Joanna Trzos
Ponad 300 nowych ustaw wprowadzających nowe prawa w Illinois wejdzie w życie z 1 dniem stycznia w 2024 roku. Warto się zapoznać z nowymi regulacjami, by skorzystać z przysługujących nam nowych praw, a w niektórych wypadkach uniknąć kar za niedostosowanie się do zaktualizowanych wymagań. Poniżej omawiamy niektóre z nowych ustaw, które wejdą w życie w nowym roku.
Płaca minimalna w Illinois ponownie w górę
W stanie Illinois płaca minimalna wzrośnie do 14 dolarów za godzinę dla ogółu pracowników. Stawka minimalna osób dostających napiwki zostanie podwyższona do 8,40 dol. za godzinę. Młodzież poniżej 18 roku życia, pracująca mniej niż 650 godzin w roku kalendarzowym, zarabiać będzie od nowego roku 12 dol. na godz. W 2019 r. gubernator J.B. Pritzker podpisał ustawę, która zapewnia ścieżkę do wprowadzenia w Illinois minimalnego wynagrodzenia w wysokości 15 dol. do 2025 roku, a dla pracowników otrzymujących napiwki do 9 dol. W związku z tym podwyżki o dolara zaplanowano również w 2024 r. i 2025 r.
Płatny urlop dla prawie każdego pracownika
Zgodnie z ustawą SB 208 pod nazwą Paid Leave for All Workers Act (w skrócie PLFAW) wszyscy pracownicy w Illinois będą mieli prawo do maksymalnie 40 godzin płatnego urlopu w ciągu roku. Płatny urlop będzie naliczany w wymiarze jednej godziny za każde przepracowane 40 godzin. Pracodawca nie będzie zobowiązany do zapewnienia pracownikowi więcej niż 40 godzin płatnego urlopu w 12-miesięcznym okresie. Pracownicy mogą zacząć korzystać z płatnego urlopu począwszy od 90 dnia zatrudnienia.
Nowe prawo dotyczy każdego pracownika zatrudnionego w Illinois, w tym pracowników domowych, ale nie obejmuje niezależnych wykonawców (independent contractors). Pracodawcy nadal mogą wymagać od pracowników powiadomienia przed wzięciem wolnego.
Miasto Chicago i powiat Cook wprowadziły w lipcu 2017 r. swoje prawa dotyczące płatnego chorobowego (sick leave ordinance). Pracownicy i pracodawcy znajdujący się w jurysdykcji tych dwóch samorządów lokalnych będą dalej podlegać regulacjom tych samorządów. Ustawa SB 208 nie dotyczy pracowników objętych kontraktem zbiorowym w sektorze budowlanym oraz w branży dostarczania paczek.
Bez obywatelstwa do policji w Illinois
Od 1 stycznia 2024 roku policje w Illinois mogą zatrudniać osoby bez obywatelstwa USA. W ustawie HB 3751 jest zapis, że „osoby, które nie są obywatelami, ale są legalnie upoważnione do pracy w Stanach Zjednoczonych na mocy prawa federalnego”, będą mogły ubiegać się o pracę w departamentach policji w Illinois. W tej kategorii są m.in. osoby objęte programem DACA (Deferred Action for Childhood Arrivals). Nowe prawo obejmuje osoby, które mogą legalnie pracować w Stanach Zjednoczonych i mogą legalnie posiadać broń palną. Celem zmiany przepisów jest uzupełnienie niedoborów funkcjonariuszy w policyjnych departamentach w całym stanie.
Zakaz ograniczania dostępu do książek
HB 2789 to pierwsza w kraju ustawa, która zabrania bibliotekom finansowanym przez stan zakazywania lub usuwania książek i materiałów z powodu dezaprobaty religijnej lub partyjnej. Gubernator J.B. Pritzker podpisał tę historyczną ustawę w czerwcu. Ustawa została przeforsowana przez sekretarza stanu Alexiego Giannouliasa i jest odpowiedzią na działania wielu lokalnych okręgów szkolnych, które zaczęły usuwać z bibliotecznych półek książki o tematyce LGBT+ lub z wątkami historii afroamerykańskiej. Zgodnie z nowym prawem, biblioteki w Illinois, które nie będą honorować „Library Bill of Rights” – „Karty praw bibliotecznych” – ryzykują utratę grantów i funduszy stanowych.
