Polak z Des Plaines był jedną z co najmniej trzech osób porażonych piorunem w minionym tygodniu na Florydzie. Niewiele osób jest w stanie zrozumieć prawdziwe zagrożenie płynące z iskrzących błyskawic. Choć oglądanie ich jest fascynujące, mogą być one również śmiertelnie niebezpiecznie. Władze ostrzegają, że jeżeli słyszysz grzmot, to już oznacza, że jesteś wystarczająco blisko burzy, by zostać porażonym piorunem.
W niedzielne popołudnie 5 lipca, tuż po 2 pm, na plażę w Clearwater na Florydzie, popularnej wśród Polonii miejscowości wypoczynkowej, zaczęły nadciągać burzowe chmury. Plażowicze zaczęli się zwijać. Według lokalnych władz 37-letni Arkadiusz Gacek z Des Plaines oraz inny mężczyzna, 43-letni Sav Keomany z Ohio, byli w połowie drogi między wodą a piaszczystymi wydmami, gdy zostali uderzeni przez błyskawicę.
Gdy około 2.15 pm policja przybyła na miejsce, Polak był nieprzytomny i nie oddychał. Policjant rozpoczął sztuczne oddychanie i kontynuował je do czasu przybycia ratowników. Mężczyznę w krytycznym stanie przewieziono do szpitala. Drugi mężczyzna również trafił do szpitala, lecz został wypisany tego samego dnia.
Następnego dnia na przeciwległym wybrzeżu Florydy, w miejscowości Palm Bay, piorunem porażony został inny mężczyzna. On również trafił do szpitala w krytycznym stanie.
Dewastujące efekty
Co roku w Stanach Zjednoczonych 54 osoby umierają, a ponad tysiąc zostaje rannych od porażenia piorunem. Niewiele osób jest w stanie zrozumieć prawdziwe niebezpieczeństwo płynące z iskrzących błyskawic. Są one fascynujące do oglądania, lecz mogą być również śmiertelnie niebezpiecznie. Wiele osób nie podejmuje na czas działań, żeby chronić życie i zdrowie swoje lub innych.
Do większości śmiertelnych porażeń dochodzi na otwartej przestrzeni (boiska, pola golfowe), często w pobliżu wody (jeziora i baseny) oraz w pobliżu drzew. 90 proc. ofiar porażenia piorunem to mężczyźni korzystający z rekreacji na świeżym powietrzu.
Illinois jest drugim stanem w rejonie Midwestu i ósmym w kraju pod względem liczby występujących piorunów. Co roku w stanie Lincolna uderza ich blisko 800 tys. W ciągu 50 lat w Illinois od błyskawic zginęło 101 osób. Wbrew obiegowej opinii, szanse na śmiertelne porażenie piorunem są w rzeczywistości sto razy większe niż wygranej na loterii i wynoszą jeden do 280 tysięcy.
W przypadku porażenia piorunem podjęcie natychmiastowych działań może zadecydować o życiu lub śmierci człowieka. Większość ofiar, którym udzielono na czas pomocy medycznej, jest w stanie przeżyć. Jednakże długotrwały efekt na ich życie i zdrowie może być dewastujący.
U większości ofiar porażenie piorunem powoduje zatrzymanie akcji serca, co może być bezpośrednią przyczyną zgonu. Nieliczne osoby doznają małych poparzeń. Ofiary mogą cierpieć na zanik pamięci, zmiany osobowościowe, trudności z koncentracją, zmęczenie, nieodwracalne uszkodzenie nerwów, chroniczne bóle, w tym głowy, trudności z zasypianiem, zawroty głowy. Niektóre objawy mogą pojawić się dopiero parę miesięcy po porażeniu piorunem.
Mitem jest, że osoby uderzone przez piorun są „naładowane elektrycznie” – można się do nich zbliżać. Należy niezwłocznie sprawdzić, czy ofiara ma tętno i czy oddycha; jeżeli nie, natychmiast podjąć akcję reanimacyjną, a jednocześnie wezwać pomoc dzwoniąc na 911.
