Ortoreksja, czyli w szponach zdrowej żywności

Anna już w dzieciństwie chorowała na alergię. Rodzice dbali, by unikała niektórych produktów, szczególnie mleka i glutenu. Od dziecka słyszała o zdrowej diecie i jej zbawiennym wpływie na zdrowie. Nigdy nie miała skłonności do anoreksji, nie głodziła się, ale uważnie obserwowała swoją dietę. Czytała dużo na temat zdrowej żywności i rygorystycznie przestrzegała wskazówek dietetycznych. Na studiach została wegetarianką i oprócz kalorii zaczęła obliczać indeks glikemiczny. Zdrowe jedzenie zaczęło być obsesją. Zdrowa dieta stała się dla niej tak ważna, że unikała przyjaciół, przestała bywać na studenckich zabawach z obawy, że będzie narażona na widok i zapach niezdrowej żywności. Poza tym nie miała czasu na spotkania towarzyskie, bo tak zajęta była planowaniem posiłków. Dopiero gdy zaczęły się problemy z chłopakiem, z którym omal nie zerwała po tym, jak zaproponował jej pizzę, zrozumiała, że coś tu jest nie tak. Za jego namową poszła do lekarza, który uświadomił jej, że jest niebezpiecznie niedożywiona. Kiedy zdrowa dieta staje się obsesją Ortoreksja nervosa została odkryta przez amerykańskiego lekarza Stevena Bratmana, który sam cierpiał na to schorzenie. Ortoreksja to pogłębiająca się obsesja na temat zdrowej żywności i konieczności ciągłego planowania zdrowych diet. Problemem staje się wówczas, gdy zdrowy na pierwszy rzut oka styl życia zmienia się w niebezpieczny świat urojeń wokół zdrowia i szczuplej sylwetki, skupiony na czystym, ekologicznym żywieniu. Do tego dochodzi izolacja społeczna, bo osoba chora nie toleruje innych ludzi, którzy nie stosują restrykcyjnej diety i nie podzielają jej opinii na temat zdrowego stylu życia. Mówi się, że osoby z predyspozycją do zaburzeń odżywania lub nerwicy natręctw mają większe szanse na ortoreksję. To osoby, dla których kontrola, samo-ograniczenia i nieugięty, sztywny sposób myślenia mają szczególną wartość. Do symptomów ortoreksji zalicza się obsesyjne myślenie nad temat wpływu jedzenia na różne schorzenia medyczne oraz czytanie w nadmiarze o chorobach i wpływie niezdrowego jedzenia na pogarszanie się zdrowia. Osoby z ortoreksją bardzo ograniczają rodzaj żywności, którą spożywają, bo prawie nic nie spełnia ich oczekiwań. By nadrobić niedobory, pochłaniają olbrzymie ilości suplementów, włączając w to probiotyki, zioła i witaminy, o których myślą, że mają zbawienny wpływ na zdrowie. Okazują silne emocjonalne reakcje związane z konsumpcją żywności, na przykład czują się winni, gdy zjedzą coś nieuznanego za zdrowe lub są nadmiernie podekscytowani z konsumpcji super-ekologicznej żywności przygotowanej zdrowym sposobem. Spędzają wiele czasu na planowaniu, poszukiwaniu i przyrządzaniu zdrowego jedzenia. Objawy nerwicowe powstają wówczas, gdy poddają się nieracjonalnym wierzeniom o czystym przyrządzaniu posiłków, czyszczeniu i myciu jedzenia i sterylizacji naczyń. Czują nadmierny lęk i niepokój, gdy ich wymogi nie są spełnione. Po pewnym czasie unikają jadania poza domem, jedzą tylko to, co sami przyrządza i dystansują się od ludzi, którzy nie podzielają ich namiętności do zdrowego jedzenia. Konsekwencje ortoreksji Rezultatem ortoreksji jest niedożywienie, anemia, zaburzenia hormonalne, zaburzenia mineralne i kostne. Także niewystarczający dobór składników odżywczych, witamin i składników mineralnych przyczynia się do zmian okołonarządowych. Pojawiają się zawroty głowy, kłopoty z pamięcią i koncentracją. Do nich dołączają nudności, bóle brzucha i osłabienie. U kobiet ustaje miesiączka, organizm nie wytwarza bowiem wystarczającej ilości estrogenów koniecznych do zachowania regularnych cykli. Fizyczne komplikacje mogą zagrażać życiu, tak jak w przypadku anoreksji. Depresja, nerwica i izolacja społeczna są konsekwencjami psychologicznymi ortoreksji. Złamanie swoich własnych reguł co do zdrowej diety prowadzi do nadmiernego poczucia winy, rozregulowania emocji i poczucia braku kontroli. Osoby cierpiące na ortoreksję mają zmniejszoną odporność na stres i mniejszą umiejętność rozwiązywania problemów. Sprawdź, czy cierpisz na ortoreksję 1. Czy chciałbyś przestać myśleć ciągle o diecie i jej planowaniu, a bardziej skupić się na bliskich i ludziach wokół ciebie? 2. Czy ciągle badasz jakość jedzenia rozważając, jak zdrowe ono jest dla ciebie? 3. Czy czujesz się winny lub zawstydzony, gdy zdarzy ci się nie stosować swojej perfekcyjnej diety? 4. Czy wydaje ci się fizycznie niemożliwe zjedzenie posiłku przygotowanego przez innych lub poza domem? 5. Czy czujesz, że masz kontrolę tylko wówczas, gdy spełnisz wymagania swojej rygorystycznej diety? 6. Czy patrzysz z politowaniem na ludzi, którzy nie stosują zdrowej diety i nie mają wystarczającej wiedzy na temat zdrowego stylu życia? 7. Czy jesteś kontrolującym wszystko perfekcjonistą? 8. Czy skrupulatnie przeliczasz dziennie wszystkie spożyte przez siebie kalorie? 9. Czy zbierasz książki o dietach i tabele kaloryczne? Jeśli odpowiedziałeś ”tak” na większość pytań, masz problem z ortoreksją. Pierwszym krokiem jest odpowiednie zdiagnozowanie. Leczenie polega na dokładnym sprawdzeniu twojego stanu zdrowia, zmianie diety i modyfikacji zachowań dotyczących zdrowego stylu życia oraz zmianie nieracjonalnych wierzeń o sobie, świecie i innych, a także nauczeniu się technik relaksacyjnych. Katarzyna Pilewicz Ph. D, LCPC, CADC doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w dwóch lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia. 405 Lake Cook Rd., Suite 203, Deerfield, IL, 60015 911 N. Plum Grove Rd., suite C, Schaumburg, IL, 60173 Tel. (847) 907 1166 Email: [email protected] www.psychologicalcounselingcenter.com Psychological Counseling Center prowadzi konsultacje i porady dla osób zmagających się z problemami natury psychologicznej. Pomożemy zredukować stres, lęki i depresję. Wskażemy właściwe rozwiązania. Ukierunkujemy cię na odnalezienie siebie i twojej drogi życiowej. Po konsultację dzwoń: (847) 907-1166. Nowa grupa dla rodziców:  POZYTYWNE RODZICIELSTWO. W komfortowej atmosferze, pełnej poufności i wzajemnego wsparcia omawiamy trudne sytuacje i problemy, by znaleźć proste rozwiązania. Zrozum zachowanie swojego dziecka! Działaj na jego korzyść! Program oparty jest na zasadach nauk Alfreda Adlera. Po informacje dzwoń: (847) 907-1166   fot.Pixabay.com