Reklama

Jak odejść od narcyza?

Katarzyna Pilewicz
10/20/2022 09:44 PM

Gdy Agnieszka wychodziła za mąż 15 lat temu, była najszczęśliwszą panną młodą w okolicy. Wchodziła w nowy związek z nadzieją, że oto wreszcie będzie mogła kochać i być kochaną. A najważniejsze, że stworzy prawdziwą rodzinę swojemu dwuletniemu synkowi i udowodni, że potrafi być najlepszą żoną na świecie.

Po roku wiedziała już, że trudno jej będzie spełnić te marzenia. Wierzyła jednak, że mimo poniżenia, psychicznej i fizycznej przemocy, poczucia samotności, izolacji od rodziców, dalszej rodziny i przyjaciół, coś się jednak zmieni i małżonek zrozumie swoje błędy. Nic takiego nie nastąpiło.

Po 15 latach, nie tylko Agnieszka stała się znerwicowanym wrakiem człowieka, ale jej dwóch synów, 17-letni Rafał i 10-letni Adaś wykazywali wszelkie symptomy kompleksowego stresu pourazowego. Było to wynikiem wychowania w domu pełnym krzyku, przemocy i życia w ciągłym lęku przed nowym wybuchem. Teraz już Agnieszka nie miała wyjścia, eskalacja nienawiści przybranego ojca wobec nastoletniego Rafała stała się tak niebezpieczna, że aby chronić dzieci, zdecydowała się odejść.

Gdy nie ma ratunku

Wielu z tych, którzy żyją w piekle związku z osobą o zaburzonej osobowości dochodzi do punktu, gdzie nie ma już wyjścia i mimo najlepszych chęci nie można kontynuować bycia razem. Jednak odejść od człowieka o zaburzonej osobowości jest niezmiernie trudno. Ci, którzy się na to zdobędą mogą ponieść ciężkie konsekwencje. Zaburzona osobowość partnera oznacza niedojrzałość, niestabilność emocjonalną i radykalizm. Partner może stosować różne zachowania, od gróźb, zastraszania, nachodzenia, wyszydzania do fałszywych oskarżeń i niekontrolowanych wybuchów fizycznej agresji, które mogą być szczególnie niebezpieczne dla zdrowia i nawet życia ofiary. Mówi się, że większość zabójstw w afekcie odbywa się w czasie rozstania. Ale przemoc i agresja to nie tylko jedyna taktyka porzuconych. Niektórzy, zamiast grozić, błagają o następną szansę, ranią się, by wzbudzić poczucie winy lub organizują spektakularne samobójstwa. Taki szantaż emocjonalny działa doskonale, nasila poczucie winy i litości oraz wywołuje wątpliwości, czy to jest na pewno dobra decyzja? Czy mniejszym złem będzie zostać czy odejść?

Pierwszy krok: emocjonalne cięcie

Jeśli chcesz odejść od osoby o zaburzonej osobowości, musisz przygotować się do tego emocjonalnie. Pierwszym krokiem będzie rozpoznanie, że to nie twoja wina, że związek jest toksyczny. Byłaś manipulowana, winiona o wszystko przez długi czas, zaakceptuj fakt, że to nie jest twoja wina. Zapisuj sobie sytuacje, wydarzenia, myśli i odczucia, które miały miejsce. Pamiętaj, że winienie ciebie za rozpad związku, bo nie jesteś taka, jak powinnaś być, jest zachowaniem niedojrzałym i neurotycznym, bo miłość to akceptacja odrębności ukochanej osoby, mimo różnic. Zdaj sobie sprawę, że jesteś źle traktowana i nie możesz tego zamiatać pod dywan. Narcyz będzie obiecywał zmianę, gdy poczuje się zagrożony odejściem. Łatwiej ci będzie, jeśli zaakceptujesz fakt, że to nigdy nie nastąpi. Obietnice rzucane na wiatr mają na celu zatrzymanie ciebie do momentu, kiedy znów będziesz pod kontrolą.

Wewnętrzne wierzenia, sposób patrzenia na świat człowieka o zaburzonej osobowości są głęboko zakorzenione w ranach dzieciństwa. Nieomylność, wyższość ponad innymi i agresja to tylko ochrona przed kompleksem niższości. Osobowość taką trudno zmienić. Gdy to zrozumiesz, łatwiej ci będzie podjąć decyzję o odejściu, bo z osobowością nie wygrasz.

Jak odejść?

Gdy postanowisz odejść od swojego oprawcy, przygotuj się do tego dokładnie.1. Powiadom osobę, której ufasz o swoich zamiarach.2. Trzymaj pieniądze, karty kredytowe, dokumenty, prawo jazdy, klucze i telefon pod kontrolą, by mieć do nich dostęp, gdy będziesz potrzebować.3. Przygotuj listę bezpieczeństwa. Przemyśl, gdzie możesz szukać schronienia, na kogo możesz liczyć w przypadku zagrożenia? Wypisz rzeczy, które musisz przemyśleć, zanim odejdziesz. W jakich sytuacjach zachowanie twojego partnera może się wymknąć spod kontroli? Pamiętaj, że emocjonalna i fizyczna przemoc może być zatrzymana tylko w pierwszym momencie, nie można jej powstrzymać, gdy eskaluje. Zapisz pomysły, jak możesz przerwać rozmowę, gdy idzie w złym kierunku, jak opuścić pomieszczenie i kiedy zadzwonić na policję.4. Bezpieczeństwo dzieci jest zawsze priorytetem. Gdy podejmujesz decyzję odejścia, przemyśl, jaki jest najlepszy interes dla dzieci. Pomyśl o ich potrzebach i pragnieniach, by twoje negatywne emocje nie przesłaniały ci ich dobra.5. Pomyśl o przyszłości. Kiedy zostawiasz za sobą związek z człowiekiem o zaburzonej osobowości, pomocna będzie wizja tego, co będziesz robić za 5 lat. Wyobraź sobie, gdzie chcesz być za pięć lat i jakie masz marzenia do spełnienia.6. Bądź realistką. Przez najbliższe miesiące będziesz przechodzić przez emocjonalną burzę. Potrzebujesz wsparcia i umiejętności radzenia sobie ze stresem. Zadbaj o narzędzia teraz, by mieć je w pogotowiu.7. Zablokuj media społecznościowe. Przygotuj się na próby zranienia cię zdjęciami, komentarzami i wiadomościami. Gdy istnieje choć minimalny kontakt, trudniej ci będzie całkowicie oddzielić się emocjonalnie.8. Po odejściu, znajdź rzeczy, które sprawiają ci przyjemność. Byłaś tego długo pozbawiona. Otaczaj się życzliwymi ludźmi, odkryj na nowo stare zainteresowania, bądź aktywna. Wówczas szybciej zamkniesz stary rozdział i rozpoczniesz nowy.

O czym pamiętać?

Oto kilka reguł, które możesz powtarzać sobie jak mantrę:Zasada odpowiedzialności: ja przemocy nie spowodowałam, nie mogę nikogo naprawić ani kontrolować cudzego zachowania; każdy jest odpowiedzialny za własne zachowania, winienie innych za błędy jest niedojrzałe.Zasada 51 procent: muszę mieć wzgląd na własne potrzeby trochę bardziej niż na potrzeby innych, by być dla innych pożyteczna i emocjonalnie dostępna.Zasada 50 procent: jestem odpowiedzialna w połowie za to, co dzieje się w moim związku, druga osoba bierze na siebie pozostałe 50 procent odpowiedzialności.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.