Jak co dwa lata, propozycja usunięcia klauzuli Windfall Elimination Provision upada w Kongresie, a na początku kolejnej sesji Kongresu nieśmiało powraca. Zainteresowanym osobom wyjaśnię, gdzie obecnie stoi sprawa WEP.Przypomnienie o WEP
Windfall Elimination Provision (WEP) – klauzula eliminująca nadmierne świadczenia – powoduje stosowanie mniej korzystnej formuły naliczania świadczeń Social Security dla odbiorców dwóch emerytur. Klauzula ta została dodana do Social Security Act przez nowelizację w roku 1983. Dotyczy ona osób, które wypracowały emeryturę czy rentę inwalidzką Social Security, oraz drugą emeryturę czy rentę w innym systemie ubezpieczeń społecznych, takim jak ZUS czy KRUS. WEP dotyka nie tylko imigrantów, lecz ponad 1,8 miliona Amerykanów: pracowników federalnych ubezpieczonych przez Civil Service Retirement System (CSRS), czyli pracowników różnych administracji stanowych, powiatowych i municypalnych w 26 stanach – przede wszystkim nauczycieli, policjantów, strażaków i kolejarzy. WEP nie dotyczy rent rodzinnych ani pension plans – emerytur wypłacanych przez zakłady pracy czy związki zawodowe.
GPO to Government Pension Offset, fragment ustawy o Social Security, który powoduje redukcję o dwie trzecie rent małżeńskich dla rządowych pracowników. W sumie około 9 milionów pracowników i członków ich rodzin w USA dotkniętych jest przez WEP albo/i GPO.
Nieporozumienia w sprawie WEP
Działacze polonijni wnoszą wiele pretensji w sprawie WEP, ale niektóre z nich są, niestety, bezzasadne.
„WEP jest bezprawny”. Klauzula WEP, została uchwalona w ramach Social Security Amendments w roku 1983 (Public Law 98-21) zgodnie z zachowaniem wszelkich procedur. Jest krzywdząca, lecz nie bezprawna. Wszystkie ustawy można śledzić w sieci, w witrynie Kongresu, począwszy od ich propozycji do zatwierdzenia przez dwie izby i złożenia podpisu przez prezydenta. Historia ustawy, która wprowadziła WEP jest tu: https://www.govtrack.us/congress/bills/98/hr1900/text/enr. Zatwierdzone ustawy nie mogą być bezprawne, bo same stanowią prawo.
„WEP dyskryminuje imigrantów”. WEP jest stosowany wobec wszystkich osób pobierających, oprócz świadczeń Social Security, również inną emeryturę wypracowaną poza systemem SSA. Zaliczają się do nich nie tylko imigranci, lecz również prawie dwa miliony Amerykanów, którzy pracowali wpłacając składki na Social Security, a także w zakładach pracy objętych innym systemem ubezpieczeniowym. Warto przeczytać opracowanie pt. Social Security: The Windfall Elimination Provision (WEP), przygotowane przez Congressional Research Service: https://fas.org/sgp/crs/misc/98-35.pdf. Odmienne traktowanie Polaków niż Amerykanów i dziesiątek innych grup mniejszościowych stanowiłoby jawną dyskryminację, która w Stanach jest niedozwolona.
„Powinniśmy wszcząć proces zbiorowy”. Do sądu udajemy się wtedy, gdy ktoś łamie prawo, ale WEP stosowany jest zgodnie z federalnymi regulacjami. Jeżeli się z tymi regulacjami nie zgadzamy, to powinniśmy się udać nie do sądu, lecz do naszych ustawodawców, żeby prawo zmienili.
