Demokratyczny senator Bernie Sanders ze stanu Vermont, główny rywal Hillary Clinton w wyścigu do partyjnej nominacji prezydenckiej, poparł ją i wystąpił z nią razem we wtorek na wiecu w Portsmouth w stanie New Hampshire.
„Hillary Clinton zdobyła nominację i gratuluję jej tego. Zamierzam zrobić wszystko, żeby została prezydentem USA. Jest jedną z najinteligentniejszych osób, jakie znam i będzie wspaniałym prezydentem” – powiedział senator.
Podkreślił, że trzeba zjednoczyć siły w Partii Demokratycznej, aby w listopadowych wyborach pokonać kandydata Republikanów Donalda Trumpa.
Dziękując mu za poparcie, była pierwsza dama, senator i sekretarz stanu powiedziała, że „jest dla niej przywilejem” stać razem z nim na mównicy. Chwaliła Sandersa za pasję, z jaką walczy o swoje postulaty w Kongresie i komplementowała jego rodzinę.
W swoim przemówieniu kładła akcenty na uznawane przez wielu za populistyczne wątki w swoim programie wyborczym zgodne z tym, co w prawyborach głosił Sanders, określający się jako „demokratyczny socjalista”.
Rozpoczęła jednak od nawiązania do niedawnych tragedii – zastrzelenia w Baron Rouge w Luizjanie i Falcon Heights w Minnesocie dwóch Afroamerykanów przez policję i zamordowania pięciu białych policjantów w Dallas w Teksasie przez czarnoskórego snajpera, który przestawił swój czyn jako zemstę rasową.
„To są trudne dni dla naszego kraju. Trzeba wziąć się za zwalczanie rasizmu i odbudowę zaufania między organami ścigania a społeczeństwem” – powiedziała.
Wezwała, by położyć kres „profilowaniu rasowemu” przez policję i nadużywaniu surowych kar. Postulowała poprawę szkolenia policjantów. Zaapelowała o ograniczenie dostępu do broni palnej, aby utrudnić jej zakup przez przestępców i psychopatów.
Później mówiła o potrzebie podwyżki płacy minimalnej („obecna – 7,25 dolara za godzinę – to pensja głodowa”), obniżeniu kosztów wyższych studiów i zwiększeniu dostępu Amerykanów do ochrony zdrowia, „na jaką ich stać”. Podkreślała, że gospodarka „nie może przynosić korzyści tylko bogatym”, obiecywała walkę z ociepleniem klimatu i o reformę systemu finansowania kampanii wyborczych, aby nie faworyzował on – jak obecnie – wielkiego biznesu i innych zamożnych grup interesów.
Wcześniej Sanders długo zwlekał z ogłoszeniem poparcia dla Clinton, co wzbudzało niepokój Demokratów, że partia jest podzielona. Senator przegrał w prawyborach walkę o nominację, ale zdobył niewiele mniej delegatów na przedwyborczą konwencję w Filadelfii i miał za sobą miliony zagorzałych zwolenników, głównie wśród młodych wyborców, którym podobają się jego wezwania do zmniejszenia nierówności w USA, podwojenia płacy minimalnej i darmowych studiów na uniwersytetach publicznych.
Wielu jego fanów wyrażało niechęć do Clinton jako kandydatki establishmentu ustępującej wielkim korporacjom. Sondaże wskazują, że niektórzy z nich chcą nawet w wyborach głosować na Trumpa, bo popierają jego zapowiedzi rewizji układów o wolnym handlu i karania biznesu podatkami za przenoszenie miejsc pracy za granicę.
Do porozumienia między dwojgiem rywali doszło w wyniku negocjacji; Sanders domagał się w tych negocjacjach włączenia do platformy wyborczej Demokratów, która będzie uchwalona na konwencji, kluczowych punktów jego lewicowego programu.
Obóz Clinton zgodził się, by w platformie znalazł się postulat podwyżki płacy minimalnej do 15 dolarów za godzinę i wprowadzenia bezpłatnych studiów na państwowych uczelniach. Znajdzie się też w nim postulat docelowego powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego finansowanego z podatków.
Trwają jeszcze negocjacje w sprawie stanowiska Demokratów wobec układu o wolnym handlu między krajami Pacyfiku (TPP), przeciw któremu Clinton ostatnio wystąpiła, a którego broni Biały Dom.
Sandersowi obiecano poza tym oddanie mównicy na konwencji w Filadelfii w czasie największej telewizyjnej oglądalności.
Senator powtarza, że chodzi mu o „polityczną rewolucję” i poza darmowymi studiami i podwyżką płacy minimalnej postuluje m.in. uchwalenie ustaw drastycznie zaostrzających kontrolę nad bankami. Sanders powrócił we wtorek do tych wątków.
„Zbyt wielu Amerykanów zostało pozostawionych w tyle przez naszą gospodarkę. Jest zbyt dużo biedy, zbyt dużo rozpaczy. Musimy sprawić, by ze wzrostu gospodarczego korzystał nie tylko najzamożniejszy 1 procent społeczeństwa” – powiedział.
Hasła Sandersa są popularne w kręgach Amerykanów najbardziej dotkniętych kryzysem finansowym 2008 roku i recesją, ale zwalczane przez umiarkowanych Demokratów, którzy obawiają się, że poparcie radykalniejszego programu utrudni Clinton wybór na prezydenta.
Sondaże wskazują, że gdyby wybory odbyły się dziś, zdecydowanie wygra ona z Trumpem. Jednocześnie jednak ponad 50 procent wyborców wyraża niechęć i brak zaufania do kandydatki Demokratów.
Z Waszyngtonu Tomasz Zalewski (PAP)
