Ryszard Kukliński został nazwany przez Zbigniewa Brzezińskiego, byłego doradcę do spraw bezpieczeństwa narodowego USA, pierwszym polskim oficerem w NATO. Przekazywał do amerykańskiej służby wywiadowczej CIA w latach 1972-1981 ściśle tajne dokumenty, dotyczące Paktu Warszawskiego, mobilizacji wojsk i działań rządów państw Bloku Wschodniego. Wystawę na temat właśnie tego polskiego bohatera można obejrzeć w Muzeum Polskim w Ameryce.
15 grudnia w MPA nastąpiło w Chicago główne otwarcie wystawy pt. „Generał Ryszard Kukliński – polska samotna misja”, zorganizowanej przez Izbę Pamięci Generała Kuklińskiego, pod patronatem Senatu RP. Izba została założona przez ostatniego więźnia politycznego PRL-u prof. Józefa Szaniawskiego, a jej działalność zainaugurował attache wojskowy USA w Warszawie generała Henry Nowak.
Wystawa, w dwóch językach, polskim i angielskim, była złożona z 20 tablic przedstawiających najważniejsze i najbardziej fascynujące informacje z życia urodzonego w 1930 r. oficera ludowego Wojska Polskiego, który dostarczył CIA ponad 35 tysięcy stron tajnych dokumentów. Można było zapoznać się nie tylko z informacjami dotyczącymi młodości, służby wojskowej czy podjęcia współpracy z kontrwywiadem wojskowym, ale także na temat ucieczki do Stanów Zjednoczonych przed wybuchem stanu wojennego w Polsce, skazania go zaocznie przez sąd wojskowy w Warszawie na karę śmierci i późniejszej rehabilitacji oraz pierwszej wizyty w Polsce już w 1998 roku.
W sobotni wieczór w gościnnych progach muzeum licznie zebrali się przedstawiciele Polonii, dobrze pamiętający czasy komunizmu w Polsce, zawiązanie „Solidarności” i okres stanu wojennego, czyli lata, w których ówczesny pułkownik Kukliński prowadził swoją działalność szpiegowską. Wszystkich przybyłych serdecznie powitała dyrektor zarządzający MPA Małgorzata Kot.
Wśród gości honorowych nie zabrakło konsula generalnego RP w Chicago, Piotra Janickiego, który określił generała Kuklińskiego takimi słowami: – Dla mnie to jest prawdziwy bohater dlatego, że przeciwstawienie się reżimowi komunistycznemu w tamtych czasach było aktem najwyższej odwagi.
Na wystawę przybył również były szef gabinetu politycznego Ministra Spraw Zagranicznych Jan Stanisław Parys. W swojej wypowiedzi stwierdził: – Nawet w takim trudnym świecie jedna osoba może zmienić bieg historii, może mieć wielki wpływ na historię. Ryszard Kukliński jest człowiekiem, moim zdaniem, który wpłynął na stosunki pomiędzy wschodem a zachodem. To on ocalił Europę przed rosyjską agresją, dlatego, że do tej agresji było bardzo blisko.
Przybyły z Polski na sobotnie spotkanie Filip Frąckowiak, syn prof. Szaniawskiego, który przez wiele lat walczył o rehabilitację dobrego imienia generała, powiedział: – Generał Kukliński wraca do Chicago”. Takimi słowami chciałbym rozpocząć mój wstęp do tego czym jest ta wystawa. Wraca do Chicago, do Polonii, która go wsparła, gdy jeszcze ciążył na nim wyrok 25 lat pozbawienia wolności.
Filip Frąckowiak, autor książki o swoim ojcu pt. „Józef Szaniawski – ostatni więzień polityczny PRL”, którą można było zakupić tego dnia, był również wspaniałym przewodnikiem po wystawie.
Sobotni wieczór zakończył się miłym towarzyskim spotkaniem z poczęstunkiem. Wspominano stare, czasem dobre, a czasem gorsze czasy w starej ojczyźnie.
Pułkownik Ryszard Kukliński zmarł w wieku 73 lat w Tampie w roku 2004. Profesor Szaniawski, jego wielki przyjaciel, przywiózł urnę z prochami do Polski, gdzie spoczęły w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. „Człowiek, który wstrząsnął komuną” powrócił do ojczystej ziemi. Pośmiertnie został awansowany do stopnia generała brygady.
Tekst i zdjęcia: Artur Partyka
Ewa Malcher
