Wiele osób widzi perfekcjonizm jako dążenie do bycia lepszym. Perfekcjonizm nie ma nic wspólnego z samorozwojem. To próba bycia zauważonym i akceptowanym. Perfekcjonizm jest cechą osobowości, która pcha człowieka w kierunku osiągnięcia bytu bez skazy, wykonania zadań bez najmniejszego błędu. Perfekcjonista stawia sobie nierealnie wysokie poprzeczki, jest bardzo krytyczny wobec siebie i innych, wymaga dużo, ale łatwo rezygnuje z wykonania zadania gdy widzi, że nie podoła stawianym przez siebie wymaganiom. Perfekcjonizm wywodzi się z genetycznie uwarunkowanych tendencji w połączeniu z negatywnymi przeżyciami z dzieciństwa, gdyż tendencje perfekcjonistyczne rozwijają się jako reakcja na poczucie braku kontroli, co często zdarza się dzieciom, których opiekunowie są niekompetentni, niedostępni emocjonalnie czy stosują przemoc psychiczną.
Perfekcjonistów jest wielu, mamy ich wśród członków rodziny i znajomych, znamy ich z biura i szkoły. Ponieważ perfekcjonista nie akceptuje niczego, co jest przeciętne, ma poważne problemy, gdy w grę wchodzi wykonanie zadania niezgodnego z jego zawyżonymi standardami. Dostarcza to tyle niepotrzebnego stresu w życiu perfekcjonisty, że często prowadzi do problemów zdrowotnych. Bo dla perfekcjonisty, który nie czuje, że jest najlepszy, oznacza to totalną porażkę, a popełnienie najmniejszego błędu równa się klęsce.
Perfekcjonizm a osobowość obsesyjno-kompulsywna
Perfekcjonizm w ekstremalnym wydaniu jest częścią osobowości obsesyjno-kompulsywnej (nie mylić z nerwicą natręctw). Przeszkadza w relacjach międzyludzkich, ze względu na sztywne i radykalne poglądy i przekonania o swojej moralnej i etycznej racji bez brania pod uwagę innych perspektyw. Osoby te łatwo można wyprowadzić z równowagi, gdy ich racja nie jest postrzegana przez innych, co ma negatywny wpływ na relacje z ludźmi. Perfekcjoniści postrzegani są jako trudni we współżyciu. Osoby takie nieugięcie stosują się do reguł, mają potrzebę układania wszystkiego w swojej kolejności, niechętnie przekazują odpowiedzialność innym, bo to wiąże się z oddaniem kontroli, a mają nieugięte przekonanie, że oni zrobią wszystko najlepiej, bo tylko oni wiedzą jak zadanie “powinno być” zrobione. Za bardzo poświęcają się pracy, co powoduje że zaniedbują rodzinę i przyjaciół. Do tego dochodzi ekstremalne skąpstwo i potrzeba zbierania niepotrzebnych rzeczy.
Jak przezwyciężyć perfekcjonizm?
Spójrz w głąb siebie i zobacz czy perfekcjonizm jest częścią twojej osobowości. Jeśli nawet jesteś perfekcjonistą, to nie oznacza że masz osobowość obsesyjno-kompulsywną, która przeszkadza ci w kontaktach z innym ludźmi. Perfekcjonista potrafi spojrzeć w głąb siebie i zrozumieć, natomiast osoba obsesyjno-kompulsywna nie ma tej świadomości i myśli, że to inni są winni, leniwi, niezorganizowani i niekompetentni. By popracować nad sobą, przede wszystkim należy zmienić myślenie „wszystko, albo nic”. W dzisiejszym świecie nikt nie osiąga sukcesu bez porażek i błędów. Naucz się szanować i kochać siebie, wyłącz tę nieustającą samokrytykę, negatywne myślenie i przestań się winić za drobne porażki. Zamiast winić się za błędy powiedz sobie, co dobrego zrobiłeś w ostatnim czasie. Zamiast mówić: „nienawidzę siebie” powiedz ”jestem dobrym człowiekiem i staram się jak najlepiej potrafię”. Zamiast: ”nigdy nie jestem wystarczająco dobry” powiedz: ”mam swoje mocne strony i udoskonalam je codziennie”. Pomyśl o trzech rzeczach, które zrobiłeś dobrze w życiu. Skup się na nich i powtarzaj je zawsze, gdy znowu włączy ci się negatywne myślenie. I na sam koniec – poznaj swoje priorytety. Możesz spędzić resztę życia zaniedbując swoje zdrowie i bliskość z rodziną w imię osiągania celów i zdobycia sukcesu, ale gdy stracisz zdrowie, swój sukces będziesz musiał poświecić na odzyskanie go.
