W Nowym Jorku zmarła w czwartek Walentyna Janta-Połczyńska, osobista sekretarka i tłumaczka premiera polskiego rządu na uchodźstwie w czasie drugiej wojny światowej generała Władysława Sikorskiego. Miała 107 lat.
Janta-Połczyńska była nazywana Pierwszą Damą Polonii Amerykańskiej. Zmarła w szpitalu w dzielnicy Forest Hills. Powiadomił o tym nowojorski „Nowy Dziennik”.
Walentyna Janta-Połczyńska urodziła się w roku 1913 roku we Lwowie w pochodzącej z Anglii rodzinie inżyniera i przemysłowca naftowego Williama Stockera. W roku 1938 wyjechała na studia do Londynu. Po wybuchu drugiej wojny światowej i utworzeniu Rządu RP na Uchodźstwie pełniła funkcję osobistej sekretarki generała Sikorskiego, z którym współpracowała aż do jego śmierci w 1943 roku. Była ostatnim z żyjących pracowników polskiego rządu emigracyjnego.
Do jej zadań należało m.in. spisywanie raportów emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego, Jana Karskiego. Była też spikerką rozgłośni radiowej Świt nadającej z Anglii programy do okupowanej Polski.
Po wojnie wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, gdzie poślubiła w roku 1949 pisarza, dziennikarza i podróżnika Aleksandra Jantę-Połczyńskiego. Po przybyciu do Nowego Jorku prowadzili razem popularny antykwariat unikalnych starodruków.
Ich dom w dzielnicy Elmhurst był ostoją polskości i miejscem spotkań elit emigracyjnych. Gościli w nim m.in. Czesław Miłosz, Jerzy Giedroyć, Jan Karski, Witold Gombrowicz i Marek Hłasko.
Walentyna Janta-Połczyńska pracowała m.in. w ONZ oraz organizacjach dobra publicznego. Związała się z polonijnymi instytucjami, w tym Instytutem Piłsudskiego, Polskim Instytutem Naukowym i Fundacją Kościuszkowską.
W szkole dokształcającej im. Aleksandra Janty-Połczyńskiego w Lakewood, w stanie New Jersey, ustanowiła stypendium imienia swojego męża. Szkoła wybrała ją w roku 2017 honorowym Marszałkiem Parady Pułaskiego.
Zbiory z antykwariatu, w tym mapy, rękopisy, dokumenty historyczne, starodruki, Janta-Połczyńska przekazała po śmierci męża do Biblioteki Narodowej w Warszawie.
W 2011 roku otrzymała medal Zasłużony dla Kultury Polskiej - Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W pięć lat później została jej przyznana pierwsza Nagroda Specjalna Orła Jana Karskiego.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
PAP
