Medycyna w pigułce
Proces łysienia charakteryzuje się nadmierną utratą włosów. Tego typu problem może być dziedziczny (nasi rodzice mogli wcześnie łysieć i przekazali nam to genetycznie), może towarzyszyć różnym chorobom ogólnoustrojowym oraz skórnym, być spowodowany działaniem ubocznym zażywanych leków, niedoborem witamin i minerałów oraz stresem. Na początku nadmiernego wypadania włosów( NWW) zauważamy więcej włosów na grzebieniu, poduszce czy też ubraniu. Stopniowo włosy ulegają przerzedzeniu i nie daje się ukryć NWW poprzez zmianę fryzury lub noszenie nakryć głowy.
Nasze włosy nie rosną stale i w jednakowym tempie. Włosy przechodzą przez 2 fazy wzrostu i nie wszystkie włosy w danym momencie znajdują się w tej samej fazie. Faza pierwsza nazywa się anagen i zwykle trwa 2 – 3 lat. W tym czasie włos rośnie około 1 centymetr na miesiąc. Po tej aktywnej fazie wzrostu włos wchodzi w drugą fazę zwaną telogen – faza spoczynkowa – jest to faza, w której włos przestaje rosnąć i trwa około 3-4 miesięcy. Ta faza kończy się wypadnięciem włosa i na jego miejsce zaczyna rosnąć nowy. Codziennie wypada nam około 50 – 100 włosów i jest to bardzo niewielka ilość biorąc pod uwagę, że średnio mamy na głowie około 100 000 włosów.
Rodzaje łysienia – NWW. Łysienie typu androgenicznego (androgenic) dotyczy mężczyzn i kobiet i jest uwarunkowane genetycznie (jedno lub oboje rodziców ma ten problem). Charakteryzuje się skróconym okresem rośnięcia włosów, odrastające włosy są coraz cieńsze i łatwiej wypadają.
Łysienie bliznowate lub zapalne (cicatrical) występuje, kiedy proces zapalny, bliznowaty lub nieprawidłowe złuszczanie skóry uszkadza cebulki włosowe, zaburzając możliwość odrastania nowych włosów. Występuje to między innymi w chorobie zwanej liszajem skórnym oraz innych chorobach skóry.
Alopecja areata – łysienie plackowate charakteyzuje się miejscową utrata włosów i może występować u zdrowych osób.
Uważa się, że niektórzy ludzie mają wrodzone predyspozycje do tego typu utraty wlosów. W tej chorobie włosy rosną, ale dużo szybciej wypadają, co powoduje, że niektóre miejsca na skórze głowy są okresowo pozbawione włosów. Często schorzenie to występuje rodzinnie.
Łysienie zwane telogen effluvium jest zaburzeniem wzrastania włosów, kiedy nasz włos zostaje przedwcześnie wprowadzony w fazę spoczynku – telogen. Może to towarzyszyć silnym zaburzeniom emocjonalnym lub fizycznym urazom. Włosy, które uległy zahamowaniu wzrostu, wypadają po jednym lub dwóch miesiącach i na ich miejsce zaczynają rosnąć nowe włosy. Tego typu zaburzenie może towarzyszyć stresowi związanemu ze śmiercią bliskiej osoby, ciężkiej chorobie, depresji, nadmiernej diecie, niedoborom dietetycznym lub po stresie towarzyszącym operacji. Włosy z reguły odrastają, kiedy przyczyna powodująca tego typu łysienie zostanie usunięta lub jej efekt z czasem osłabnie.
Inne przyczyny NWW to niedobory dietetyczne, nadmierna dieta, bulimia, niedobory białka, żelaza, witamin, działanie uboczne leków (np. na stawy, na serce, na ciśnienie krwi). Chemioterapia powoduje skrócenie fazy wzrostu włosów i ich nadmierne wypadanie. Hormonalne przyczyny wiążą się głównie z zaburzeniami tarczycy, menopauzą, nadprodukcją testosteronu lub okresem ciąży i poporodowym. Innym czynnikiem jest nadmierne używanie środków do pielęgnacji włosów i ich barwienie, infekcje skóry bakteryjne i grzybiczne czy też nawet tak zwane nawykowe wyrywanie włosów – trichotillomania.
Diagnostyka. Polega na badaniu skóry, badaniach laboratoryjnych krwi, analizie zażywanych leków oraz testowaniu włosów. Dodatkowym narzędziem jest mikroskopowe badanie włosów i skóry – trichoscan – który posiadamy w naszym gabinecie. Leczenie NWW jest zależne od jego przyczyny. Czasami przyczynę można usunąć lub skorygować, jak na przykład zbalansować niedobór hormonów, zmienić lek czy też leczyć chorobę skóry. Jednak nie w każdym przypadku udaje sie znaleźć przyczynę utraty włosów lub też usunięcie teoretycznej przyczyny nie daje zadawalającego odrostu włosów.
Spośród środków zatwierdzonyc przez FDA jako pomagające na odrost włosów należą Minoxidil dostępny bez recepty, Propecia, sterydy w zastrzykach lub miejscowo oraz Anthralin. Jest to bardzo niewielki wybór zważywszy, że żaden z wymienionych środków tak naprawdę nie działa i nawet jeżeli jest jakiś niewielki odrost, to jest on słabszy, pojawia się po około 6 – 9 miesiącach stosowania leku i znika po zaprzestaniu jego używania. Stosowanie leków nie jest pozbawione działań ubocznych, szczególnie Finasteride może powodować poważne problemy. Odpowiednie używanie leków musi być wcześniej konsultowane z lekarzem.
Do innych metod leczenia łysienia zaliczamy operacje i przeszczepy włosów. Operacja polega na wycięciu skóry pozbawionej włosów i pokrycie tych miejsc naciągniętą skórą owłosioną. Czasami trzeba dokonywać skomplikowanych manipulacji i przemieszczeń owłosionej skóry, aby pacjent dobrze wyglądał po zabiegu. Inną metodą jest transplant włosów, w którym używa się własnych zdrowych włosów, aby je wszczepiać w pozbawioną włosów skórę. Nie zawsze te włosy się przyjmują i dlatego wciąż są rozwijane nowe techniki i technologie transplantacyjne. Dla osób, którym nic nie pomaga pozostają jeszcze peruki lub leczenie niekonwencjonalne. Jeżeli chcesz się dowiedzieć więcej na temat niekonwencjonalnych sposobów leczenia NWW, zgłoś się na wizytę w naszym gabinecie.
***
Mówiący po polsku lekarz Aleksy Dobradin, MD z wieloletnią praktyką w Polsce i Ameryce. Były ordynator Oddziału Medycyny Ogólnej szpitala St. Mary of Nazareth w Chicago. Praktykujący pod adresem: 6422 W. Belmont Ave. Chicago, Illinois 60634, tel. (773) 481-2504.
