Ilość kleszczy zwiększa się z roku na rok, co, jak tłumaczą epidemiolodzy, jest wynikiem ocieplania się klimatu. Plagi tych pajęczaków obserwuje się zazwyczaj po łagodnych zimach, a taką mieliśmy ostatnio. Aktualnie znajdujemy się w środku ich największej aktywności.
Są bardzo niebezpieczne dla człowieka, bowiem przenoszą wiele różnych groźnych patogenów wywołujących choroby wirusowe, bakteryjne i pierwotniacze. Najbardziej niebezpiecznym jest bakteria Borrellia burgdorferi (nazwa łacińska), która zazwyczaj usadawia się we wzgórzu, czyli w mózgowym ośrodku zawiadywania układem czuciowym i bólem, a także w korzeniach grzbietowych rdzenia kręgowego, miazdze zębowej oraz w gałkach ocznych, wywołując boreliozę.
Jest to wielonarządowa choroba zakaźna, atakująca tkankę łączną, mięśniową i nerwową. W fazie początkowej często wywołuje symptomy, przypominające do złudzenia objawy przeziębienia czy grypy i nie u wszystkich występuje charakterystyczny rumień na skórze. Jest ją trudno zdiagnozować i leczyć. Dlaczego? Ponieważ Borrellia burgdorferi żyje wewnątrz komórek i przekracza barierę krew-mózg, i tylko niektóre antybiotyki penetrują tę barierę, tylko niektóre działają wewnątrzkomórkowo. Skutki nieleczonej boreliozy często bywają tragiczne. Według federalnego centrum epidemiologicznego (Centers for Disease Control and Prevention, CDC) w Stanach Zjednoczonych każdego roku diagnozowanych jest około 350 tys. nowych przypadków zachorowań.
Choć nie ma pewnego sposobu na to, by całkowicie wyeliminować szansę zarażenia się Borrellia burgdorferi, istnieje kilka środków zapobiegawczych. CDC zaleca, by:
– unikać kosmetyków o silnym zapachu, bo takie przyciągają kleszcze
– omijać szerokim łukiem obszary porośnięte wysoką trawą i zarośla; najlepiej spacerować środkiem szlaków,
– zakładać jasne bluzy z długimi rękawami i długie spodnie wpuszczone w buty; kleszcze występują zazwyczaj przy ziemi, unikać sandałów,
– odsłonięte części ciała spryskiwać produktami odstraszającymi insekty, które zawierają co najmniej 20 proc. DEET (pamiętaj, że środków tych nie wolno stosować tuż po opalaniu lub przed wyjściem na ostre słońce); kleszcze nie znoszą też zapachu goździków, czosnku, czeremchy, eukaliptusa, pelargonii i krzaków pomidora
– w obrębie dwóch godzin po przyjściu do domu wykąpać się, a następnie sprawdzić dokładnie skórę całego ciała, w tym skórę głowy
– po wypraniu ubranie wrzucić na godzinę do suszarki nastawionej na wysoką temperaturę
– sprawdzać regularnie skórę psów i kotów, gdyż przyniesione przez nie do domu kleszcze mogą zaatakować i człowieka.
Jeśli zauważymy kleszcza na skórze, udajmy się jak najszybciej do lekarza. Często próba usunięcia owada domowymi sposobami źle się kończy i dochodzi do zakażenia organizmu.
Ewa Malcher
