Reklama

Psychologiczne konsekwencje zdrady

Katarzyna Pilewicz
09/22/2022 09:55 PM

Basia zawsze chciała mieć rodzinę i tętniący życiem dom. Gdy poznała Roberta od razu wiedziała, że to właśnie z nim chce budować swoje szczęście. Robert emanował spokojem, zaradnością, pozytywną energią – wiedziała, że może mu zaufać. Po kilku cudownych latach na świat przyszły dzieci i choć seks nie był teraz priorytetem, Basia i Robert spędzali czas razem dzieląc obowiązki i opiekując się maluchami. Robert co prawda częściej wyjeżdżał służbowo na szkolenia, ale gdy wracał zawsze starał się nagrodzić stracony czas.

Basia była pewna, że jej małżeństwo jest stabilne i oparte na solidnych podstawach. Wszystko zmieniło się w dniu, gdy sięgnęła po telefon Roberta. Znalazła tam jednoznaczną wiadomość od tej drugiej. Świat usunął jej się spod stóp, nie mogła uwierzyć, że Robert mógł zrobić coś takiego. Po małym śledztwie okazało się, że romans trwa już kilka miesięcy. Basia poczuła, jakby ktoś uderzył ją w twarz. Wszystko, w co wierzyła, okazało się złudzeniem.

Czy ból przeminie?

Ból związany ze zdradą jest nieunikniony i może mieć długoterminowe konsekwencje psychologiczne. Odkrycie zdrady partnera jest psychiczną traumą – wywołuje emocjonalny i mentalny szok, jak przy przeżyciu doświadczenia zagrażającego życiu. Symptomy stresu pourazowego, do których należą koszmary nocne, utrata apetytu, obsesyjne myślenie o zdradzie, nadwrażliwość, zmiany nastroju są częste po odkryciu zdrady. Osoba zdradzona może zacząć wątpić w racjonalny osąd świata i wartości. Jej precyzyjnie zbudowane poczucie bezpieczeństwa ginie w gruzach. Zdrada partnera to wielka strata czegoś bardzo cennego i bliskiego sercu. To utrata przyjaźni, która jest jednym z trzech filarów związku, bo przyjaźń opiera się na zaufaniu i szacunku.

Zdrada dotyka najbardziej intymnej relacji, dlatego tak bardzo boli. Po zdradzie, nie jesteśmy w stanie uwierzyć, że partner nas nie skrzywdzi jeszcze raz, gdy tylko przyjdzie odpowiedni moment. To, że zdrada jest prawdopodobnie najbardziej krzywdzącą formą utraty zaufania bierze się z faktu, że była do uniknięcia, gdyby jedna strona nie wykazała się niewłaściwym wyborem. Wyborem mniej lub bardziej przemyślanym, ale na pewno celowym i krzywdzącym dla osoby bliskiej.

Kolejną długoterminową konsekwencją zdrady może być rozwój depresji, nerwic, nadwrażliwość i nadmierna czujność na zachowania partnera. Badania mówią, że zdrada może długo jeszcze wpływać na funkcjonowanie mózgu. Początkowy szok zmienia chemię mózgu, zakłóca sen, pobudza obsesyjne myślenie. Dopamina i oksytocyna, które są wyzwalane, gdy czujemy miłość, co daje poczucie euforii, jest drastycznie zredukowana i wywołuje symptomy podobne do objawów odstawienia substancji uzależniającej. Z redukcją dopaminy wiążą się objawy depresyjne, brak motywacji i energii, przygnębienie, frustracja i smutek.

Żałoba po straconych złudzeniach

Zdrada wiąże się z utratą zaufania, złudzeń i wyobrażeń co do najbliższej osoby, a żałoba po tej utracie jest prawdziwa i bolesna. I jak podczas żałoby po zmarłym, osobę zdradzoną ogarniają silne, intensywne emocje, których często nie jest w stanie zrozumieć. Pierwszym etapem żałoby po wykryciu zdrady jest szok i zaprzeczenie. Możesz czuć obojętność, mieć wrażenie, że to nie dzieje się naprawdę. Wiele ludzi ma silne wrażenie, że prawda, która się właśnie pojawia przed ich oczami to jakiś nierealny koszmar. Na przykład, gdy ktoś dowiaduje się o zdradzie od osoby trzeciej, może nawet odwrócić się od informatora z żalem, że wymyśla i kłamie. Ten etap jest zwykle dość krótki, bo kończy się przyswojeniem wiadomości o zdradzie i zrozumieniem, że coś zostało utracone. Drugim etapem żałoby po zdradzie jest złość. Złość wynika z poczucia krzywdy i poniżenia. To bardzo ważny etap, ponieważ wiele rzeczy może pójść w złym kierunku z powodu zachowań podyktowanych złością i furią. Ważne jest by uświadomić sobie, że złość jest naturalną emocją, która obezwładnia na tym etapie, ale nie należy działać pod jej wpływem. Pierwszym odruchem pod wpływem złości jest próba skrzywdzenia osoby, która nas skrzywdziła. Złość nie pozwala myśleć racjonalnie, dlatego wszelkie decyzje powinny być podjęte później, gdy ten etap mamy za sobą. Gdy przejdzie etap złości, następnie pojawi się smutek. Smutek przychodzi, gdy osoba zdradzona w pełni zda sobie sprawę, co straciła. Zaczyna myśleć o dobrych, szczęśliwych chwilach sprzed zdrady i widzi ogrom straty, bo już nie zdoła zaufać tak jak do tej pory. Emocje, które teraz się pojawiają muszą być wyzwolone na zewnątrz. Płacz jest zupełnie naturalnym objawem.

Żałoba to proces gojenia ran, pozwala nam radzić sobie z utratą kogoś bliskiego lub czegoś bardzo cennego, jak zaufanie. Wszystkie emocje związane z żałobą są naturalne i nie mogą być oceniane negatywnie. Emocje nas nie skrzywdzą, czujemy je po to, by dojść do ostatniego etapu jakim jest akceptacja. Na tym etapie jesteśmy w stanie myśleć racjonalnie i możemy podjąć właściwą decyzję. Gdy obie strony zdecydują się ratować związek, czeka je ciężka praca i wiele wyrzeczeń. Osoba, która zdradziła musi liczyć się z tym, że żałoba związana z utratą zaufania i związane z tym emocje, mogą dawać o sobie znać przed bardzo długi czas. Zrozumienie bólu partnera i cierpliwość w odbudowaniu zaufania będzie wymagać wiele wysiłku i zmian.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.