Polacy, Grecy i wizy do Ameryki – O Polonii i Ameryce

Największą zadrą w stosunkach polsko-amerykańskich jest od lat sprawa zniesienia wiz dla Polaków pragnących odwiedzić Stany Zjednoczone. Nie pomaga przynależność Polski do NATO i UE ani zaangażowanie i ofiary polskiego kontyngentu w Iraku i Afganistanie. Nie skutkują argumenty typu, że wizy to ostatnia pozostałość Zimnej Wojny. Amerykanie są niewzruszeni i bez wdawania się w dyskusje wskazują na procent odmów wydania wiz, który w stosunku do Polaków jest – jak wiadomo – niekorzystny. Gorsze od Polski notowania pod tym względem spośród krajów Unii Europejskiej mają tylko Bułgaria i Rumunia.
Tymczasem unijna agencja informacyjna – Europolitics podała, że niebawem Amerykanie zniosą wymóg wizowy wobec Grecji. Bardziej z tego powodu wydaje się być zadowolona Unia Europejska niż sama Grecja, która sprawę wiz do USA po prostu odpuściła. Jeżeli którekolwiek z państw Unii mogłoby mieć zastrzeżenia do amerykańskiej polityki wizowej, to jest nim właśnie Grecja. Kraj będący kolebką zachodniej kultury oraz demokracji, należący do NATO już od 1952 roku, a od 1981 roku do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, poprzedniczki UE, był jedynym członkiem starej Unii, wobec którego Amerykanie utrzymali wymóg wizowy. W czasie gdy Niemcy, Francuzi czy Brytyjczycy mogli swobodnie odwiedzać Stany Zjednoczone, Grecy traktowani przez Waszyngton niczym wizowi pariasi, musieli występować o wizy.
Przedstawiciele USA oraz Grecji poinformowali, że przystąpienie do programu visa waiver to już jedynie kwestia ustalenia terminu. Prawdopodobnie nastąpi to jeszcze w styczniu lub lutym, zbiegając się w czasie z wizytą w Waszyngtonie wysokiego rangą przedstawiciela rządu Grecji, najpewniej premiera.
Priorytetem Komisji Europejskiej jest objęcie wszystkich 27 państw członkowskich programem, który umożliwia obywatelom uczestniczących w nim krajów pozostawanie w Stanach Zjednoczonych bez wizy do 90 dni. Warunkiem przystąpienia do programu jest niska liczba odrzuconych wniosków wizowych oraz mała liczba przestępstw imigracyjnych popełnianych w USA przez obywateli danego państwa. Następny w kolejce po Grecji ma być Cypr, który dołączy, gdy tylko rozpocznie produkowanie paszportów biometrycznych. A Polska ? W świetle obowiązujących obecnie przepisów amerykańskich przystąpienie do programu będzie trudne zarówno dla Polski jak i dwóch pozostałych państw Unii: Bułgarii oraz Rumunii. W Polsce wskaźnik odrzuconych wniosków o wizy wynosi 13,5%. W Bułgarii 17,8%, a w Rumunii 26,3%. Do zniesienia wiz potrzebny jest obecnie wskaźnik nie przekraczający 3%.
Paradoksem jest stawianie przez Amerykanów samego warunku osiągnięcia odpowiednio niskiego pułapu odmów skoro ostateczna decyzja w sprawie każdej wizy zależy od amerykańskich urzędników konsularnych, a warunki przyznania wizy są bardzo ogólnikowe. Dlatego największą szansę na objęcie Polski programem visa waiver daje kontynuowanie przez Polonię akcji nacisków w formie listów i telefonów do członków Kongresu i Białego Domu.
Wojciech Minicz