Niemal każdy z nas doświadczył choć raz w życiu bólu pleców. Zdarza się, że ból ten może promieniować do nogi. Tego typu dolegliwości mogą pojawić się w wyniku urazu odniesionego np. w wypadku samochodowym lub wypadku w pracy; mogą również pojawić się niespodziewanie, bez jakichkolwiek kontuzji.
Ból promieniujący do nogi, występujący z bólem pleców lub bez bólu pleców – to rwa kulszowa. Według statystyk, rwa kulszowa pojawia się w ciągu jednego roku u 2 proc. ludzi, a u 40 proc. populacji symptomy te wystąpią przynajmniej raz w życiu.
Przyczyny rwy kulszowej mogą być różne – począwszy od najczęściej spotykanej przepukliny dysku, do innych schorzeń, jak złamania, nowotwory lub infekcje. Dobrą wiadomością jest to, że dolegliwości, które najczęściej są spowodowane przepukliną dysku, ustępują samoistnie w okresie od 6 do 12 tygodni. Wyzdrowienie następuje w wyniku samoleczenia ciała, poprzez lokalne gojenie i wchłonięcie przesuniętego kawałka dysku, który naciskał na nerw i powodował bolesne dolegliwości.
Wielu pacjentów chce wiedzieć, jaki jest powód przepukliny dysku. Otóż z biegiem czasu w naszych kręgosłupach występują zmiany zwyrodnieniowe, które mogą być przyspieszone zarówno urazami, jak również predyspozycjami genetycznymi.
Zdrowe dyski funkcjonują pomiędzy kręgami jak amortyzatory. Dyski wypełnione są płynem żelatynowym (jądro miażdżyste), który wspomaga ich amortyzujące działanie. Z biegiem czasu dyski się wysuszają, zewnętrzna tkanka pęka, a na skutek pęknięcia płyn żelatynowy wylewa się i naciska na nerw powodując ból rwy kulszowej promieniujący do nogi.
Leczenie rwy kulszowej może złagodzić ból i pozwolić pacjentowi lepiej funkcjonować. Tak jak w przypadku bólu pleców, nie zaleca się pozostawania w łóżku dłużej niż jeden-dwa dni. Wczesna aktywność ruchowa pomoże nam szybciej wrócić do zdrowia. Często zalecana jest fizjoterapia, która pomoże wzmocnić mięśnie, w konsekwencji polepszając stabilność kręgosłupa, zmniejszając ból i poprawiając ogólny stan kręgosłupa.
Aby pacjent miał większy komfort korzystania z fizjoterapii, a także większą mobilność – często przepisuje się leki przeciwzapalne, zmniejszające ból. Leki te najczęściej są skuteczne, ponieważ ból jest spowodowany nie tylko bezpośrednim naciskiem na nerw, ale także lokalnym stanem zapalnym związanym z wysunięciem dysku. Bywa, że u pacjentów, którym leki nie pomagają w uśmierzeniu bólu, stosuje się blokady dolnej części kręgosłupa, czyli leki sterydowe wstrzykiwane dookoła nerwu. Ich zadaniem jest zmniejszenie lokalnego stanu zapalnego jak również bólu.
U około 10 proc. pacjentów leczenie nieoperacyjne nie przynosi oczekiwanych efektów. W tym wypadku operacja jest jedyną możliwością pozbycia się dokuczliwego bólu nogi. Zabieg polega na usunięciu nacisku na nerw, co umożliwia pozbycie się bólu i szybki powrót do zdrowia.
Jeżeli ból jest bardzo silny i nie ustępuje, skontaktuj się ze swoim lekarzem ogólnym lub ze specjalistą. Objawy takie jak ból budzący ze snu, gorączka, problemy z jelitami albo pęcherzem i poczucie osłabienia w nodze, a występujące wraz z bólem rwy kulszowej, wymagają konsultacji z lekarzem, szybkiej diagnozy i leczenia.
Zdrowe odżywianie, unikanie palenia, utrzymywanie prawidłowej wagi ciała, prawidłowy sposób podnoszenia ciężkich rzeczy, zarówno w pracy, jak i w domu – są bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania kręgosłupa i mogą zapobiec pojawieniu się rwy kulszowej.
Ewa Malcher
