PAP
Prezydent USA Joe Biden, premier Australii Anthony Albanese i premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak ogłosili w poniedziałek w San Diego szczegóły wieloletniego planu zbudowania przez Australię i Wielką Brytanię własnych okrętów podwodnych o napędzie jądrowym, SSN-AUKUS. USA mają też sprzedać Australii co najmniej 3 okręty o napędzie jądrowym klasy Virginia.
Jak wynika z zaprezentowanego planu, będącego owocem 1,5-letnich dyskusji, celem jest zbudowanie przez Australię i Wielką Brytanię okrętów nowej generacji na przełomie lat 30. i 40. w oparciu o brytyjską i amerykańską technologię. Pierwsza faza planu - rozpoczynająca się w tym roku - zakłada szkolenie australijskich marynarzy i specjalistów z przemysłu zbrojeniowego przez brytyjską i amerykańską marynarkę. W 2027 r. w Australii rotacyjnie stacjonować mają brytyjskie okręty podwodne klasy Astute i amerykańskie klasy Virginia. Następnie na początku lat 30. USA mają sprzedać Australii od trzech do pięciu okrętów klasy Virginia, zaś pod koniec lat 30. Wielka Brytania ma dostarczyć swój pierwszy okręt SSN-AUKUS dla własnej marynarki, zaś na początku lat 40. Australia ma zbudować swój tej samej klasy.
Opracowanie okrętu o napędzie jądrowym dla Australii jest pierwszym przedsięwzięciem ogłoszonego w 2021 r. partnerstwa AUKUS złożonego z USA, Australii i Wielkiej Brytanii.
"Dziś, kiedy stoimy w punkcie zwrotnym historii, ciężka praca wzmacniająca odstraszanie będzie miała wpływ na perspektywę dla pokoju na dekady. Stany Zjednoczone nie mogłyby prosić o lepszych partnerów w Indo-Pacyfiku, gdzie zostanie napisana tak duża część naszej wspólnej historii" - powiedział Biden w bazie marynarki wojennej Point Loma w San Diego w Kalifornii.
AUKUS to odpowiedź na rosnącą potęgę militarną i wpływy Chin w regionie Indo-Pacyfiku. Jak podkreślił Biden, sojusz nie jest jednak skierowany przeciwko Chinom, lecz ma "utrzymać pokój i stabilność w regionie Indo-Pacyfiku". Prezydent USA zapewnił też, że porozumienie jest zgodne z traktatem o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej i będzie konsultowane z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej, a Australia nie będzie miała pieczy nad paliwem jądrowym. Zapewnił też, że choć okręty będą napędzane reaktorami atomowymi, to nie będą uzbrojone w broń jądrową.
Albenese stwierdził, że ogłoszone w poniedziałek porozumienie w ramach AUKUS jest największą inwestycją w obronność Australii w całej historii kraju. Podkreślił też, że jest to dowód zaufania ze strony USA, bo to dopiero drugi raz w historii, kiedy Ameryka podzieli się swoją technologią napędu jądrowego z obcym państwem.
Z Waszyngtonu Oskar Górzyński (PAP)
