W szczycie kryzysu bezrobocie w USA było na poziomie 10 proc., a liczba zatrudnionych poza rolnictwem wynosiła jedynie 130 mln osób. Od tego czasu stopa bezrobocia spadła o połowę, a amerykańska gospodarka wykreowała 14 mln nowych etatów. Czy jednak rynek pracy w USA to rzeczywiście samo pasmo sukcesów?
Kryzys gospodarczy z przełomu lat 2008/2009, zwany także Wielką Recesją, wywarł silny, negatywny wpływ na amerykański rynek pracy. Stopa bezrobocia w USA wzrosła w tym okresie dwukrotnie, a rynek pracy stracił 8 mln etatów. Od początku 2010 r. sytuacja jednak stopniowa się poprawiała.
Przez ostatnie sześć lat odsetek osób pozostających bez zatrudnienia sukcesywnie spadał i powrócił praktycznie do poziomów sprzed recesji. Wynosi on, według kwietniowych danych Departamentu Pracy, 5 proc., czyli praktycznie tyle samo, ile w latach 2005-2007. Jeżeli spojrzymy również na tworzenie nowych etatów w sektorze pozarolniczym, czyli wskaźnik uważnie śledzony przez Wall Street i przedsiębiorców, zauważymy, że wygląda on w miarę dobrze.
Co miesiąc amerykańska gospodarka wytwarza około 200 tys. nowych miejsc pracy. W rezultacie zatrudnienie wynosi obecnie około 144 mln etatów. Oznacza to, że w ciągu sześciu lat przybyło ich 14 mln. Dodatkowo, co warto podkreślić, jest ich o 6 mln więcej, niż w szczycie koniunktury w 2007 roku.
Czy to oznacza, że sytuacja powróciła do normy?
Opisując rynek pracy, media skupiają się głównie na stopie bezrobocia oraz na tworzeniu nowych miejsc zatrudnienia. Teoretycznie obie miary powinny dobrze odzwierciedlać bieżącą sytuację i przedstawiać wiarygodny obraz sytuacji pracownika. Prawda jest jednak nieco inna. Wystarczy spojrzeć na comiesięczny raport Biura Statystyki Departamentu Pracy USA (BLS). Odnajdziemy w nim wskaźniki, które pozwolą lepiej zrozumieć sytuację pracownika. Jest to między innymi wskaźnik partycypacji zawodowej. Mierzy on stosunek liczby zatrudnionych oraz poszukujących pracy do całości populacji w wieku produkcyjnym. Do drugiej połowy 2015 r. obniżał się on praktycznie z miesiąca na miesiąc, by osiągnąć 62,4 proc., czyli najniższy poziom od niespełna 40 lat. Obecnie jest to zaledwie 63 proc., podczas gdy średnia od drugiej połowy lat 80. do pierwszej połowy minionej dekady była w graniach 66 procent.
Innym ważnym i dopełniającym wskaźnikiem jest także stosunek zatrudnionych do populacji powyżej 16 roku życia. Podobnie jak wskaźnik partycypacji zawodowej, dopiero od kilku kwartałów zaczyna się on odbijać od kilkudziesięcioletnich minimów i wynosi 59,9 proc., podczas gdy przed Wielką Recesją wahał się blisko pomiędzy 62-64 procent.
Przyczyny niespójności danych
Czemu więc bardziej popularne miary rynku pracy pokazują lepszy obraz, a te mniej znane – gorszy? Po pierwsze, warto zauważyć, że ogólna wielkość populacji w wieku produkcyjnym w USA znacznie wzrosła. W 2008 r. wynosiła ona 233 mln osób, teraz jest to 253 mln. W międzyczasie mieliśmy okres kurczenia się liczby etatów, co powodowało szybko spadek wskaźnika zatrudnienia do populacji.
Dobrze to również widać w liczbach bezwzględnych. Przez osiem lat przybyło 20 mln osób w wieku produkcyjnym, a liczba etatów zwiększyła się jedynie o 6 mln w porównaniu z końcem 2007 r. Oznacza to, że gospodarka nie tworzyła wystarczającej liczby miejsc pracy, by wskaźnik zatrudnienia powrócił do poziomu sprzed dziewięciu lat.
