Komisja Europejska zaakceptowała w piątek polski Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, dzięki któremu na polską wieś trafi 8,6 mld euro z kasy UE. Zdaniem ekspertów, decyzja ta pozwoli na uruchomienie programu już na początku 2015 r. Polska jest jednym z trzech krajów, które jako pierwsze zakończyły negocjacje w tej sprawie.
Program określa priorytety, zgodnie z którymi Polska powinna wykorzystać 13,5 mld euro środków przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich w latach 2014–2020: 8,6 mld euro z budżetu UE oraz 4,9 mld euro z funduszy krajowych.
Jak poinformowała w piątek KE jedna trzecia z tych środków została skierowana na "zwiększenie rentowności gospodarstw i konkurencyjności". Program przewiduje wsparcie inwestycji w ok. 200 tys. gospodarstw. "W Polsce dla przykładu dzięki tym inwestycjom powstanie ponad 22 tys. miejsc pracy" - mówił na piątkowej konferencji prasowej w Brukseli unijny komisarz ds. rolnictwa Phil Hogan.
Na inwestycje w środki trwałe (sprzęt, budynki) ma pójść 2,12 mld euro, na rozwój gospodarstw 1,41 mld euro, na działania rolno-środowiskowo-klimatyczne 753 mln euro.
Dzięki środkom z UE ma m.in. powstać ponad 1,8 tys. grup producentów. Zrzeszenia takie bardzo popularne na zachodzie pomagają rolnikom negocjować lepsze ceny z sieciami handlowymi lub bezpośrednio sprzedawać swoje produkty na rynku. Na wspieranie przetwórstwa produktów rolnych ma zostać przeznaczone 693 mln euro.
Z informacji KE wynika, że 30 proc. wsparcia zarezerwowano na działania rolnicze korzystne dla środowiska i klimatu; wsparcie w tym obszarze ma objąć 19 proc. użytków rolnych w Polsce. "Rolnictwo odpowiada za 11 proc. unijnych emisji gazów cieplarnianych" - zwracał uwagę komisarz.
KE wskazuje, że wyzwaniem dla obszarów wiejskich w Polsce jest bardzo niska wydajność w rolnictwie. Przyczyną jest brak odpowiedniego wyposażenia technicznego w gospodarstwach rodzinnych, a także mała liczba przedsiębiorców i innowatorów na obszarach wiejskich. Polskie rolnictwo zdominowane jest przez małe gospodarstwa rodzinne - z 1,5 miliona gospodarstw rolnych około 55 proc. ma wielkość poniżej 5 ha.
Dlatego osoby odchodzące z rolnictwa mają otrzymać specjalne wsparcie w formie rocznych płatności. Ma to umożliwić przeniesienie 110 tys. ha gruntów z małych gospodarstw do takich, których powierzchnia jest zbliżona do średniej krajowej.
Modernizacja rolnictwa, w której mają pomóc środki z UE, ma zwiększać konkurencyjność naszych producentów. Służyć ma temu również wymiana pokoleniowa - jednym z celów wsparcia inwestycyjnego w najbliższych latach będzie zachęcenie młodych ludzi do tworzenia nowych, nowoczesnych i konkurencyjnych przedsiębiorstw rolnych.
Pomoc na inwestycje ma umożliwić młodym osobom założenie prawie 29 tys. nowych przedsiębiorstw rolnych - szacuje KE. Młodzi rolnicy, tak jak dotychczas, będą mogli ubiegać się o dotację na rozpoczęcie działalności.
W ramach transferu wiedzy program przewiduje udział ponad 260 tys. osób w różnorakich sesjach szkoleniowych i demonstracyjnych. System doradztwa rolniczego ma łączyć jednostki badawcze oraz sektor rolny.