Apele do rządu polskiego, by wykluczył Polaków w Stanach z Windfall Elimination Provision, czy jakiejkolwiek innej amerykańskiej regulacji, są absurdalne. Po pierwsze, byłaby to ingerencja Polski w wewnętrzne sprawy innego suwerennego państwa. WEP nie jest przedmiotem żadnej międzynarodowej umowy, lecz stanowi część amerykańskiej ustawy emerytalnej (Social Security Act) i dotyczy wszystkich mieszkańców Ameryki. Po drugie, odmienne traktowanie Polaków niż Amerykanów i dziesiątek innych grup mniejszościowych stanowiłoby jawną dyskryminację, która w Stanach jest niedozwolona.
Dlaczego WEP jest krzywdzący
Formuła naliczająca wysokość emerytur czy rent disability Social Security powoduje korzystne naliczanie świadczeń, czyli ich subsydiowanie osobom, których średnie waloryzowane zarobki z 35 lat są niskie. Ale na przykład nauczyciel ma średnie zarobki niskie nie dlatego, że był całe życie biedny, lecz dlatego, że połowę swojej kariery spędził pracując poza systemem SSA, a średnia liczona jest mu mimo to z 35 lat. WEP ma na celu wyeliminowanie tych „niezamierzonych korzyści”, ale nie robi tego sprawiedliwie. Oto dlaczego:
WEP redukuje małe emerytury nieproporcjonalnie bardziej niż większe, gdyż pomniejsza prawie o połowę najniższe emerytury (do 895 dol. w roku 2018). Skoro imigranci zarabiają w Stanach mniej niż Amerykanie, Windfall Elimination Provision dotyka ich bardziej boleśnie, co jest niesprawiedliwe.
Mało zarabiający imigranci mają mniej lat o „znaczących zarobkach”, więc nawet po wielu latach pracy nie unikają WEP. Redukcja Social Security z powodu WEP jest pomniejszana osobom, które mają ponad 20 lat o „znaczących zarobkach (substantial earnings) i spada do zera przy stażu 30 lat. Ale skoro imigranci zarabiają mniej od Amerykanów, często nie osiągają poziomu „znaczących zarobków” i lata te nie są uwzględniane do pomniejszenia redukcji WEP.
Imigranci karani są podwójnie: nie dość, że ich niewielkie emerytury redukowane są przez WEP nieproporcjonalnie dużo, to jeszcze lata z niewielkimi zarobkami nie są uwzględniane do pomniejszenia tej drastycznej redukcji.
Propozycja Social Security Fairness Act w 116. Kongresie
Prawo federalne jest uchwalane przez naszych reprezentantów w Washingtonie i tylko oni mogą je zmienić. A zainteresują się sprawą i naniosą poprawki tylko wtedy, gdy ich wyborcy będą się tego zdecydowanie domagać – tak zdecydowanie, że politycy zrozumieją, że za brak zainteresowania mogą nie zostać ponownie wybrani.
W styczniu 2019 roku republikanin Rodney Davis przedłożył w Kongresie propozycję ustawy H.R.141 – Social Security Fairness Act of 2019 (Ustawa o Sprawiedliwym Social Security). Tego samego dnia propozycja ta została przekazana do kongresowej komisji Ways and Means Committee, a stamtąd 30 stycznia do podkomisji ds. Social Security, gdzie utknęła i do tej pory nic się z nią nie dzieje. Jej losy można śledzić na sieci: https://www.congress.gov/bill/116th-congress/house-bill/141/actions.
14 lutego tego roku senator Sherrod Brown zaproponował podobną ustawę jako S. 521, również pod nazwą Social Security Fairness Act, którą Senat przekazał do swojej komisji do spraw finansów (https://www.congress.gov/bill/116th-congress/senate-bill/521).
Obydwie propozycje mają znieść Windfall Elimination Provision oraz Government Pension Offset (GPO), który redukuje renty rodzinne płacone małżonkom pracowników rządowych. Eliminacja zarówno WEP jak i GPO ma dotyczyć świadczeń wypłacanych po grudniu 2019 roku. Oblicza się, że redukcja WEP i GPO ma kosztować system Social Security od 6 do 8 mld dol. rocznie.
