Kilkuset żołnierzy i funkcjonariuszy służb mundurowych - uczestników misji zagranicznych - wzięło udział w centralnych obchodach Dnia Weterana Działań poza Granicami Państwa, które odbyły się w niedzielę w Giżycku. Do wieczora trwa tam jeszcze piknik weterana.
Głównym wydarzeniem niedzielnych obchodów na pl. marsz. Józefa Piłsudskiego w Giżycku był uroczysty apel, podczas którego weteranom zostały wręczone odznaczenia i wyróżnienia. Wśród odznaczonych są nie tylko żołnierze, ale także funkcjonariusze służb specjalnych i mundurowych, m.in. policjanci, którzy służyli w Kosowie i ok. 40 funkcjonariuszy BOR, którzy pełnili służbę w Afganistanie, Iraku i Libii.
List do uczestników i organizatorów uroczystości skierował prezydent Andrzej Duda. Wyrażając wdzięczność weteranom i ich rodzinom, zwierzchnik sił zbrojnych zapewnił, że obchodzone święto to dowód, że państwo polskie pamięta o osobach, które brały udział w misjach gdzie kładły na szali własne życie lub zdrowie.
"W ten symboliczny sposób wyrażamy nasz szacunek dla uczestników operacji wojskowych i wojennych, stabilizacyjnych, pokojowych i humanitarnych. Uczestnicząc od 1953 r. w misjach potwierdzamy, że Polska jako część wspólnoty międzynarodowej czuje się odpowiedzialna za kwestie bezpieczeństwa światowego" - napisał prezydent w liście odczytanym w Giżycku przez gen. bryg. Jarosława Kraszewskiego, dyrektora departamentu zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi w BBN.
W Dniu Weterana Andrzej Duda przypomniał dokonania w tej kwestii prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który w 2006 r. przekazał do Sejmu, a potem podpisał projekt ustawy wprowadzającej Order Krzyża Wojskowego, przyznawanego za męstwo i odwagę w akcjach bojowych poza granicami państwa w czasie pokoju. Prezydent Kaczyński również jako pierwszy nadał ten order.
Wiceminister obrony narodowej Bartłomiej Grabski odczytał list szefa resortu Antoniego Macierewicza, który podkreślił, że weterani misji zagranicznych w pełni zasługują na to, żeby pamiętać i mówić o nich nie tylko od święta, ale każdego dnia w poczuciu narodowej dumy z polskich żołnierzy.
Macierewicz poinformował w liście, że w najbliższym czasie rząd rozpatrzy przygotowaną przez MON nowelizację ustawy o weteranach, gwarantującą im wsparcie i godne życie.
Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Sebastian Chwałek, dziękując weteranom, ocenił, że funkcjonariusze którzy narażali swoje zdrowie i życie, zapewniając bezpieczeństwo także poza granicami kraju, w ten sposób okazali profesjonalizm, sumienność i odpowiedzialność polskich służb za granicą. "W waszym przypadku słowo służba nabiera zupełnie innego wymiaru, innego znaczenia" - podkreślił.
Po apelu na pl. Piłsudskiego odbyła się prezentacja oddziałów wojskowych. Uczestniczyli w niej żołnierze z Polski, a także z USA, Wielkiej Brytanii i Rumunii, którzy służą w batalionowej grupie bojowej NATO, która w marcu trafiła do garnizonów w Orzyszu i Bemowie Piskim i podlega giżyckiej brygadzie.
Uroczysty apel poprzedziła polowa msza święta w intencji weteranów. Biskup polowy WP gen. bryg. Józef Guzdek podkreślał w homilii, że chrześcijanie mają obowiązek angażowania się w przemiany świata i czynnego udziału w walce ze złem. Jak mówił, w historii ludzkości obojętność i tolerowanie agresji wielokrotnie stawały się niestety przyczyną tragedii jednostek, społeczeństw i narodów.
"Pełniąc zadania stróżów pokoju i międzynarodowego bezpieczeństwa daleko poza granicami kraju wypełnialiście ewangeliczne prawo miłości bliźniego, nierzadko w sposób heroiczny" - powiedział do weteranów.
Przypomniał, że w wielu miejscach nadal trwają konflikty zbrojne i giną ludzie. Dlatego - jak ocenił - świat wciąż potrzebuje tych, którzy składając przysięgę na wojskowy sztandar z wypisanymi na nim słowami "Bóg, Honor, Ojczyzna", będą gotowi i zdecydowani, aby w obronie najwyższych wartości nie szczędzić własnej krwi, a nawet życia.
Za szczególnie cenną w tym kontekście uznał organizowaną w związku z Dniem Weterana akcję honorowego krwiodawstwa. Zaapelował do wiernych, żeby się w nią włączyli. Kampania pod hasłem "W boju i w potrzebie krwi nie szczędząc" trwa od kilku dni w wielu garnizonach w Polsce.
W ramach obchodów w Giżycku w niedzielę po południu odbywa się też piknik wojskowy, podczas którego prezentowane jest wyposażenie żołnierzy i funkcjonariuszy, a także czołgi, transportery i inny sprzęt wojskowy. Mieszkańcy mogą też uczestniczyć w koncertach i pokazach tanecznych.
Dzień Weterana Działań poza Granicami Państwa był obchodzony po raz szósty, a centralne obchody co roku odbywają się w innym mieście. Przypada 29 maja, ustanowiła go uchwalona w 2011 r. ustawa o weteranach. Tego samego dnia przypada też Międzynarodowy Dzień Uczestników Misji Pokojowych, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.
Przepisy ustawy dotyczą uhonorowania weteranów i pomocy dla weteranów poszkodowanych. Obejmują m.in. dodatki do rent i emerytur, ulgi na przejazdy komunikacją dla weteranów przebywających na rentach inwalidzkich, dopłaty do nauki oraz bezpłatną pomoc psychologiczną.
Od lat 50. XX w. w misjach zagranicznych wzięło udział ponad 100 tys. żołnierzy i kilka tysięcy funkcjonariuszy z Polski. Podczas służby i pracy w kontyngentach poległo ok. 120 Polaków.
Alicja Otap
