Szkoły polskie na obczyźnie powstały z tęsknoty za Polską, wyrastały z pragnień, by polską kulturę, tradycje a nade wszystko język polski i miłość do ziemi przodków przekazać pokoleniom wychowywanym na emigracji. Dlatego obchody setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w Szkole im J. Słowackiego w Wheeling obchodzone były bardzo uroczyście na wszystkich czterech zmianach.
Idea była taka, aby do wspólnego celebrowania tej pięknej rocznicy włączyć również rodziców i dziadków naszych uczniów.W atmosferę wprowadziły nas piękne dekoracje: plakaty, kartki z życzeniami dla Niepodległej oraz wspaniały kolaż polskich symboli narodowych i krajobrazów na który złożyło się sto maleńkich obrazów namalowanych przez naszych uczniów. Wspólne wykonanie hymnu Polski wprowadziło wszystkich w stan wzruszenia i nadało całości uroczysty ton.
W pierwszej części spektaklu pociągiem do wolności udaliśmy się w podróż do przeszłości. Zatrzymując się na stacjach określających byt Polaków w latach niewoli, chcieliśmy przypomnieć, jaka była nasza trudna droga do wolności. W tej retrospekcji przywołaliśmy czas zniewolenia przez trzech zaborców, próby wynarodowienia Polaków w procesach germanizacji i rusyfikacji. Wszyscy śpiewaliśmy: ,,...był czas, że Polski nie było na mapie, dlaczego tak się musiało zdarzyć, że obcej mowy uczono w szkołach i trzeba było o Polsce marzyć”
Na stacji pt ,,Powstania narodowe” wspominaliśmy wszystkie zrywy narodowe i wielkich Polaków tj Tadeusz Kościuszko, Henryk Dąbrowski, Piotr Wysocki i wielu innych W słowach ,,Roty” wspólnie zaśpiewanej deklarowaliśmy, że ,,nie rzucim ziemi skąd nasz ród". Nasz pociąg dociera do stacji I wojny światowej. Opowiadamy o tym jak Józef Piłsudski formuje Legiony Polskie i jak Polacy z wszystkich zaborów włączyli się do walki o naszą wolną Polskę zgodnie ze słowami modlitwy: ,,O Panie, który jesteś w niebie wyciągnij sprawiedliwą dłoń Wołamy z wszystkich stron do Ciebie O polski kraj o polską broń.”
Kolejna stacja na trasie przejazdu pociągu do wolności to rola Polonii w odzyskaniu niepodległości. Przywołujemy postacie Ignacego Paderewskiego i generała Józefa Hallera twórców Błękitnej Armii. Bardzo ważnym jest dla nas podkreślenie udziału Polonii z USA w walkach stoczonych przez tę armię.
Odwaga, męstwo i upór Polaków zaowocowały dotarciem do stacji ,,Wolność”. Wśród wielkiej radości i morza biało-czerwonych flag rozpoczynamy drugą część naszego widowiska czyli urodziny Biało-Czerwonej. A skoro urodziny to i życzenia i kartki i kwiaty i wiele, wiele radości: ,,To jest wspólne święto wszystkich Od Bałtyku po Karpaty. Przecież Polska to my właśnie. Jedni drugim dajmy kwiaty.”
W eksplozji radości wszyscy śpiewamy klaszcząc w ręce: ,,Polska wszyscy w górę ręce, Polska zwycięstw jak najwięcej Polska, serca nasze w górę, Polska i wszyscy jednym chórem P O L S K A !!!" Łzy szczęścia i wzruszenia. Poczucie niewyobrażalnej dumy i jedności. Jesteśmy wszyscy razem, tworzymy Polskę chociaż rozrzuceni po całym świecie. Nucąc słowa piosenki ,,Bo wszyscy Polacy to jedna rodzina...” powoli opuszczamy salę widowiskową. Jednego jesteśmy pewni: tej dumy i radości z bycia Polakami".
„Projekt Stowarzyszenia Wspólnoty Polskiej Urodziny Biało-Czerwonej był współfinansowany przez MEN w ramach konkursu Godność, Wolność, Niepodległość – wsparcie szkół organizacji Polaków oraz szkół w systemie oświaty kraju zamieszkania Polaków prowadzących nauczanie języka polskiego i innych przedmiotów w języku polskim w organizowaniu obchodów setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Rzeczpospolitą Polską”.
Tekst: Dorota Rowicki
Foto: Halina Fotidzis, Zbigniew Drwal
Ewa Malcher
