Dotychczasowa minister sprawiedliwości w rządzie Portoryko, Wnada Vazquez Garced została zaprzysiężona w środę na nową gubernator Portoryko, które jest terytorium stowarzyszonym z USA. Ceremonia odbyła się w portorykańskim Sądzie Najwyższym w San Juan.
Jest to już drugi gubernator Portoryko od złożenia urzędu przez Ricarda "Ricky'ego" Rossello w dniu 3 sierpnia. Polityk ten ustąpił na fali protestów społecznych wywołanych jego obraźliwymi uwagami o kobietach, portorykańskiej legendzie - piosenkarzu Rickym Martinie i biedniejszych Portorykańczykach.
Sprawa tzw. Rickyleaks w ciągu wielu tygodni ogniskowała na sobie uwagę opinii publicznej w zamieszkiwanym przez 3,2 mln mieszkańców Portoryko. Opublikowane przez hakerów obraźliwe, często obsceniczne uwagi Rossello stały się symbolem arogancji władzy w ogarnoietym kryzysem ekonomicznym Protoryko, przyczyniając się do protestów ulicznych i pikiety obywatelskiej przed rezydencją gubernatora w San Juan.
Skompromitowany gubernator zapowiadał początkowo, że nie będzie ubiegać się o reelekcję, ale nie ma zamiaru podawać się do dymisji przed zakończeniem kadencji.
Od 1948 r. gubernatorzy Portoryko są wybierani w głosowaniu powszechnym na 4-letnią kadencję. 40-letni Ricardo "Ricky" Antonio Rossello został wybrany w 2016 r. Polityk uzyskał wtedy prawie 51 proc. oddanych głosów. Rossello wcześniej deklarował, że zamierza ponownie kandydować po upływie kadencji w 2020 r.
Ustępujący Rossello wyznaczył na swego zastępcę sekretarza stanu Pedro Pierluisiego, ale Sąd Najwyższy zakwestionował tę kandydaturę, ponieważ dygnitarz ten nie uzyskał on aprobaty obu izb portorykańskiego Kongresu, gdy obejmował urząd. Jak twierdzi Pierluisi, "nie było to możliwe, bo mianowano go w okresie wakacyjnej przerwy w obradach parlamentu". W ocenie sędziów SN urzędowanie Pierluisiego na stanowisku szefa dyplomacji Portoryko było "pozakonstytucyjne".
59-letnia Vazquez pełniła obowiązki ministra sprawiedliwości od 2017 r. Jak podkreśla Reuters, polityk wcale nie paliła się do objęcia funkcji gubernatorskiej, ponieważ doskonale zdaje sobie sprawę, iż społeczeństwo kojarzy ją z Rossello jako jako jego jedną z najbliższych współpracowniczek. Ponadto - w prasie pojawiły się ostyatnio artykuły sugerujące korupcję świeżo upieczonej gubernator.
W swym krótkim wystąpieniu w Sądzie Najwyższym Vazquez obiecała "skoncentrować się na przywróceniu porządku w Portoryko w pokojowy sposób".
W nagraniach z rozmów, jakie prowadzili gubernator i jego doradcy, pojawiły się pogardliwie uwagi o ofiarach huraganu Maria szalejącego na przełomie września i października 2017 r. Pociągnął on za sobą 2975 ofiar śmiertelnych w samym tylko Portoryko.
Straty materialne po przejściu huraganu sięgały 100 mld USD. Odbudowa Portoryko po zniszczeniach odbywała się od początku w atmosferze skandalu. Przed kilkoma tygodniami aresztowano ministra edukacji oraz 5 innych przedstawicieli władzy wykonawczej w związku z niewłaściwym wykorzystaniem funduszy na rekonstrukcję.
Od 25 lipca 1952 r. Portoryko jest "Wolnym Państwem Stowarzyszonym" ze Stanami Zjednoczonymi, w którym obowiązuje na równi ustawodawstwo amerykańskie i portorykańskie. Kraj wysyła do Kongresu USA swego komisarza-rezydenta, niemającego tam jednak prawa głosu. Za obronę i politykę zagraniczną wyspy odpowiedzialny jest Kongres USA. (PAP)
Na zdjęciu: Wanda Vazquez Garced
fot.THAIS LLORCA/EPA-EFE/Shutterstock
Ewa Malcher
