Kontrowersyjna reforma policji w Illinois. Co zrobi gubernator?

Policyjne departamenty w całym stanie wypowiadają się przeciwko szeroko zakrojonej ustawie o reformie policji uchwalonej w styczniu przez stanowy parlament na ostatniej sesji 101. kadencji. Ustawa HB 3653 trafiła na biurko gubernatora JB Pritzkera zaraz po jej przyjęciu przez ustawodawców. Gubernator jeszcze nie ogłosił swojej decyzji w tej sprawie, chociaż w opublikowanym oświadczeniu zasugerował, że popiera zapisy ustawy. Na portalu change.org opublikowano petycję, w której wezwano gubernatora, by ustawę zawetował.

Co znalazło się w ustawie HB 3653

Zakończenie wymogu płacenia gotówką za kaucję w przypadku przestępstw bez użycia przemocy, rozszerzenie szkoleń w zakresie użycia siły przez policję i prowadzenie rejestru policyjnych wykroczeń – to najważniejsze zapisy liczącej 764 strony ustawy HB 365 reformującej policję w Illinois uchwalonej 13 stycznia przez stanowy parlament na ostatniej sesji 101. kadencji.

Ustawa pierwotnie oznaczona HB 163, a obecnie HB 3653, została opracowana przez stanowych posłów skupionych w klubie czarnoskórych legislatorów (Legislative Black Caucus).

Projekt reguluje takie sprawy jak zakończenie wymogu wpłacania kaucji gotówką dla osób aresztowanych za przestępstwa bez użycia przemocy, Ten przepis miałby wejść w życie w 2023 roku.

Zwolennikiem wprowadzenia takich przepisów i całej ustawy jest prokurator stanowy w powiecie Lake Eric Rinehart, który na łamach „Chicago Tribune” napisał, że „zakończenie kaucji pieniężnej zwiększy bezpieczeństwo, zapewniając zatrzymanie najniebezpieczniejszych osób za kratami”.

Obecnie sędzia analizuje, czy aresztowany stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego i czy istnieje ryzyko jego ucieczki. Po rozważeniu charakteru zarzutu karnego i przeszłości aresztowanego, sędzia ustala wysokość kaucji, która musi zostać wpłacona, by zatrzymany mógł wyjść na wolność. Zdaniem Rineharta obecny system pozwala zamożnym osobom wykorzystać pieniądze, by opuścić areszt – nawet jeśli są niebezpieczni – podczas gdy ci, którzy są biedni, muszą pozostać w areszcie, nawet jeśli nie stanowią zagrożenia.

Kamery osobiste dla każdego policjanta w Illinois

Do 2025 roku każdy policjant w Illinois musiałby nosić w czasie służby kamerę osobistą (body camera). Tylko 75 spośród prawie 900 departamentów organów ścigania w naszym stanie zgłosiło używanie jakichkolwiek kamer w 2019 r. – wynika z danych Illinois Law Enforcement Training and Standards Board. W tym zakresie występują różnice między lokalnymi policjami, bo mają różne rozmiary. Chicagowski departament policji posiada co najmniej 8000 kamer dla około 11700 zaprzysiężonych funkcjonariuszy. W małej miejscowości Bethany na południu stanu wystarczyły dwie dla całego departamentu, bo tylu jest tam pełnoetatowych funkcjonariuszy.

Krytycy tego zapisu wskazują na koszta nie tylko samych kamer, ale także przechowywania niezliczonych godzin nagrań wideo oraz zatrudniania dodatkowych pracowników do zarządzania wszystkimi tymi danymi i udostępniania ich opinii publicznej.

We wcześniejszej wersji ustawy (HB 163) był zapis o zmniejszeniu stanowego dofinansowania miast, które nie dotrzymują terminów wyposażenia funkcjonariuszy w kamery osobiste. Zapis ten usunięto, bo był przez niektórych postrzegany jako próba zmniejszenia wydatków na policję.

Zmieniono go, by zapewnić, że departamenty policji, które zrealizują program wyposażenia w kamery każdego funkcjonariusza, będą traktowane preferencyjnie przy dotacjach stanowych. Czas pokaże, czy to wystarczy, aby zmusić policję do zrealizowania zapisów ustawy, jeżeli gubernator ją podpisze.

Oprócz skutków finansowych dla departamentów ich komendanci są również zaniepokojeni zapisem w ustawie HB 3653, na podstawie którego funkcjonariusze policji nie będą mogli zapoznać się z nagraniami z kamer osobistych przed sporządzeniem raportów. Tym, którzy nie będą stosować się do przepisów, mogą zostać postawione zarzuty przestępstwa.

Komendant policji w Crystal Lake na północnych przedmieściach James Black, który jest prezesem Illinois Association of Chiefs of Police, powiedział, że stowarzyszenie szefów policji nie sprzeciwia się używaniu kamer, ale ma zastrzeżenia do zapisów ustawy. Black obawia się, że nadgorliwi prokuratorzy będą mogli postawić zarzuty funkcjonariuszom, którzy np. zapomnieli włączyć kamerę po przerwie.

„Jeśli funkcjonariusz świadomie i celowo manipuluje kamerą osobistą przypinaną do munduru, aby zmienić to, co zostało nią uchwycone, to oczywiście w takich przypadkach nie mamy problemów z ukaraniem go, łącznie z potencjalnym zwolnieniem” – podkreślił.

Jego 67-osobowy departament testował systemy kamer i tej wiosny przygotowuje się do złożenia propozycji do Rady Miasta Crystal Lake, w sprawie zakupu sprzętu. Jak szacuje, wdrożenie programu kamer osobistych kosztowałoby około 500 tys. dolarów w ciągu pięciu lat, a nawet więcej, gdyby musiał zatrudnić dodatkowego pracownika do obsługi bazy nagrań.

