunki transatlantyckie. Na początku listopada kanclerz Niemiec Olaf Scholz złożył wizytę w Chinach, zaś w ubiegły czwartek do Pekinu poleciał przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel, co może świadczyć o istotnej poprawie w stosunkach z Chinami. Stany Zjednoczone niedawno umocniły sojusz z Francją, o czym świadczy ostatnia wizyta państwowa Emmanuela Macrona, podjętego z najwyższymi honorami na kolacji w Białym Domu. Nie ulega wątpliwości, że po obu stronach Atlantyku panuje impas, zaś obecna sytuacja geopolityczna jest złożona bardziej niż kiedykolwiek.
Katja-Elisabethworks as a research fellow at the Warsaw Institute. She has a background in Transatlantic Affairs from the College of Europe (Warsaw, Poland) and the Fletcher School of Law and Diplomacy at Tufts University. Additionally, Katja-Elisabeth holds a BA in International Relations and International Organizations which she combined with a degree in International and European Law from the University of Groningen. During her undergraduate studies, her main focus explored the nexus between technology and law in the European Union. She has recently been awarded the Squire Patton Boggs Foundation public policy fellowship in 2022. As part of her work under the fellowship program, her research is devoted to relevant topics of transatlantic affairs interest from a legal and political perspective.
Żródła
Amaro, Silvia “The U.S. wants the EU to be strict with China. But Europe can’t afford it” CNBC News (2 grudnia 2022 r.) <https://www.cnbc.com/2022/12/02/the-us-wants-the-eu-to-be-strict-with-china-but-europe-cant-afford-it.html> dostęp: grudzień 2022 r.
Associated Press “US dismisss Chinese objections to South China Sea mission” ABS News (30 listopada 2022 r.) <https://abcnews.go.com/International/wireStory/us-dismisses-china-objections-south-china-sea-mission-94131964> dostęp: listopad 2022 r.
Collinson Stephen, “Xi and Biden cool the heat, but China and the US are still on collision course” CNN News (14 listopada 2022 r) <https://edition.cnn.com/2022/11/14/politics/joe-biden-xi-jinping-china-us-relations/index.html> dostęp: grudzień 2022 r.
Lendon Brad, “US and China in first South China Sea encounter since Xi-Biden meeting” CNN News (29 listopada 2022 r.) <https://edition.cnn.com/2022/11/29/asia/us-navy-freedom-of-navigation-south-china-sea-intl-hnk-ml/index.html> dostęp: grudzień 2022 r.
Levine Rosie, Jennifer Staats, Alex Stephenson, “Three Key Takeaways from the Biden-Xi Summit” United States Institute for Peace (17 listopada 2022 r.) <https://www.usip.org/publications/2022/11/three-key-takeaways-biden-xi-summit> dostęp: listopad 2022 r.
Andrew Restuccia, Ken Thomas, Chun Han Wong, Keith Zhai, “Biden-Xi Talks Mark Shift in U.S.-China Ties Toward Managing Fierce Competition” The Washington Post Journal (15 listopada 2022 r.) <https://www.wsj.com/articles/biden-xi-talks-mark-shift-in-u-s-china-ties-toward-managing-fierce-competition-11668534046> dostęp: grudzień 2022 r.
Lee Elzabeth, Asim Kashgarian, “Protests in China Prompt Chinese Students in US to Speak Out” VOA News (1 grudnia 2022 r.) <https://www.voanews.com/a/protests-in-china-prompt-chinese-students-in-us-to-speak-out-/6858691.html> dostęp: grudzień 2022 r.
Zongyuan Zoe Liu, „What the China-Solomon Islands Pact Means for the U.S. and South Pacific” Council on Foreign Relations (4 maja 2022 r.) <https://www.cfr.org/in-brief/china-solomon-islands-security-pact-us-south-pacific> dostęp: grudzień 2022 r.
Tessa Wong, “Xi Biden meeting: US leader promises 'no new Cold War' with China” BBC News (14 listopada 2022 r.) <https://www.bbc.com/news/world-asia-63628454> dostęp: grudzień 2022 r.
1Tessa Wong, “Xi Biden meeting: US leader promises 'no new Cold War' with China” BBC News (14 listopada 2022 r.) <https://www.bbc.com/news/world-asia-63628454> dostęp: grudzień 2022 r.
2Elzabeth Lee, Asim Kashgarian, “Protests in China Prompt Chinese Students in US to Speak Out” VOA News (1 grudnia 2022 r.) <https://www.voanews.com/a/protests-in-china-prompt-chinese-students-in-us-to-speak-out-/6858691.html> dostęp: grudzień 2022 r.
3Collinson Stephen, “Xi and Biden cool the heat, but China and the US are still on collision course” CNN News (14 listopada 2022 r.) <https://edition.cnn.com/2022/11/14/politics/joe-biden-xi-jinping-china-us-relations/index.html> dostęp: grudzień 2022 r.
4Lendon Brad, “US and China in first South China Sea encounter since Xi-Biden meeting” CNN News (29 listopada 2022 r.) <https://edition.cnn.com/2022/11/29/asia/us-navy-freedom-of-navigation-south-china-sea-intl-hnk-ml/index.html> dostęp: grudzień 2022 r.
5Tamże.
6Zongyuan Zoe Liu, „What the China-Solomon Islands Pact Means for the U.S. and South Pacific” Council on Foreign Relations (4 maja 2022 r.) <https://www.cfr.org/in-brief/china-solomon-islands-security-pact-us-south-pacific> dostęp: grudzień 2022 r.
7Amaro, Silvia “The U.S. wants the EU to be strict with China. But Europe can’t afford it” CNBC News (2 grudnia 2022 r.) <https://www.cnbc.com/2022/12/02/the-us-wants-the-eu-to-be-strict-with-china-but-europe-cant-afford-it.html> dostęp: grudzień 2022 r.