Odpowiedz na poniższe pytania i sprawdź czy jesteś perfekcjonistą?
– Nie pozwalasz sobie na żadne błędy. Błąd traktujesz jak całkowitą porażkę, a nie doświadczenie, z którego można wyciągnąć wnioski i czegoś się nauczyć.
– Masz podejście „wszystko, albo nic” czyli albo rzucasz się w wir pracy nad projektem lub całkowicie unikasz zaangażowania.
– Najważniejszy jest końcowy efekt/rezultat. Nieważne jaką drogą osiągnąłeś cel, ale musisz wiedzieć, że rezultat jaki zaplanowałeś, jest osiągnięty, w przeciwnym razie czujesz się zdewastowany.
– Wiele od siebie wymagasz. Jeśli cokolwiek pójdzie nie tak masz tendencję do biczowania się i długiego rozpamiętywania błędu. Powtarzasz w myślach: ”co by było, gdybym zrobił to inaczej”?
– Wpadasz w depresję jeśli nie osiągniesz swojego celu.
– Stawiasz sobie wysokie poprzeczki. To dodaje niepotrzebnego stresu w twoim życiu. Zaczynasz odkładać wszystko na ostatnią chwilę lub przestajesz pracować nad celem z obawy, że się nie uda.
– Żaden sukces ci nie wystarcza. Jeśli osiągniesz cel, to chcesz go podwoić, jeśli go podwoisz, to chcesz go potroić ale i to nie sprawia, że jesteś w pełni szczęśliwy bo zawsze chcesz iść wyżej.
– Widzisz niedociągnięcia tam, gdzie inni nawet nie patrzą. Czasem te błędy są prawdziwe a czasem wymyślone.
– Często poświęcasz czas przeznaczony dla rodziny, na sen i zdrowie na pracę nad swoim projektem. Perfekcja jest dla ciebie celem samym w sobie.
– Masz swoje podejście do tego, jak powinno się pracować. Nie akceptujesz innych pomysłów, gdy już stworzysz w głowie swój. Dlatego też ludzie narzekają na ciebie w pracy zespołowej, a i ty nie do końca czujesz się z nimi dobrze.
Katarzyna Pilewicz Ph. D, LCPC, CADC
doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w dwóch lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.
405 Lake Cook Rd., Suite 203, Deerfield, IL, 60015
911 N. Plum Grove Rd., suite C, Schaumburg, IL, 60173
Tel. (847) 907 1166
Email: [email protected]
www.psychologicalcounselingcenter.com
Psychological Counseling Center prowadzi konsultacje i porady dla osób zmagających się z problemami natury psychologicznej. Pomożemy zredukować stres, lęki i depresję. Wskażemy właściwe rozwiązania. Ukierunkujemy cię na odnalezienie siebie i twojej drogi życiowej. Po konsultację dzwoń: (847) 907-1166.
Nowa grupa dla rodziców: POZYTYWNE RODZICIELSTWO. W komfortowej atmosferze, pełnej poufności i wzajemnego wsparcia omawiamy trudne sytuacje i problemy, by znaleźć proste rozwiązania. Zrozum zachowanie swojego dziecka! Działaj na jego korzyść! Program oparty jest na zasadach nauk Alfreda Adlera. Po informacje dzwoń: (847) 907-1166
fot.Andrey Popov/Depositphotos.com
Reklama