W ostatnich kilkunastu dniach oczy nasze zwrócone były na Polskę, a serca przepełnione żalem i smutkiem. Gromadziliśmy się w polskich świątyniach w Chicago, aby opłakiwać tych, którzy tak niespodziewanie odeszli, aby próbować zrozumieć tragedię pod Smoleńskiem i aby dać wyraz naszej solidarności z rodakami w kraju.
Na nauczycieli i wychowawców polskich szkół działających w aglomeracji chicagowskiej spadł trudny obowiązek przybliżenia i wyjaśnienia młodzieży tego, co się wydarzyło, a katastrofa samolotu rządowego wiozącego polską delegację na obchody 70. rocznicy mordu w Katyniu stała się okazją do przeprowadzenia niecodziennych lekcji patriotycznych i wychowawczych. Tak było w szkole im. Ignacego Jana Paderewskiego w Niles.
W dniu tragedii, 10 kwietnia, zorganizowano tu uroczysty apel, podczas którego oddano hołd ofiarom katastrofy. Do Holy Family Room, w którym zgromadziło się prawie 400 uczniów wszystkich klas, został wprowadzony sztandar i odśpiewano hymn Polski. Następnie dyrektor szkoły, Anna Witowska, wygłosiła krótką pogadankę. Poinformowała o katastrofie, wyjaśniła, w jakim celu prezydent Lech Kaczyński udawał się do Katynia, wymieniła nazwiska niektórych ofiar: pary prezydenckiej, ostatniego prezydenta Rzeczypospolitej na uchodźstwie, współtwórczyni ruchu solidarnościowego, senatorów, przewodniczącego „Wspólnoty Polskiej” oraz twórcy pomnika katyńskiego, którego część uczniów miała okazję spotkać podczas corocznej wycieczki na cmentarz św. Wojciecha. Następnie katechetka, Ewa Gronkiewicz, poprowadziła modlitwę za wszystkie ofiary katastrofy lotniczej oraz za polskich oficerów zamordowanych w Katyniu. Apel zakończył się minutą ciszy.
W sobotę, 17 kwietnia, zajęcia również miały nieco inny charakter. Jako wychowawcy chcieliśmy, aby uczniom towarzyszyła świadomość trwającej żałoby narodowej i aby byli jej współuczestnikami. Panie, Maria Ślęzak i Helena Zielińska, w szkolnym holu przygotowały kącik ze zdjęciami wszystkich ofiar katastrofy. Dominowały wśród nich zdjęcia Lecha i Marii Kaczyńskich, Ryszarda Kaczorowskiego, Anny Walentynowicz i Wojciecha Seweryna. Obok zdjęć wystawiono sztandar szkoły i biało – czerwoną flagę okryte kirem. Były też kwiaty i zapalone znicze. Przez cały czas trwania zajęć szkolnych, od godziny 9.15 do 12.45, obok kącika delegacje klas 0 -VIII i liceum pełniły dziesięciominutowe warty. Zgodnie z prośbą wychowawców były one odświętnie ubrane: stroje krakowskie, ciemne garnitury, białe bluzeczki i czarne spódniczki. Uczniowie poszczególnych klas odwiedzali kącik, byli świadkami zmiany wart, oglądali zdjęcia, odczytywali nazwiska, zadawali pytania wychowawcom. Również wielu rodziców przystawało obok i w zadumie oddawało hold tym wszystkim, którzy zginęli w katastrofie oraz tym, których groby znajdują się na cmentarzu w Katyniu. O godzinie 11 rano na dźwięk szkolnego dzwonka uczniowie w swoich klasach minutą ciszy ponownie uczcili pamięć ofiar dwóch tragedii w lasach koło Smoleńska.
17 kwietnia 2010 roku w Polskiej Szkole im. Ignacego Paderewskiego, mimo normalnych zajęć i obowiązków, panowała inna niż zazwyczaj atmosfera: atmosfera zadumy, powagi i skupienia, a uczniowie – mamy nadzieję – przeżyli lekcję historii i patriotyzmu, którą będą długo pamiętać.
Anna Witowska
