W wieku 92 lat zmarł francuski dokumentalista filmowy i pisarz Claude Lanzmann, znany na świecie jako autor monumentalnego filmu o Holokauście “Shoah” z 1985 roku – poinformował jego wydawca. Reżyser zmarł w czwartek w swoim domu w Paryżu.
“Claude Lanzmann (…) był bardzo słaby od kilku dni” – poinformowała rzeczniczka prestiżowego wydawnictwa Gallimard, które w 2009 r. opublikowało jego autobiografię.
Reżyser został przewieziony do szpitala, gdzie stwierdzono zgon – dodała.
Swój pierwszy film “Dlaczego Izrael?” Lanzmann zrealizował w 1972 roku. Ale to dopiero “Shoah” z 1985 roku rozsławił go na cały świat – zwraca uwagę agencja dpa.
Ten monumentalny, trwający dziewięć i pół godziny dokument opowiada o czasach Holokaustu. W filmie, którego realizacja trwała 12 lat, nie użyto materiałów archiwalnych, lecz rozmów z bezpośrednimi świadkami historii – ofiarami i sprawcami w różnych miejscach związanych z Zagładą.
Lanzmann otrzymał za “Shoa” wiele prestiżowych nagród, w tym w 1986 roku Nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyki Filmowej (FIPRESCI) czy Amerykańskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych.
W 2010 r. zrealizował dokument pt. “Raport Karskiego”. Na trwający niecałe 50 minut film składają się fragmenty wywiadu, którego polski kurier udzielił w 1978 roku Lanzmannowi podczas kręcenia “Shoah”. W filmie tym znalazła się jedynie część świadectwa Karskiego dotycząca zagłady Żydów na terenie okupowanej Polski. Po 25 latach od premiery “Shoah” reżyser zdecydował się zmontować osobny dokument z pozostałych części wywiadu z Karskim.
Lanzmann urodził się w Paryżu w rodzinie żydowskiej; jego dziadek ze strony ojca wyemigrował do Francji z obecnej Białorusi. Do francuskiego ruchu oporu wstąpił w wieku 17 lat i walczył w Owernii. Lanzmann sprzeciwiał się wojnie francuskiej w Algierii.
Był przyjacielem filozofa Jean-Paula Sartre’a i partnerem filozofki, pisarki i feministki Simone de Beauvoir, z którą żył w latach 1952-59. W 1963 roku poślubił francuską aktorkę Judith Magre. Rozwiedli się w 1971 roku, a następnie poślubił niemiecką pisarkę żydowskiego pochodzenia Angelikę Schrobsdorff. Rozwiódł się po raz drugi i poślubił Dominique Petithory w 1995 roku. Ojciec córki Angelique (ur. 1950) i syna Felixa (1993-2017), który zmarł na raka.
Lanzmann był redaktorem naczelnym lewicowego czasopisma “Les Temps Modernes”, założonego przez Sartre’a i de Beauvoir, a także wykładowcą European Graduate School w Saas-Fee w Szwajcarii. W 2009 roku opublikował swoje wspomnienia pod tytułem “Le lievre de Patagonie” (“Zając z Patagonii”).
W roku 2011 reżyser został komandorrem Narodowego Orderu Legii Honorowej, a w 2013 otrzymał Honorowego Złotego Niedźwiedzia za dorobek twórczy na Berlinale. (PAP)
Na zdjęciu: Claude Lanzmann
fot.Hannibal Hanschke/Epa/REX/Shutterstock
Ewa Malcher