Gdy słyszysz grzmot
Władze Illinois oraz lokalne agencje ds. zarządzania kryzysowego apelują do mieszkańców, aby być na bieżąco z lokalnymi prognozami pogody i liczyć się z gwałtowną pogodą, zwłaszcza latem. Według krajowych służb meteorologicznych (National Weather Service) gorąco i wilgoć łatwo mogą prowadzić do popołudniowych i wieczornych burz z silnymi i niebezpiecznymi wiatrami. Posługując się hasłem ,,when thunder roars, go indoors”, władze przypominają, że słysząc pierwsze grzmoty, należy niezwłocznie szukać schronienia.
Odkąd Illinois weszło w czwartą fazę ożywiania gospodarki po trzymiesięcznym lockdown, wiele lokali gastronomicznych powiększa swoje ogródki i stawia namioty, aby zapewnić klientom bezpieczeństwo związane z koronawirusem i ochronę przed letnim skwarem podczas spożywania posiłków. Władze przypominają, że tego typu namioty i prowizoryczne wiaty nie są bezpiecznym schronieniem w czasie gwałtownej pogody.
„Biorąc pod uwagę groźbę gwałtownej pogody, apeluję do wszystkich właścicieli biznesów o podjęcie odpowiednich działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa swoim klientom” – powiedziała w oświadczeniu dyrektor Illinois Emergency Management Agency (IEMA), Alicia Tate-Nadeau. Dalej sugeruje, by właściciele biznesów otrzymywali powiadomienia dotyczące pogody na kilka różnych sposobów.
Warto również zapoznać się szczegółowo z terminami używanymi w przez służby meteorologiczne w prognozach pogody:
Severe Thunderstorm Watch – ostrzeżenie przed możliwością wystąpienia gwałtownej burzy – oznacza, że panujące warunki sprzyjają wytworzeniu się gwałtownej burzy z dużym gradem i niebezpiecznymi wiatrami;
Severe Thunderstorm Warning – ostrzeżenie przed gwałtowną burzą – są już zgłoszenia dotyczące dużego gradu i/lub niebezpiecznych wiatrów. Należy natychmiast szukać schronienia;
Tornado Watch – ostrzeżenie przed możliwością wystąpienia tornada – panujące warunki sprzyjają wytworzeniu się tornada;
Tornado Warning – ostrzeżenie przed tornadem – zostało już ono zgłoszone lub meteorolodzy z National Weather Service ustalili, że może się ono uformować w ciągu najbliższych minut. Należy natychmiast szukać schronienia.
IEMA radzi, aby jeszcze zanim nastąpi burza, rozejrzeć się wokół siebie i zidentyfikować bezpieczne miejsce, gdzie będzie można ją przeczekać. Jeżeli jesteś na zewnątrz i słyszysz grzmot, natychmiast szukaj schronienia. Najlepiej, żeby było to gdzieś wewnątrz i z dala od okien. Jeżeli zamknięte pomieszczenie nie jest dostępne, można schować się w samochodzie o twardym dachu. Jeżeli wokół nie ma bezpiecznego schronienia, należy szukać niższych obszarów z dala od drzew, metalowych przedmiotów, słupów elektrycznych i innych wysokich struktur.
Nie można polegać tylko na jednej metodzie powiadomienia o prognozie pogody. Warto mieć ich kilka – radio, telewizja, powiadomienia w telefonie, aplikacje pogodowe, internet, syreny itp.
Więcej wskazówek dotyczących przygotowania na gwałtowną pogodę i inne sytuacje kryzysowe można znaleźć w specjalnym przewodniku IEMA opracowanym wraz z National Weather Service i dostępnym na stronie www.Ready.Illinois.gov
Joanna Marszałek[email protected]
Joanna Marszałek