KE przewiduje też, że ok. 50 tys. gospodarstw otrzyma wsparcie na modernizację i zwiększenie swojej konkurencyjności, a kolejnych 50 tys. małych gospodarstw otrzyma pomoc z przeznaczeniem na rozpoczęcie różnorodnych rodzajów działalności. 65 mln euro ma zostać przeznaczonych na inwestycje w rozwój usług dla rolnictwa.
Nieco ponad 300 mln euro pójdzie na dotacje na zalesienie. Większość z tych środków ma zostać jednak przeznaczona na utrzymanie lasów utworzonych w poprzednich programach od 2004 roku.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich jest trzecim z polskich planów wydawania funduszy unijnych na lata 2014-2020 zaakceptowanym przez KE. Polska negocjuje z KE jeszcze trzy krajowe oraz 16 regionalnych programów operacyjnych, które dotyczą wydawania unijnych środków w latach 2014-2020.
Projekt Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 został przekazany do Komisji Europejskiej w połowie kwietnia. Do polskiej wersji projektu KE zgłosiła ponad 230 poprawek. Hogan podkreślał, że nie jest to wysoka liczba biorąc pod uwagę, że średnio zgłaszano ok. 250 poprawek do programu.
Program będzie kontynuował kierunki wsparcia realizowane w poprzednich latach. Ukierunkowany został przede wszystkim na budowę konkurencyjności i wzrostu dochodowości w rolnictwie. Rolnicy w tym zakresie mogą liczyć na pomoc finansową, szczególnie w rozwijaniu produkcji zwierzęcej, w tym chowu prosiąt, produkcji mleka i mięsa wołowego.
W nowym Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich znajdą się też pieniądze na inwestycje w przetwórstwie artykułów rolnych oraz systemy jakości produktów rolnych. Przewidziane jest finansowanie budowy targowisk oraz środki na pomoc w odbudowie gospodarstwa w razie zniszczeń spowodowanych wystąpieniem klęsk żywiołowych i katastrof naturalnych.
Zdaniem dyrektora Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Andrzeja Kowalskiego, zatwierdzenie przez KE Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich - to dobra wiadomość, bo program będzie mógł ruszyć już na początku przyszłego roku. Gdyby KE nie zatwierdzała go w tym roku, to okres wydawania środków jak i realizacji poszczególnych działań mogły się skumulować. Dodał, że rolnicy byli namawiani, by przygotowywać swoje biznesplany tak, by w momencie uruchomienia PROW mogli oni złożyć wnioski o współfinansowanie. Jest to także korzystne dla całej gospodarski, bo pieniądze z UE ożywią rynek usług dla rolnictwa.
"Jeżeli się szybko uporamy z rozporządzeniami i ustawami, to nabory wniosków od rolników będą mogłyby ruszyć w pierwszej połowie 2015 r." - zauważył prezes Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej Marek Zagórski, komentując przyjęcie przez KE polskiego PROW. Natomiast - w jego opinii - niekorzystne dla polskich rolników są zmiany wprowadzone przez KE. M.in. dotyczy to ograniczenia możliwości skorzystania z unijnych środków dla gospodarstw największych. Zdaniem prezesa, błędem było też niewprowadzenie w pracach nad PROW instrumentów polegających na zarządzeniu ryzykiem. Ponadto zbyt mało środków przewidziano na wprowadzenie nowych technologii do rolnictwa.
"Decyzja ta była bardzo oczekiwana przez rolników, polski program został zatwierdzony jako jeden z pierwszych" - powiedział PAP prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz. Dodał, że zatwierdzenie PROW wskazuje, że program zostanie szybko uruchomiony w kraju, jest już bowiem opóźniony. "Rolnicy bardzo liczą na pieniądze, jest to dla nich bardzo dobra wiadomość" - podkreślił. (PAP)
fot.Patrick Seeger/EPA
Zamieszczone na stronach internetowych portalu www.DziennikZwiazkowy.com materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Codziennego Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Alliance Printers and Publishers na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
Ewa Malcher