Kary za doxing
Doxing to jedno z nowych zagrożeń cybernetycznych związanych z naruszeniem sfery prywatności. Takim terminem określane jest publikowanie czyichś danych osobowych z zamiarem zaszkodzenia lub nękania innej osoby.
Na mocy ustawy HB 2954 (The Civil Liability for Doxing Act) osoba, która angażuje się w doxing, podlega odpowiedzialności karnej i cywilnej.
Zakaz odcinania prądu i gazu w czasie upałów
Ustawa HB 1541 zabrania przedsiębiorstwom użyteczności publicznej odcinania gazu czy prądu użytkownikom indywidualnym w stanie Illinois z powodu niezapłacenia rachunku w dniach, w których temperatura przekracza 90 stopni F. lub gdy obowiązuje stan alarmowy z powodu upału.
Nowe prawo ma na celu zapewnienie wszystkim mieszkańcom dostępu do klimatyzacji, wentylatorów i innych usług chłodzenia w domu podczas niebezpiecznej pogody.
Opłata za czynsz
Ustawa HB 1628 reguluje sposoby opłaty za czynsz (rent). Wynajmujący nie mogą wymagać od najemcy lub potencjalnego najemcy zapłaty jakiejkolwiek kwoty za pomocą elektronicznego przelewu środków. Dotyczy to umowy najmu, odnowienia lub przedłużenia umowy.
Pomoc po carjackingu i kradzieży samochodu
Ustawa HB 2245 wymaga, by w powiatach z liczbą ludności powyżej 3 milionów uruchomiono gorącą linię (vehicle theft hotline) dla osób dotkniętych kradzieżą pojazdów. Chodzi o pomoc w szybkim zlokalizowaniu skradzionych pojazdów za pomocą systemów GPS, do których mają dostęp producenci samochodów.
Rodzina z Libertyville na północnych przedmieściach pozwała Volkswagena po tym, jak ich samochód z dzieckiem w środku został skradziony spod ich domu. Po zgłoszeniu carjackingu Volkswagen odmówił przekazania organom ścigania danych z GPS, ponieważ bezpłatny okres próbny za system dobiegł końca. Rodzina złożyła w listopadzie pozew przeciwko Volkswagenowi. Nowe prawo ma eliminować takie sytuacje.
Prowadzisz wideokonferencję? Nie prowadź auta!
Pisanie SMS-ów i przeglądanie internetu podczas prowadzenia pojazdu w Illinois od 2014 r. jest już karalne, a ustawa HB 2431 zabrania kierowcom korzystania z urządzeń elektronicznych w celu uczestniczenia w wideokonferencjach lub uzyskiwania dostępu do portali społecznościowych. Naruszenie tych przepisów ma być karane mandatem i grzywną do 75 dol. za pierwsze wykroczenie, 100 dol. za drugie, 125 za trzecie i 150 za każde kolejne. Trzy naruszenia w ciągu roku mogą doprowadzić do zawieszenia prawa jazdy.
Bez zatrzymań za przedmioty na przedniej szybie
W ramach ustawa HB 2389 w Illinois nie będzie można zatrzymywać i przeszukiwać samochody z powodu jakichkolwiek przedmiotów umieszczonych przy przedniej szybie, a które mogą zasłaniać widok kierowcy. Obejmuje to systemy nawigacji, odświeżacze powietrza czy różnego rodzaju wisiorki.
Inne ważne ustawy dla zmotoryzowanych
HB 2582: Motocyklowe prawo jazdy, poza określonymi wyjątkami, nie będą już oferowane mieszkańcom w wieku poniżej 18 lat.
HB 3876: Mieszkańcy Illinois, którzy kupują pojazd w innym stanie, muszą złożyć wniosek o rejestrację i certyfikat tytułu własności (certificate of title) nie później niż 45 dni po zakupie.
SB 0896: Dodatkowe oświetlenie w motocyklach nie może emitować niebieskiego światła. Światła pomocnicze mogą emitować czerwone światło tylko wtedy, gdy aktywnie hamują.
