Młodzi ojcowie i depresja

Zrozumiałe jest, że większość z nas skupia się na młodych matkach i ich zmaganiach po urodzeniu dziecka, ale nie zapominajmy o ojcach, dla których ciąża i okres poporodowy mogą być równie trudne. Zmiana stylu życia po przyjściu na świat dziecka, nowe obowiązki, zmartwienia finansowe, deprywacja snu i odmienna dynamika w relacji z partnerką powodują, że ojcowie również potrzebują wsparcia. Intensywność emocji, niepokój, trudności z dostosowaniem się do nowej sytuacji, czasem poczucie winy, że to nie oni są tymi, którzy karmią, wstają w nocy, czy dochodzą do zdrowia po ciężkim porodzie, wszystko to ma wpływ na zdrowie psychiczne ojców.

Przyczyny i skutki depresji poporodowej ojców

Ojcowie poniżej 25 roku życia, jak i ci starsi, mający pierwsze dziecko po pięćdziesiątce częściej zapadają na depresję, ale wiek nie stanowi najważniejszego czynnika. Szacuje się, że ojcowie, którzy mieli już historię depresji i nerwic, jak również ci, którzy nie tworzą bliskiej i silnej relacji z partnerką, są bardziej narażeni na cierpienie w okresie tej ważnej przemiany w życiu. Do tego dochodzi presja finansowa, zwiększenie obowiązków, adaptacja do nowej roli i inne obciążenia psychiczne. Niestety, większość młodych ojców nie otrzymuje pomocy w tym okresie, ponieważ ich symptomy przechodzą niezauważone i tłumaczone są stresem związanym z posiadaniem nowo narodzonego dziecka. Społeczeństwo skupia się bardziej na matkach i ich stanie psychicznym. Jest raczej mało badań, które biorą pod uwagę zmagania ojców, więc często depresja poporodowa ojców przechodzi niezdiagnozowana.

A zachowania spowodowane niezdiagnozowaną i nieleczoną depresją przed porodem i po nim u ojców mogą mieć negatywny wpływ na relacje z partnerką i powodować zmniejszenie zaangażowania w czynności związane z wychowaniem dziecka. Im większe zmiany w zachowaniu ojca, tym większe ryzyko negatywnego wpływu na rozwój dziecka.

Symptomy depresji poporodowej u ojców:

lęk, dezorientacja, poczucie bezsilności i niepewności co do przyszłości
odsunięcie się od życia rodziny, pracy i życia towarzyskiego
nieumiejętność podejmowania decyzji
frustracja, drażliwość, cynizm i złość
bezsenność
zmiany apetytu
bóle głowy, nudności
konflikty małżeńskie
przemoc domowa
zwiększone spożycie alkoholu

Rola ojca w życiu dziecka

Zdrowie psychiczne ojców jest bardzo ważne dla dobra ich dzieci, bo ojcowie sprawiają ogromną różnicę w życiu dziecka. Zdrowy i psychicznie zrównoważony ojciec jest źródłem siły, wsparcia i dyscypliny. Jego niekończący się wysiłek jest czasem niedoceniany i minimalizowany, czy wręcz zdominowany przez etos matki i jej wpływ na dziecko. Ale ojciec i jego obecność w życiu dziecka jest równie ważna. Badania mówią, że dzieci, które wyrosły w dobrej relacji z ojcem zaangażowanym w pełni w ich wychowanie mają większe szanse na sukces w życiu, wyżej płatne stanowiska i nawiązanie stabilnych, opartych na miłości i szacunku relacji partnerskich. Dzieci dobrych ojców znacznie rzadziej ponoszą ryzyko angażowania się w przedwczesny seks, kryminalne zachowania, czy rzucenie szkoły.

Zrównoważony ojciec kocha swoje dzieci, ale miłością, która pozwala im przeżyć konsekwencje ich własnych działań. Będzie dezaprobował błędy i złe uczynki, ale bez użycia raniących słów czy pięści. Nie będzie nagradzał dzieci za coś, co jest ich obowiązkiem, czyli za naukę lub pomoc w domu. Jeśli dziecko zdecyduje się zrezygnować ze szkoły, dobry ojciec będzie wymagał, by teraz zapracowało na utrzymanie siebie, skoro nie chce już dłużej inwestować w swoją przyszłość. Dobry ojciec zdaje sobie sprawę, że dzieci popełniają błędy i jest to część dorastania i uczenia się życia. Zrozumie drobne wybryki – stłuczki samochodowe, nierozsądne wydawanie pieniędzy, czy upicie się po raz pierwszy, ale ciągła i ustawiczna nieodpowiedzialność nie będzie tolerowana. Przez cały czas sprawowania opieki ojcowskiej, od pieluch do ślubu przekaże swoim dzieciom najważniejszą wiadomość, że są kochane bezwarunkowo.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.