John Guzlowski
1 sierpnia 1944 roku polski ruch oporu i ludność Warszawy powstali przeciwko nazistowskim ciemiężcom. Polacy walczyli bronią, cegłami, ukradzionymi granatami, kijami oraz rękami i zębami. Niemcy odpowiedzieli czołgami, bombowcami i ogniem.
63 dni później Polacy poddali się Niemcom. 250 tys. mężczyzn, kobiet i dzieci zginęło w walkach, a Warszawa została przez Niemców zrównana z ziemią.
Jako dorastający chłopiec często słyszałem, jak mój ojciec opowiadał o walce, jaką Polacy stoczyli w obliczu niemieckiej przewagi wojskowej. Mówił, a czasem płakał nad zmarłymi.
Mojego ojca tam nie było. Kilka lat wcześniej został zabrany przez Niemców do obozu koncentracyjnego Buchenwald. Ale kiedy mówił o Powstaniu Warszawskim, mówił jak człowiek, którego dotknęło coś, czego nigdy nie zapomni, nigdy nie będzie mógł zapomnieć.
Spróbowałem to uchwycić w wierszu, który napisałem, pod tytułem „Krzyż z polskiego drewna”.
Krzyż z polskiego drewna
Powiedziano, żeby nic nie braćdo obozów pracy,mój ojciec wziął krzyżjego matka mu go dała,dwa czysto wystrugane paskizbite w jedno czterema gwoździamiz figurą z ołowiu.
Ale on nie modlił się w barakach.Szeptał i słuchał szeptówmówiących o polskim honorzei sile lanc Andersa i Sikorskiegoi ktoś zawsze mówił„Warszawa nigdy nie upadniePanzery są wykonane tylko ze stali”.
Upadek Warszawy nauczył go modlitwysprowadził na kolana w Buchenwaldziedo gwoździ i ołowiuI czysto wystruganego polskiego drewna.
Warsaw Uprising
On August 1, 1944, the Polish resistance and the people of Warsaw rose up to throw off their Nazi oppressors. The Poles fought with guns, bricks, stolen grenades, sticks, and their hands and teeth. The Germans retaliated with tanks, bombers, and fire.
63 days later the last Poles surrendered to the Germans.
250,000 men, women, and children were killed in the fighting, and the city of Warsaw was leveled by the Germans.
As a boy growing up, I would often hear my father talk about the fight the Poles made in the face of German military superiority. He would talk and sometimes he would weep for the dead.
My father wasn’t there, of course. He had been taken by the Germans to Buchenwald Concentration Camp several years before. But when he talked about the Warsaw Uprising, he spoke like a man who had been touched by something that he would never forget, could never forget.
I tried to capture this in a poem I wrote called “Cross of Polish Wood.
A CROSS OF POLISH WOOD
Told to take nothingto the labor camps,my father took the crosshis mother gave him,two clean-planed stripsmade one by four nailsand a figure in lead
But he didn’t pray in the box cars.He whispered and listened to whisperstalk of Polish honorand the strength of lancesof Anders and Sikorskiand someone always said“Warsaw will never fallPanzers are only made of steel.”
The fall of Warsaw taught him to praysent him to his knees in Buchenwaldto the nails and the leadand the clean-planed Polish wood.
John Guzlowski
amerykański pisarz i poeta polskiego pochodzenia. Publikował w wielu pismach literackich, zarówno w USA, jak i za granicą, m.in. w „Writer’s Almanac”, „Akcent”, „Ontario Review” i „North American Review”. Jego wiersze i eseje opisujące przeżycia jego rodziców – robotników przymusowych w nazistowskich Niemczech oraz uchodźców wojennych, którzy emigrowali do Chicago – ukazały się we wspomnieniowym tomie pt. „Echoes of Tattered Tongues”. W 2017 roku książka ta zdobyła nagrodę poetycką im. Benjamina Franklina oraz nagrodę literacką Erica Hoffera za najbardziej prowokującą do myślenia książkę roku. Jest również autorem serii powieści kryminalnych o Hanku i Marvinie, których akcja toczy się w Chicago oraz powieści wojennej pt. „Retreat— A Love Story”. John Guzlowski jest emerytowanym profesorem Eastern Illinois University.-John Guzlowski's writing has been featured in Garrison Keillor’s Writer’s Almanac, Akcent, Ontario Review, North American Review, and other journals here and abroad. His poems and personal essays about his Polish parents’ experiences as slave laborers in Nazi Germany and refugees in Chicago appear in his memoir Echoes of Tattered Tongues. Echoes received the 2017 Benjamin Franklin Poetry Award and the Eric Hoffer Foundation's Montaigne Award for most thought-provoking book of the year. He is also the author of two Hank Purcell mysteries and the war novel Road of Bones. Guzlowski is a Professor Emeritus at Eastern Illinois University.