Ale to nie wszystko. Widząc małe szanse zatwierdzenia poprzednich propozycji, 7 marca Senator Pat Toomey przedłożył w Senacie S. 710, propozycję ustawy zwanej Social Security Fairness for Firefighters and Police Officers Act, która ma znieść WEP i GPO dla strażaków i policjantów, pracujących w swoich zawodach co najmniej pięć lat (https://www.congress.gov/bill/116th-congress/senate-bill/710).
Social Security Fairness Act, to nic nowego, bo proponowany był w przeszłości wielokrotnie. Nie wzbudzał wśród legislatorów entuzjazmu, bo przyczyniłyby się do powiększenia deficytu systemu Social Security, którego budżet i tak jest nadwyrężony.
Co robić teraz?
Nie ma sensu uskarżać się naszym polskim politykom, bo regulacje amerykańskich emerytur są w rękach amerykańskich ustawodawców, a nie polskich. Nie skarżmy się stanowym politykom, bo system ubezpieczenia Social Security jest federalny (a nie stanowy) i regulowany przez Social Security Act. Nie skarżmy się też za kwestie, które problematyczne nie są, albo nic z WEP-em wspólnego nie mają („bezprawie”, dyskryminacja Polaków, nieodpowiednia umowa emerytalna między Stanami i Polską, itp.).
Skoro WEP i GPO dotykają 1/3 nauczycieli i 1/5 urzędników państwowych, siłą napędową większości akcji są organizacje pracowników służb cywilnych, między innymi organizacja nauczycieli – National Educators Association. Stworzyli oni witrynę https://ssfairness.com. W zakładce „Our Allies” witryny widzimy długą listę organizacji z całego kraju, zrzeszających przede wszystkim edukatorów, a także policjantów i innych pracowników zatrudnionych w sektorze publicznym. Czyż nie powinny tam być również organizacje polonijne? Polonijne organizacje działają, ale na własną rękę. Na przykład Oddział KPA z Missouri w ubiegłym jak i w tym roku zachęca inne oddziały KPA i całą Polonię do słania apeli do kongresmanów i senatorów. Właśnie tego nam potrzeba, ale na wielką skalę.
Jedyną drogą do zniesienia krzywdzącej klauzuli WEP jest połączenie sił z Amerykanami. Cała Polonia powinna aktywnie poprzeć akcję Social Security Fairness (Sprawiedliwe Social Security), pod przywództwem centrali Kongresu Polonii Amerykańskiej, wszystkich oddziałów KPA i innych polonijnych organizacji. Z amerykańskimi pracownikami resortu publicznego jest nam przecież po drodze!
Co może zrobić każdy z nas
Zanim polonijne organizacje wezmą się zgodnie do dzieła, swoją cegiełkę może dołożyć każdy z nas. Przyłączmy się do akcji Sprawiedliwe Social Security (Social Security Fairness), wywierajmy nacisk na swoich polityków. Pomogą w tym instrukcje i wzory listów przygotowane przez Oddział Kongresu Polsko-Amerykańskiego w Missouri. Można je znaleźć tu: https://poradniksukces.com/wp/pomoz-uchylic-wep/ (w sieci szukaj: „Pomóż uchylić WEP!”) oraz w witrynie https://pacmissouri.org.
Również warto odwiedzić https://ssfairness.com, wpisać na listę adresową, a dostawać będziemy wiadomości o rozwoju sytuacji o WEP. Organizatorzy chcą tylko jednego – żeby osoby popierające akcję pisały i dzwoniły do swoich reprezentantów w Kongresie. Podają adresy, wzory pism. Każdy z nas może przysłużyć się sprawie.
Elżbieta Baumgartner
jest autorką wielu poradników, między innymi książek pt. „Jak szczędzać na podatkach”, „Amerykańskie emerytury”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com
fot.Depositphotos.com
Ewa Malcher
