Joanna Trzos
Wysłanniczka Departamentu Stanu ds. Holokaustu Cherrie Daniels powiedziała w środę, że przyjęcie procedowanej w Sejmie RP noweli Kodeksu postępowania administracyjnego wywoła "nieodwracalne szkody zarówno dla Żydów i nie-Żydów" w kwestii zwrotu mienia.
"Ten projekt wywołałby nieodwracalne szkody zarówno dla Żydów i nie-Żydów, praktycznie wygaszając roszczenia o restytucję i rekompensatę mienia odebranego podczas Holokaustu, które później zostało znacjonalizowane podczas okresu władzy komunistów" - powiedziała Daniels na wirtualnej konferencji zorganizowanej przez Światową Organizację ds. Restytucji Mienia Żydowskiego (WJRO).
Konferencja odbyła się w przeddzień rocznicy wydania zleconego przez Kongres USA w ramach ustawy JUST Act raportu Departamentu Stanu o problemach związanych z reprywatyzacją mienia. Daniels zaznaczyła, że spośród sześciu wymienionych w raporcie krajów Polska jest jedynym, w którym doszło do regresu w tej sprawie.
"Jesteśmy zawiedzeni, że polski rząd i opozycja wydają się zbyt często celowo zrównywać zwrot mienia lub rekompensaty z reparacjami wojennymi" - powiedziała Daniels. Jak dodała, minimum tego, czego oczekują władze USA to poprawki pozwalające na zakończenie postępowań będących w toku.
Takie poprawki zostały przyjęte w ubiegłym tygodniu w Senacie.
Wypowiedź Daniels, która na początku lipca odwiedziła Polskę, jest kolejnym sygnałem ze strony władz USA w kwestii noweli Kodeksu postępowania administracyjnego. Wcześniej projekt skrytykował m.in. rzecznik amerykańskiego resortu dyplomacji Ned Price, a list do prezydenta RP Andrzeja Dudy z prośbą o zawetowanie ustawy wysłało 12 senatorów zarówno z Partii Republikańskiej jak i Partii Demokratycznej.
Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego ma zmienić przepisy nakazujące uznawanie decyzji administracyjnej za nieważną z powodu "rażącego naruszenia prawa" - bez względu na fakt, jak dawno ją wydano. Zapisy noweli oznaczają na przykład, że po upływie 30 lat od wydania decyzji administracyjnej niemożliwe będzie wszczęcie postępowania w celu jej zakwestionowania, np. w sprawie odebranego przed laty mienia.
Z Waszyngtonu Oskar Górzyński (PAP)
