Szczepionki są największym osiągnięciem medycyny, chronią przed groźnymi zakażeniami, a od niedawna pomagają leczyć choroby nowotworowe – powiedzieli eksperci w środę w Warszawie podczas konferencji prasowej „Immunologia – medycyna XXI wieku”.
Dr Tomasz Stokłosa z zakładu immunologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego powiedział, że bez szczepionek nie byłoby możliwe tak znaczne przedłużenie tzw. przeciętnej oczekiwanej długości życia człowieka, która w najbardziej rozwiniętych krajach przekracza 80 lat.
„Zadziwiające jest, że niektóre osoby unikają szczepień i podważają sens ich stosowania” – podkreślił specjalista. Dodał, że nie można ich zastąpić ogólnym podnoszeniem odporności organizmu, by lepiej być chronionym przed chorobotwórczymi patogenami.
„To kompletna bzdura, ogólne podnoszenie odporności nie jest potrzebne, żeby zwalczyć zakażenie. U ludzi zdrowych nasz układ odpornościowy jest przygotowany na atak wielu zarazków, codziennie jesteśmy narażeni na setki tysięcy różnego typu drobnoustrojów, z który znakomicie sobie radzi” - powiedział dr Stokłosa.
Dodał, że system immunologiczny jest aktywizowany wtedy, gdy do organizmu wtargną groźnymi drobnoustroje i się w nim rozmnażają, bo wtedy zaczynają mu zagrażać. Jak tylko jednak zakażenie uda się opanować, jego aktywność natychmiast spada do poprzedniego poziomu. System ten działa zatem na zasadzie włącz-wyłącz.
„Taki mechanizm działania układu odpornościowego chroni nas przed chorobami autoimmunologicznymi, do których dochodzi wtedy, gdy komórki odpornościowe zaczynają atakować tkanki własnego organizmu. Duże ryzyko przeorientowania takiego ataku występuje szczególnie w okresie wysokiego poziomu komórek odpornościowych, wytwarzanych po to, by zwalczyć infekcję” – tłumaczył specjalista.
Dodał, że podniesienie ogólnej odporności jest wskazane jedynie u ludzi chorych, u których doszło do jej osłabienia na skutek choroby lub zastosowania inwazyjnego leczenia, np. u pacjentów z chorobą nowotworowych po chemioterapii.
„Szczepionki chroniące przed określonymi zakażeniami zastępują odpowiedź pierwotną organizmu, gdy pojawią się niebezpieczne patogeny. Zalecam zatem stosowanie tego rodzaju preparatów ochronnych w chorobach zakaźnych, w których są one dostępne” – podkreślił dr Stokłosa.
Od niedawna próbuje się wykorzystać tzw. szczepionki terapeutyczne, które nie chronią przed chorobami, lecz pomagają je leczyć. Najbardziej intensywne badania prowadzone są nad ich wykorzystaniem w chorobach nowotworowych, takich jak czerniak oraz rak płuc. Ta metoda leczenia nazywana jest immunoterapią.
„W tym przypadku próbuje aktywizować układ odpornościowy chorego do walki z komórkami nowotworowymi. Przypomina to usiłowanie wygrania meczu, który wcześniej został przegrany, czyli wtedy, gdy nowotwór przechytrzył system immunologiczny chorego” - powiedział dr Stokłosa.
Dr Adam Płużański z kliniki nowotworów płuca i klatki piersiowej Centrum Onkologii w Warszawie wyjaśniał, jak choroba nowotworowa potrafi oszukać układ odpornościowy pacjenta. „Jest kilka takich mechanizmów. Jeden z nich polega na tym, że nowotwór blokuje odpowiedź immunologiczną na namnażające się w organizmie komórki nowotworowe. Dzięki temu może się rozwijać” – powiedział.
Według specjalisty, na świecie prowadzonych jest obecnie ponad 30 badań klinicznych w zakresie leczenia zaawansowanych chorób nowotworowych przy użyciu immunoterapii. Uczestniczy w nich około 10 tys. chorych, w tym również pacjenci z Polski. Jedna z metod polega na odblokowaniu układu odpornościowego, by nauczył się rozpoznawać komórki nowotworowe i potrafił je zwalczać.
„Nie możemy jeszcze mówić o przełomie w leczeniu zaawansowanego raka, z dotychczasowych obserwacji wynika jednak, że immunoterapia pozwala zwiększyć skuteczność leczenia” – powiedział dr Tomasz Świtaj z kliniki tkanek miękkich, kości i czerniaków Centrum Onkologii w Warszawie. Dodał, że niektórych przypadkach szczepionki terapeutyczne przedłużają życie chorych, którym wcześniej nie dawano żadnych szans.
Zbigniew Wojtasiński (PAP)
fot.Jean-Christophe Bott/EPA
Zamieszczone na stronach internetowych portalu www.DziennikZwiazkowy.com materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Codziennego Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Alliance Printers and Publishers na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
Ewa Malcher