Departament policji w Chicago wprowadził już do użytku 8200 kamer osobistych. Koszt obsługi jednej to 780 dolarów na funkcjonariusza. Rocznie jest to 6,4 mln dol. – oszacowało miasto.Wydziały policji w innych największych miastach Illinois, m.in. w Aurorze, Naperville, Joliet i Rockford nie wdrożyły jeszcze kamer, chociaż urzędnicy w tych miastach są na różnych etapach oceny ich potencjalnego zastosowania. Zgodnie z zapisami ustawy największe miasta w stanie oraz obszary miejskie i powiaty liczące ponad 100 tys. mieszkańców musiałyby wyposażyć wszystkich swoich funkcjonariuszy w kamery osobiste do 2023 r. Pozostałe departamenty miałyby czas na wprowadzenie programu do 2025 r.Policja stanowa oszacowała, że zakup sprzętu dla wszystkich funkcjonariuszy będzie kosztować prawie 4,4 mln dol., a roczna obsługa bazy nagrań około miliona dol.

Ustawa zmienia przepisy dot. użycia siły przez policję 

Ustawa reguluje użycie siły przez policjantów, w tym wprowadza zakaz stosowania chwytów duszących (chokeholds). Poza tym w HB 3653 jest zapis dotyczący wprowadzenia rejestrów wykroczeń oraz powoływania specjalnych prokuratorów do spraw związanych z ofiarami śmiertelnymi w przypadkach z udziałem policji.

Nowa ustawa zawiera poprawki zaproponowane przez prokuratora generalnego stanu Illinois Kwame Raoula, w tym obejmujące ujednolicenie regulacji dla departamentów policji w całym stanie, stworzenie łatwiejszego i bardziej jednolitego systemu certyfikacji funkcjonariuszy. Ponadto Raoul zaproponował, by prokurator generalny stanu Illinois miał prawo do prowadzenia postępowań dotyczących niekonstytucyjnych działań policyjnych.

„Ustawa jest wynikiem współpracy mojego biura, organów ścigania, adwokatów i legislatorów” – stwierdził Raoul w oświadczeniu opublikowanym po przyjęciu ustawy.

Prokurator stanowa powiatu Cook, Kim Foxx, również pochwaliła ustawę. Podkreśliła, że eliminacja wymogu wpłacania kaucji gotówką w przypadku zatrzymanych za przestępstwa bez użycia siły zapobiegnie osadzaniu w więzieniach tych, których nie było stać na gotówkową kaucję. Zdaniem Fox ustawa wdraża podwyższone standardy odpowiedzialności policji i pomaga odbudować zaufanie społeczne do systemu sprawiedliwości. „Wciąż jest wiele do zrobienia, ale jest to krok we właściwym kierunku” – dodała prokurator stanowa.

Policja: potrzebujemy więcej czasu

Nie brakuje krytyków ustawy, którzy zaapelowali do gubernatora Pritzkera, aby jej nie podpisywał. Koalicja reprezentująca funkcjonariuszy organów ścigania (Illinois Law Enforcement Coalition), składająca się ze związków zawodowych stanowej policji (lllinois Fraternal Order of Police State Lodge), związku zawodowego chicagowskiej policji (Chicago Fraternal Order of Police), Stowarzyszenia Szeryfów stanu Illinois, w ostrych słowach potępiła ustawę.

„Daje znacznie więcej korzyści kryminalistom niż policji. Wiąże ręce funkcjonariuszy policji podczas ścigania podejrzanych i dokonywania aresztowań oraz pozwala przestępcom na ucieczkę za kaucją” – napisano w oświadczeniu.

„Pracowaliśmy w dobrej wierze z prokuratorem generalnym stanu Illinois nad projektem ustawy, która byłaby wielkim krokiem w kierunku unowocześnienia działania organów ścigania, ale został odrzucony” – dodano w oświadczeniu, w którym zwrócono się do gubernatora z apelem, aby nie podpisywał ustawy.

„Wszyscy chcą przeprowadzenia reformy policji, ale dajcie nam szansę na przystąpienie do stołu negocjacyjnego, aby o tym porozmawiać” – powiedział szef departamentu policji w Park Ridge, Frank Kamiński. Był „rozczarowany” szybkim tempem uchwalenia ponad 700-stronicowej ustawy zaledwie kilka dni po jego przedłożeniu w stanowej Izbie Reprezentantów.

Za wyjątkiem przepisów dotyczących programu kamer osobistych dla funkcjonariuszy i kaucji, wszystkie inne zapisy ustawy HB 3653 wejdą w życie 1 lipca, jeśli gubernator JB Pritzker ją podpisze. Może ją także zawetować i odesłać do stanowych ustawodawców. Na podjęcie decyzji ma 60 dni od czasu wpłynięcia ustawy do jego biura. Gubernator na razie milczy w tej sprawie. Chociaż w oświadczeniu opublikowanym po uchwaleniu ustawy zasugerował, że popiera jej zapisy.

Mariusz Misiewiczjest licencjonowanym agentem obrotu nieruchomościami z HomeSmart Connect w Chicago. Dzięki umiejętnościom i doświadczeniu oferuje usługi na wysokim poziomie, które należą się klientom. Od 2006 r. pracuje nie tylko z kupującymi i sprzedającymi, ale także z firmami REO. Zdobywca wielu nagród branżowych, m.in. ERA Top Producer Award, Coldwell Banker Outstanding Performance Award oraz International Sterling Society Award.Mariusz „Mario” MisiewiczHomeSmart Connecttel. (773) 412-0517e-mail: [email protected]