(Nowy Jork) – Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku i Film Society of Lincoln Center prezentują przegląd polskich filmów, które kształtowały świadomość społeczno-polityczną Polaków lat 70. i 80., przygotowując tym samym grunt pod nieunikniony – choć wówczas trudny do wyobrażenia – upadek reżimu.
Seria filmów Nadciągające Chmury: Bunt i refleksja w polskim kinie 1977-1989 obejmuje dzieła takich mis-trzów jak Wajda, Kieślowski, Holland i Zanussi, które niejednokrotnie spędziły lata „na półkach”, zanim mogła je zobaczyć publiczność w kraju. Przegląd odbędzie się w Walter Reade Theater w Lincoln Center, przy 165 W. 65th St., od 3 do 11 lutego.
Po pokazie klasycznego filmu kina moralnego nie-pokoju Barwy Ochronne, w sobotę 6 lutego odbędzie się dyskusja z reżyserem Krzysztofem Zanussim, którą poprowadzi prof. Annette Insdorf z Columbia University.
Przegląd Nadciągające Chmury prezentowany jest przez Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku i Film Society of Lincoln Center w ramach Performing Revolution in Central and Eastern Europe, festiwalu upamiętniającego 20. rocznicę obalenia komunizmu w Europie, organizowanego przez New York Public Library for the Performing Arts i instytuty kultury państw Europy Wschodniej we współpracy z najważniejszymi instytucjami kultury w Nowym Jorku – od listopada 2009 do marca 2010; www.performingrevolution.org. Przegląd powstał we współpracy z Filmoteką Narodową oraz przy wsparciu Polskiego Instytutu Filmowego w Warszawie i Telewizji Polskiej.
„Przygotowując listę fes-tiwalowych filmów dla Richarda Peña, dyrektora Film Society of Lincoln Center i wielkiego miłośnika polskiego kina, skupiliśmy się na trzech wyznacznikach – mówi Monika Fabijańska, dyrektor Instytutu Kultury Polskiej – zaproponowaliśmy pokazanie tych, które stanowią reprezentatywny obraz polskiego kina przed 1989 r., a jednocześnie w różnorodny sposób ukazują rzeczywistość polską tego okresu (to właśnie niezwykle interesuje Amerykanów), i które nigdy – lub bardzo rzadko – nie były pokazywane w USA. I stąd obok tak znanych tu obrazów jak Amator Kieślowskiego, Barwy Ochronne Zanussiego czy Bez Znieczulenia Wajdy, do przeglądu wybraliśmy Paciorki jednego różańca Kutza, dokument Jak Żyć? Marcela Łozińskiego, komedię Miś Barei i Przesłuchanie Bugajskiego – film, którego wciąż nie widziało wielu Polaków”.
Okres przemian politycznych w Polsce od połowy lat 70. do przełomowego roku 1989 był czasem niezwykle trudnym dla polskiego kina, a mimo to obfitującym w jego najznakomitsze dzieła. Krępowani przez cenzurę i przepełnieni wewnętrzną niezgodą na system, filmowcy skoncentrowali uwagę na szarych obywatelach – ich miłościach, dramatach, wyborach i „moralnym niepokoju”. Skonfrontowani z chaosem i stagnacją systemu, bohaterowie zmuszeni byli wybierać pomiędzy tym, czy poddać się, akceptując niewolę, czy też powiedzieć „nie” i pozostać człowiekiem.
W serii znajdą się: Amator Krzysztofa Kieślowskiego z 1978 roku, ze znakomitym Jerzym Stuhrem, wcielającym się w szarego człowieka przechodzącego wewnętrzną przemianę; zaś u Feliksa Falka w Wodzireju (1978) – w wyrachowanego pupilka systemu, bezkarnie wykorzystującego jego absurdy do własnych celów. W Kobiecie samotnej (1981/1987) Agnieszka Holland portretuje z niezwykłą pieczołowitością i realizmem polską matkę, zdradzoną przez bliskich, przyjaciół oraz własny kraj, i dramatycznie walczącą o własną kobiecość. Również o losie polskiej kobiety w rzeczywistości reżimu, mówi (czy raczej krzyczy) Przesłuchanie Ryszarda Bugajskiego: za rolę warszawskiej fordanserki aresztowanej i torturowanej przez SB, Krystyna Janda otrzymała Nagrodę dla Najlepszej Aktorki na festiwalu w Cannes.
(Informacja prasowa)
Redakcja
