W poprzednich artykułach przedstawiałam Państwu procesy lub czynności, które wykonujemy w naszym biurze najczęściej, takie jak uznanie rozwodu czy zmiana imienia. Dziś pragnę opisać ich zastosowanie w praktyce, na konkretnym przykładzie.
Wyobraźmy sobie małżeństwo Małgorzaty Nowak i Jana Kowalskiego, którzy zawarli związek w Polsce i wyemigrowali do USA. W Stanach Zjednoczonych nie ułożyło im się i małżeństwo zakończyło się rozwodem. Pani Małgorzata wyszła ponownie za mąż. Ze względu na dzieci z pierwszego związku nosi dwuczłonowe nazwisko „Kowalski-Małek”. Z kolejnego małżeństwa ma małoletnią córkę, jednak drugi mąż niedawno zmarł po długiej chorobie. Pani Małgorzata chce uporządkować kwestię własnego nazwiska i stanu cywilnego i uzyskać paszport dla najmłodszego dziecka. Jakie czynności powinna wykonać?
Warunkiem rejestracji kolejnego związku p. Małgorzaty jest rozwiązanie pierwszego małżeństwa. Jeśli orzeczenie rozwodu miało miejsce w USA przed 1 lipca 2009 roku, należy przeprowadzić uznanie tego rozwodu, zwracając się do właściwego sądu w Polsce. Jeśli pierwszy mąż również przebywa za granicą właściwym sądem będzie Sąd Okręgowy w Warszawie, natomiast jeśli powrócił do kraju, najbliższy Sąd Okręgowy względem jego miejsca zamieszkania. Uznanie przez sąd daje nam możliwość rozwiązania małżeństwa w dacie jego orzeczenia za granicą. Po wydaniu postanowienia polskiego sądu należy poczekać na stwierdzenie jego prawomocności i poczekać na przekazanie tej informacji do USC, który na akcie małżeństwa odnotuje stosowną wzmiankę o rozwodzie oraz zmieni stan cywilny małżonków na „rozwiedziona/ rozwiedziony”.
Z różnych względów niektóre osoby decydują się, aby zamiast uznania przeprowadzić rozwód Polsce. Data rozwodu będzie wówczas późniejsza, co może kolidować w przypadku, kiedy po rozwodzie w USA doszło do zawarcia nowego związku małżeńskiego. Sądowe uznanie zagranicznego orzeczenia może zająć do roku czasu i w głównej mierze zależy od możliwości współpracy z byłym małżonkiem. Czas będzie dłuższy, jeśli nie mamy z nim kontaktu i w żaden sposób nie da się go nawiązać. W przypadku rozwodu orzeczonego po 1 lipca 2009 r. uznania dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego. Niezależnie od trybu uznania – przez sąd lub USC – wyrok rozwodowy musi spełniać wymogi formalne, czyli być urzędowo poświadczoną kopią orzeczenia, ze stwierdzeniem prawomocności a w przypadku orzeczeń zaocznych, zawierać poświadczenie doręczenia pozwu stronie przeciwnej.
Po drugim ślubie pani Małgorzata samodzielnie dokonała zmiany końcówki nazwiska z Kowalska na Kowalski i dołożyła drugi człon nazwiska. W zakresie wyboru nazwiska noszonego po ślubie polskie przepisy pozwalają jedynie na dodanie członu do obecnego nazwiska, które brzmiało „Kowalska”. USC może skorzystać ze sprostowania lub zobowiązać ją do dokonania administracyjnej zmiany nazwiska zanim wpisze jej nowy akt małżeństwa. Przy transkrypcji drugiego małżeństwa należy również zwrócić uwagę na pisownię z myślnikiem lub bez (Kowalski-Małek lub Kowalski Małek) oraz na zastosowanie polskich znaków (Małek zamiast Malek).
Na podstawie umiejscowienia drugiego małżeństwa można dokonać transkrypcji aktu urodzenia najmłodszej córki p. Małgorzaty. Dodatkowo, p. Małgorzata będzie musiała zarejestrować zgon drugiego męża. Jest to istotne dla jej stanu cywilnego (wdowa zamiast mężatka) oraz do złożenia wniosku paszportowego dla małoletniej córki. W chwili składania wniosku muszą być obecni oboje rodzice lub ten, który nie może być obecny podpisuje pisemną zgodę na wydanie paszportu. W naszym przypadku, nieobecność rodzica można wykazać tylko jego aktem zgonu oraz odpowiednią wzmianką na akcie małżeństwa.
Załatwienie wszystkich powyższych formalności może zająć dobrze ponad rok, dlatego warto skontaktować się z urzędami lub sądem odpowiednio wcześniej i przejść przez cały proces bez pośpiechu.
Katarzyna Jankowska
od 2007 roku prowadzi Biuro Tłumaczeń PLUS, LLC w Addison, IL, pomagając Polonii w tłumaczeniach i sprawach urzędowych, szczególnie dotyczących polskiego obywatelstwa.
W Polsce tłumacz przysięgły wpisany na listę Ministra Sprawiedliwości i członek Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych (TEPIS), w USA tłumacz certyfikowany przez American Translators Association (ATA) oraz tłumacz sądowy (Administrative Office of Illinois Courts Registry No. 1007). Z wykształcenia magister Filologii Angielskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, absolwentka Wydziału Prawa EWSPA w Warszawie, Wydziału Administracji Publicznej na Roosevelt University w Chicago, gdzie także ukończyła Paralegal Studies Program. Mieszka w okolicach Chicago od 1995 roku.
