Podwójna detronizacja

Konkurs, który co rok wyłania Miss USA, cieszy się od dawna ogromną popularnością. W swoim czasie było to wydarzenie kontrolowane przez Donalda Trumpa, ale dziś były prezydent nie ma już z tą imprezą nic wspólnego. Pozostały natomiast kontrowersje, które niemal zawsze występują w trakcie wybierania najpiękniejszej kobiety kraju…

Bezprecedensowe kontrowersje

Donald Trump był patronem i sponsorem Miss USA w latach 1996-2015. Mówi się, że były prezydent poznał swoją drugą żonę, Marlę Maples, gdy uczestniczyła w konkursie jako Miss Hawaii. Lubił spędzać czas za kulisami z uczestniczkami, ponieważ, jak twierdził, „to mu się należało”. Co najmniej trzy z „jego” królowych piękności mieszkały w Trump Tower. W 1996 roku próbował nakłonić do diety odchudzającej Miss Universe, Alicię Machado. Nazwał ją „Miss Piggy”, skarżąc się, że jest „maszyną do jedzenia”.

Jednak tegoroczne kontrowersje mają zupełnie inny charakter. Dwie królowe piękności, Miss USA i Miss Teen USA, zrzekły się nagle swoich koron. Skandal zaczął się z chwilą, gdy 24-letnia Miss USA Noelia Voigt oddała swój tytuł i oświadczyła, że czyni to w trosce o swoje zdrowie psychiczne. Później powiedziała, że kierowca, który wiózł ją na paradę bożonarodzeniową na Florydzie, dopuścił się wobec niej „niewłaściwych zalotów” i że nie otrzymała żadnego wsparcia, gdy poruszyła tę kwestię z szefową konkursu, Laylą Rose. Rose rzekomo powiedziała jej: – To niestety część roli, jaką pełnisz jako osoba publiczna. W liście rezygnacyjnym Voigt napisała, że Rose zagroziła, iż odbierze jej pensję.

Niemal jednocześnie ze swojego tytułu zrezygnowała Miss Teen USA, szesnastoletnia UmaSofia Srivastava. Dziewczyna stwierdziła, że „jej przekonania osobiste nie są w pełni zgodne z kierunkiem, w jakim zmierzają organizatorzy konkursu”. Te dwie rezygnacje doprowadziły do chaosu w organizacji Miss USA, która prowadzi oba konkursy. Tym bardziej że pojawiły się oskarżenia o to, iż organizacja jest źle zarządzana i tworzy nieprzyjazne środowisko pracy. Wiele z tych oskarżeń dotyczy postawy Layli Rose.

Problemy w organizacji Miss USA wiążą się ze zmianami kadrowymi, spadającymi zyskami i zmniejszającą się oglądalnością konkursu w telewizji. Według niektórych doniesień konflikty w Miss USA zaczęły się wkrótce po objęciu przez Rose jej stanowiska. Szefowa organizacji jest byłą uczestniczką konkursu. Brała także udział w pokazach mody w Nowym Jorku. Twierdzi ona, że jej najważniejszym celem jest inspirowanie kobiet, tak by zawsze realizowały swoje marzenia.

Jednak zdaniem Hilary Levey Friedman, autorki książki Here She Is, będącej historią amerykańskich konkursów piękności, tegoroczne kontrowersje wokół wyborów Miss USA są „bezprecedensowe”. Od 1952 roku żadna Miss USA nie złożyła wcześniej rezygnacji. Jedyną posiadaczką tytułu, która kiedykolwiek wcześniej zrezygnowała, była Vanessa Williams, którą w 1983 roku zmuszono do ustąpienia z chwilą, gdy okazało się, że pozowała do zdjęć dla magazynu Penthouse.

Wewnętrzne piękno

Friedman zwraca uwagę na fakt, że kontrowersje w ostatnich latach nasilają się. W 2022 roku, kilka dni po zwycięstwie w konkursie R’Bonney Gabriel, część uczestniczek publicznie oskarżyła organizatorów o sfałszowanie głosowania. Wszczęto w tej sprawie dochodzenie, w wyniku którego organizacja Miss Universe zawiesiła ówczesną szefową konkursu.

W 2018 roku wybory Miss America po raz pierwszy nie przewidywały prezentacji uczestniczek w kostiumach kąpielowych, co miało być wyrazem dążenia organizatorów do oceniania kobiet nie tylko na podstawie ich wyglądu, ale również „wewnętrznego piękna”. Jednak zwyciężczyni Cara Mund skarżyła się później, że była „prześladowana, manipulowana i uciszana” przez kierownictwo konkursu, na czele z Grethen Carlson, oraz dyrektorką generalną Reginą Hopper. Twierdziła, że te dwie kobiety doprowadziły do tego, iż została ona „wymazana” z historii konkursów Miss USA.

Według Friedman, obecne kontrowersje wskazują na istotne zmiany w Ameryce jeśli chodzi o prawa kobiet: – W następstwie ruchów MeToo i Time’s Up młode kobiety widzą, że potrafią się organizować, używać swojego głosu i nie muszą tolerować niczego, co uważają za prześladowanie, molestowanie i znęcanie się. Friedman twierdzi jednak również, że w obrazie tego, co się dzieje, trzeba dostrzec też szereg niuansów.

W latach czterdziestych XX wieku konkursy Miss America zaczęły wypłacać uczestniczkom stypendia, gdyż w tamtych czasach kobiety w większości nie miały wyższego wykształcenia ani nie miały możliwości sfinansowania studiów. Dziś konkursy Miss USA odzwierciedlają pewien nurt feminizmu, w którym wiele mówi się o zdrowiu psychicznym kobiet, warunkach pracy, wykroczeniach na tle seksualnym, itd.

Ogólnie rzecz biorąc, ludzie nie zwracają już tak dużej uwagi na inscenizowane konkursy piękności jak niegdyś, ale nie znaczy to, że nie są one oglądane. Zmieniła się jednak widownia. O ile w przeszłości zmagania w ramach Miss USA interesowały przede wszystkim mężczyzn, dziś znaczną część zainteresowanych stanowią kobiety. I choć pismo Sports Illustrated nadal wydaje raz w roku edycję poświęconą paniom w strojach bikini, a pokazy mody Victoria’s Secret Gala Met przeżywają pewnego rodzaju renesans, wybory Miss USA zmieniły zdecydowanie swój charakter, w większości z korzyścią dla uczestniczek.

Znamienne jest również to, iż tegoroczne problemy konkursów Miss USA i Miss Teen USA wiążą się z konfliktami między kobietami i nie mają istotnego podtekstu seksistowskiego czy dotyczącego molestowania. Wydaje się, że uczestniczki tych konkursów są dziś znacznie bardziej samodzielne niż w przeszłości i są w stanie bronić się zdecydowanie, jeśli zachodzi taka potrzeba.

Andrzej Malak