To znaczy, że mimo znacznej poprawy przez ostatni okres ożywienia, gospodarka i tak nie kreowała wystarczającej liczby etatów, aby spowodować wzrost wskaźnika zatrudnienia.
Elementem, który także wpływa na względnie niski poziom oficjalnego bezrobocia jest fakt, że część osób po okresie recesji i z powodu braku perspektyw znalezienia pracy po prostu przestała jej szukać. To spowodowało, że „wypadli” z oficjalnych statystyk, choć widoczni są oczywiście w zestawieniu „wskaźnika partycypacji” czy „zatrudnienia do populacji.”
Inną kwestią jest fakt związany z demografią. Osoby urodzone w latach 50., w okresie boomu, zaczynają wchodzić w kohorty, gdzie zatrudnienie tradycyjnie jest niższe ze względu na fakt, iż w tym wieku coraz więcej osób przechodzi na emeryturę. Po okresie Wielkiej Recesji niektórzy z nich zdecydowali się także na wcześniejsze zakończenie kariery.
W rezultacie można stwierdzić, że sytuacja na amerykańskim rynku pracy jest zdecydowanie lepsza niż miało to miejsce w pierwszych latach po kryzysie, jednak do typowego rynku pracownika, który był obserwowany przez lata 90. i pierwszą połowę minionej dekady, jeszcze amerykańskiej gospodarce dużo brakuje.
Marcin Lipka analityk Cinkciarz.pl
PACC POLECA:
Nawiązywanie nowych kontaktów biznesowych i ciągłe pogłębianie wiedzy to kluczowe elementy rozwoju firmy i/lub kariery. W najbliższych tygodniach tego roku PACC poleca następujące okazje:
Small Business Center on the Road (impreza bezpłatna i otwarta dla wszystkich, szczególnie dla przedsiębiorców poszukujących finansowania lub wiedzy fachowej)
sobota, 30 kwietnia, 10.00 – 13.00
Arturo Velazquez Institute, 2800 S. Western, Chicago, IL
Dodatkowe informacje: biuro PACC, tel. 773-205-1998 lub [email protected]
PACC Business After Hours
poniedziałek, 2 maja, 18.00 – 21.00
Wyspa Dzieci, 755 Huehl Rd., Northbrook, IL
Dodatkowe informacje: biuro PACC, tel. 773-205-1998 lub [email protected]
Polish Constitution Day Parade
sobota, 7 maja, 11.30
wzdłuż State Street w śródmieściu (od Lake do Van Buren) Chicago
Dodatkowe informacje: www.may3parade.org lub skontaktuj się z Alliance of Polish Clubs pod numerem 773-745-7799 lub 773-405-2514
City of Chicago Panel on Permits, Zoning & Section 8
(spotkanie i dyskusja współorganizowana przez PACC i Romanian American Business Club)
wtorek, 10 maja, 17.30 – 20.00
Philip H. Corboy Law Center, 25 E. Pearson Street, R. 211, Chicago, IL
Dodatkowe informacje: biuro PACC, tel. 773-205-1998 lub [email protected] (opłata 20 dol. członkowie PACC i RABC, 40 dol. pozostali)
European Professionals Networking
(spotkanie networkingowe współorganizowane przez działające w Chicago europejskie izby gospodarcze)
środa, 18 maja, 17.30 – 19.30
The Highline Bar & Lounge, 169 W. Kinzie St., Chicago, IL
Dodatkowe informacje: tel. 773-205-1998 lub em [email protected]
5th Annual EU Business Forum
(impreza organizowana przez Chicagoland Chamber of Commerce nt. trendów i możliwości rozwoju biznesu w krajach Unii Europejskiej)
czwartek, 19 maja, 16.30 – 18.30
The Drake Hotel, 140 East Walton Place, Chicago, IL
Rejestracja i dodatkowe informacje: Kim Rodgers, em [email protected], tel. (312) 494 6772
Ewa Malcher
