W piątek w Londynie rozpocznie się mecz o mistrzostwo świata w szachach pomiędzy obrońcą tytułu Norwegiem Magnusem Carlsenem a reprezentantem USA Fabiano Caruaną. Fachowcy spodziewają się wyrównanego pojedynku, ale faworytem większości z nich jest aktualny czempion.
„Obstawiam, że wygra Carlsen. Wprawdzie ostatnio nie błyszczał formą, ale jest ewenementem na skalę światową. Caruana natomiast gra świetnie. Mecz powinien być wyrównany do samego końca. Norweg przechyli szalę na swoją korzyść albo w jednej z ostatnich z 12 zaplanowanych partii, albo w tie-breaku w szachach szybkich” – powiedział czołowy polski szachista, 20-letni arcymistrz Jan-Krzysztof Duda, klasyfikowany na 19. miejscu w światowym rankingu.
Dotychczasowe pojedynki uczestników londyńskiego meczu przemawiają na korzyść obrońcy tytułu.
Rywalizowali ze sobą w szachach klasycznych 33 razy – 10 partii wygrał Carlsen, pięć Caruana, a 13 zakończyło się remisem. Z kolei w 23 partiach błyskawicznych i pokazowych bilans także jest korzystny dla Norwega: 13 zwycięstw, sześć porażek, cztery remisy.
Będzie to trzeci mecz 27-letniego Carlsena w obronie tytułu, ale pierwszy z rywalem młodszym od siebie. Dwa lata temu w Nowym Jorku pokonał Rosjanina Siergieja Karjakina 9:7, przed czterema laty w Soczi wygrał z reprezentantem Indii Viswanathanem Anandem 6,5:4,5. Tytuł zdobył w 2015 roku w Madrasie, gdy pozbawił szachowej korony Ananda, zwyciężając 6,5:3,5. Norweg został wówczas drugim najmłodszym mistrzem świata w historii (miał 22 lata, 11 miesięcy, 24 dni), po Rosjaninie Garrim Kasparowie (22 lata, 6 miesięcy, 27 dni – 9 listopada 1985).
Urodzony w Miami i mający włoskie korzenie 26-letni Caruana debiutuje w spotkaniu wyłaniającym mistrza świata. Od 1972 roku, kiedy triumfował arcymistrz Bobby Fischer, żaden szachista ze Stanów Zjednoczonych nie wywalczył szachowej korony. Prawo gry o tron włoski Amerykanin, nazywany „Fabi”, wywalczył w marcowym turnieju pretendentów w Berlinie, gdzie w pokonanym polu zostawił m.in. Karjakina czy innego Rosjanina, byłego mistrza świata Władimira Kramnika.
Arcymistrz Kamil Mitoń, w przeszłości mistrz świata juniorów do lat 12 i wicemistrz do lat 14 i 20, a obecnie trener Dudy, zwraca uwagę, że obydwaj rywale prezentują odmienny styl.
„Carlsen jest zawodnikiem, który podchodzi do gry bardzo praktycznie. O ile inni szykują się do partii wiele godzin, wkuwają warianty, powtarzają teorie, tak on stawia bardziej na świeżość. Gra intuicyjnie, unika teorii. Dla niego liczy się prosta pozycja i sama rywalizacja. Caruana opiera swą grę na teorii, przygotowuje dużo wariantów. Stara się wszystko przeliczać, co skutkuje tym, że dość często jak na ten poziom wpada w niedoczasy.
– Norweg też dobrze kalkuluje, obdarzony większym talentem ma lepsze czucie gry, ale można się spodziewać, że będzie unikał teoretycznych sporów, będzie schodził z tych torów i szukał gry praktycznej. Takiej, gdzie trzeba od samego początku myśleć i grać samemu. Na pewno będzie się starał wybijać rywala z przygotowania przedmeczowego” – zauważył.
Obydwaj arcymistrzowie Car-Car są w zbliżonym wieku, ale, zdaniem Mitonia, doświadczenie przemawia na korzyść aktualnego czempiona.
„Ma za sobą już trzy mecze o mistrzostwo – to na pewno będzie jego atutem. Caruana w ostatnim okresie grał bardzo dobrze. Jest na fali wznoszącej. Pytanie – czy utrzyma tę tendencję. Inna jest bowiem specyfika gry w turnieju, a inna w meczu jeden na jednego. Dużą rolę odgrywa tu psychologia, przystosowanie się do warunków” – podkreślił urodzony w Krakowie 34-letni szachista.
Arcymistrz Mitoń ma korzystny bilans spotkań z uczestnikami meczu o szachową koronę. „Z Carlsenem miałem przyjemność spotkać się dwa razy i mam z nim dodatni bilans: 1,5:0,5. Aczkolwiek wtedy był młodym, rozwijającym się chłopakiem, chociaż już z tytułem arcymistrza, o podobnym do mojego rankingu. Z Caruaną grałem raz, gdy był już czołowym zawodnikiem i udało mi się zremisować czarnym kolorem, co uważam za sukces” – przyznał.
Przypomniał, że kilku polskim arcymistrzom udało się „zdobyć skalp” Amerykanina. Z Caruaną wygrali m.in. Robert Kempiński, Michał Olszewski i Mateusz Bartel. W październiku w trakcie olimpiady w Batumi jego partia z Dudą na pierwszej szachownicy zakończyła się remisem po 118 posunięciach, a broniący złotego medalu zespół USA sensacyjnie uległ biało-czerwonym 1,5:2,5. Lider rywali mówił po tym meczu, że mimo remisu czuje się przegrany.
U progu kariery Caruana został najmłodszym graczem w historii amerykańskich szachów, który w oficjalnym turnieju pokonał rywala z tytułem arcymistrza. Mając 10 lat i 61 dni wygrał w Nowym Jorku z… Polakiem Aleksandrem Wojtkiewiczem.
Mecz Carlsen – Caruana w gmachu The College przy Southampton Row w londyńskiej dzielnicy Holborn składa się z 12 rund i potrwa do 26 listopada. Jeśli wynik będzie remisowy, dwa dni później zwycięzcę wyłonią dogrywki. Pula nagród wynosi milion euro.
(PAP)
