Wyznawcy hinduizmu obchodzą święto Śiwy - Mahaśiwaratri. Do świątyni Paśupatinath w stolicy Nepalu, Katmandu, przybędzie w tym roku ponad milion pielgrzymów i 5 tys. ascetów. Zjazd sadhu, świętych mędrców różnych zgromadzeń, pokazuje jak różnorodny jest hinduizm.
Demarugu Baba od miesięcy przygotowuje się do święta Mahaśiwaratri, obchodzonego z pompą w kompleksie świątynnym Paśupatinath w Katmandu. Co roku, 14. dnia księżycowego miesiąca falung, na przełomie lutego i marca, ponad milion pielgrzymów i tysiące wędrownych ascetów przybywa nad rzekę Bagmati, do świątyń Paśupatinath czcić boga Śiwę.
"Na kilka tygodni przed świętem guru nie może spokojnie usiedzieć w swojej jaskini i zaczyna biegać po całym Paśupatinath" - śmieje się Sushil Manandhar, wieloletni uczeń Demarugu Baby. "Sushil, nie masz niczego innego do roboty? Dołóż do ogniska" - mówi szybko Demarugu, spoglądając w dół rzeki, w stronę ghat pogrzebowych i dziedzińców świątyń, które wypełniają przybywający do Katmandu sadhu, wędrowni asceci hinduscy, którzy porzucili życie we wspólnocie, by oddać się ćwiczeniom duchowym i umartwieniom. "Jak co roku sporo znajomych przyjeżdża. Z Waranasi, Haridwaru i Prajagu" - dodaje. W tym roku do Paśupatinath ma zjechać ponad 5 tys. ascetów.
Zbliżający się do pięćdziesiątki Demarugu jak przystało na agori, czarnego babę, niezależnie od konsekwencji mówi zawsze prawdę i ma za nic wszystkie konwenanse, sztywne reguły, a zwłaszcza co inni o nim myślą. Agori łamią wszystkie tabu hinduizmu, jedzą padlinę, a niektórzy twierdzą, że nawet ciała zmarłych. "Może tak, a może nie" - mówi Demarugu, wzruszając ramionami. "Ważne, że leczą ludzi, ciała i dusze" - dorzuca Sushil, który podkreśla, że guru nie próbuje narzucać swojej woli i jest bardziej partnerem w rozmowie, co nie jest czymś zwykłym wśród nauczycieli. "A niektórzy próbują, chociaż hinduizm ma wiele odłamów" - tłumaczy PAP Govinda Tandom, religioznawca i były członek komitetu świątynnego organizującego święto Mahaśiwaratri w Paśupatinath. "To wewnętrzne światy. Akhary, zgromadzenia ascetów, mocno ze sobą rywalizują, często chodzi o prestiż" - wyjaśnia.
Tandom przypomina, że podczas święta dzbana, Kumbh Meli, zgromadzenia sadhu mogą nawet walczyć między sobą na pięści i białą broń o najlepszy dostęp do świętej rzeki przed ablucjami. "W Paśupatinath nie mamy takich ekscesów, ale jest tu chyba cały przekrój świata hinduistycznego" - wskazuje.
"Główny podział występuje między zwolennikami boga Śiwy i Wisznu. Ten pierwszy ma więcej wyznawców, ale razem z Brahmą są świętą trójcą hinduizmu" - mówi religioznawca. Brahma jest stworzycielem, Wisznu odpowiada za utrzymanie wszechświata i panującego w nim ładu, a Śiwa, niszczyciel, zamyka powtarzający się cykl stworzenia i destrukcji świata.
"Śiwa jest też jednocześnie stworzycielem, ratuje świat" - zauważa Demarugu. Przypomina, że Śiwa, tocząc wojnę bogów z demonami, wypił truciznę, która na początku stworzenia świata pojawiła się na wzburzonym oceanie. "Ludzie się o to spierają, jedni wolą Śiwę, a inni wielbią np. Krysznę, wcielenie Wisznu, który zamieszkał pomiędzy ludźmi, a potem walczył w wojnach Mahabharaty" – opowiada.
Zwolennicy Śiwy lubią przypominać historię Śiwy, który rozsądził spór między Brahmą a Wisznu - kto z nich jest najpotężniejszy. Śiwa zamienił się w lingę, rodzaj słupa, będącego także fallicznym symbolem boga Śiwy. Bogowie mieli znaleźć jego początek lub koniec, lecz im się nie udało.
"Oczywiście jest wiele innych historii pokazujących przewagę i walory Wisznu, bo hinduizm jest tak bogaty i pojemny, że dopuszcza wiele interpretacji" - mówi PAP Dipendra Das, sadhu z Waranasi. "Najgorzej jak ktoś próbuje zmusić innych do danej interpretacji. Albo wchodzi w politykę, jak Yogi Adityanath (premier stanu Uttar Pradeś). Wtedy zapominamy, że naszą siłą jest tolerancja innych wierzeń i zwyczajów" - podkreśla.
"Sadhu z Indii dyskutują o polityce, kiedy tu przybywają przed świętem Śiwy" - przyznaje Demarugu Baba. "Jest coraz więcej zaciekłości. Mi się to nie podoba" - zaznacza. "Coraz więcej w tym cyrku, a mniej celebracji święta" - przyznaje Govinda Tandom. Przybywający do Katmandu asceci w dzień i noc Mahaśiwaratri malują swoje twarze i ciała, stroją się i palą haszysz, który ma im zapewnić obcowanie z Śiwą.
"Wielu z nich sprzedaje ludziom haszysz, co od kilku lat jest zakazane" - tłumaczy Sushil. "Zachowują się jak dilerzy, którzy na tym zarabiają. Nie o to w tym wszystkim chodzi" - zaznacza Demarugu.
Z Katmandu Paweł Skawiński (PAP)
Zdjęcia: NARENDRA SHRESTHA/EPA-EFE/Shutterstock
PAP