SB 1251: Kierowcy karetek pogotowia lub innych pojazdów służb ratowniczych muszą przejść określone szkolenie w zakresie obsługi takiego pojazdu. W miejscowościach o populacji poniżej miliona mieszkańców karetka musi jechać na sygnale przez cały czas, gdy obecni są piesi i inne pojazdy. Karetka musi również zwalniać na czerwonych światłach, aby zapewnić bezpieczeństwo ruchu drogowego.
SB 1526: Stanowy Departament Transportu (IDOT) musi opracować aplikację mobilną, by zapewnić kierowcom aktualne informacje dotyczące warunków na drogach w Illinois.
SB 0040: Nowe domy jednorodzinne i nowo wybudowane lub odnowione wielorodzinne budynki mieszkalne, które posiadają miejsca parkingowe, muszą zapewniać co najmniej jedno miejsce przystosowane do pojazdów elektrycznych. Prawo nie wymaga od deweloperów instalowania lub prowadzenia przewodów lub kabli dla takich stacji ładowania, ale wymaga od nich konstruowania budynków w taki sposób, aby umożliwić instalację stacji ładowania.
Edukacja na temat śmiercionośnego fentanylu
Ustawa HB 3924 nakłada obowiązek na szkoły, by dla uczniów klas 9-12, w ramach nauki o zdrowiu, realizowały program o zagrożeniach związanych z fentanylem.
Producenci narkotyków dosypują ten środek do narkotyków, ponieważ jest tani w produkcji i generuje dodatkowy zysk dla dealerów. W ten sposób śmiertelnie niebezpieczny narkotyk może trafić w ręce niczego niepodejrzewających młodych ludzi.
Choć młodzież nie jest największą grupą objętą kryzysem opioidowym, to rośnie liczba dzieci dotkniętych tym problemem. W ub. roku najmłodsza śmiertelna ofiara przedawkowania opioidów miała 12 lat. W całym powiecie Cook w wyniku zatrucia fentanylem zmarło 13 dzieci. W ramach edukacji na temat niebezpieczeństw związanych z fentanylem, uczniowie mają się dowiedzieć, jakie narkotyki są często nim nasycone, jak wykonać test na jego obecność i jak używać Narcanu, środka, który może uratować życie przy przedawkowaniu.
Zwiększony dostęp do testów na obecność fentanylu
Ustawa HB 3203 zezwala farmaceutom na sprzedaż pasków testowych na obecność fentanylu oraz umożliwia powiatowym departamentom zdrowia bezpłatną dystrybucję pasków testowych. Wykrywają one też obecność analogu fentanylu w substancjach odurzających.
Zakaz e-papierosów w budynkach publicznych
Ustawa HB 1540 rozszerza stanowe przepisy dotyczące przestrzeni publicznej wolnej od dymu tytoniowego. Zgodnie z nowym prawem, używanie elektronicznych papierosów (e- cigarettes) lub urządzeń do tzw. Vapingu po 1 stycznia 2024 roku będzie zabronione w miejscach publicznych i w promieniu 15 stóp od wejść do budynków.
Bezpłatne adopcje zwierząt przez weteranów
Na mocy ustawy HB 2500 zostaną zniesione opłaty za adopcje zwierząt dla weteranów w Illinois – opłaty pobierane przez schroniska dla zwierząt za adopcję np. psa czy kota, kiedy dokonuje jej były wojskowy.
Ochrona przed oszustwami związanymi z leczeniem niepłodności
Dzięki senackiej ustawie SB 380 łatwiejsze będzie złożenie pozwu cywilnego w sprawie oszustw związanych z leczeniem niepłodności, np. pozwanie lekarza, który świadomie lub celowo użył własnej spermy, bez pisemnej zgody pacjenta, w celu in vitro.
Przypadki oszustw związanych z leczeniem bezpłodności od lat trafiają na pierwsze strony gazet, ale ofiary często nie mają jasnego sposobu postępowania. Oszustwo takie nie spełnia definicji napaści na tle seksualnym ani w rozumieniu prawa karnego, ani nawet cywilnego. Nowe prawo ma pomagać ofiarom uzyskać sprawiedliwość.
Pełna lista wszystkich nowych praw w Illinois wchodzących w życie w 2024 roku dostępna jest na stronie: https://www.illinoissenatedemocrats.com/images/PDFS/2023/bills-taking-effect-2024.pdf.
Opracowała:
Joanna Trzos
[email protected]
