The Warsaw
Stany Zjednoczone patronem współpracy Australii z Wielką Brytanią?
W połowie września przypada pierwsza rocznica podjęcia współpracy przez USA, Wielką Brytanię oraz Australię w ramach paktu technologiczno-obronnego AUKUS. W 2021 roku trójstronne porozumienie oparte zostało na planach wymiany technologii obronnych w kluczowych dziedzinach, takich jak m.in. program działań podwodnych oraz pocisków rakietowych dalekiego zasięgu. W ciągu ostatniego roku byliśmy świadkami wielu przetasowań na scenach politycznych krajów członkowskich sojuszu. Warto zadać pytanie, na jakim etapie znajdują się prace w ramach AUKUS po roku trwania sojuszu?
15 września 2021, w czasie wirtualnego spotkania prezydenta USA z ówczesnymi premierami Wielkiej Brytanii oraz Australii, Joe Biden ogłosił powołanie do życia paktu obronnego AUKUS. Po roku od tego momentu zauważyć można znaczące przetasowania na scenie politycznej w Wielkiej Brytanii oraz Australii. W obu tych państwach doszło do zmiany premiera. W Wielkiej Brytanii rezygnującego ze stanowiska Borisa Johnsona zastąpi dotychczasowa minister spraw zagranicznych Liz Truss, która również 5 września wybrana została na nowego lidera Partii Konserwatywnej. W Australii natomiast doszło do wymiany partii rządzącej przy okazji wyborów federalnych, które odbyły się 21 maja 2022 r. Do powołania nowego rządu Australijczycy wyznaczyli Partię Pracy, a Scotta Morrisona na stanowisku premiera zastąpił Anthony Albanese. Dodatkowo warto wspomnieć o zmianach w Waszyngtonie, gdyż pierwotną koncepcję AUKUS opracowywała administracja Donalda Trumpa, której od stycznia 2021 roku nie ma już w Białym Domu.
W obliczu zmian na mapie politycznej państw zaangażowanych w AUKUS należy podkreślić stosunek nowych liderów Wielkiej Brytanii i Australii do współpracy ze Stanami Zjednoczonymi na Indo-Pacyfiku. Wybór Liz Truss na premiera Zjednoczonego Królestwa wskazuje jasno, iż współpraca z USA i Australią będzie ważnym czynnikiem polityki zagranicznej Wielkiej Brytanii. Pomimo faktu, że Truss nie jest tak gorącą zwolenniczką „specjalnej relacji” na linii USA-UK jak Johnson, Wielka Brytania pozostaje kluczowym sojusznikiem USA i jedną z największych gospodarek świata. Oznacza to, że relacje nowego premiera z prezydentem Joe Bidenem mają ogromne znaczenie. Podkreślić należy również, iż następczyni Borisa Johnsona jest głęboką zwolenniczką współpracy z Australią, czemu dała dowód, doprowadzając do podpisania umowy o wolnym handlu pomiędzy Wielką Brytanią i Australią (Australia-UK FTA) 17 grudnia 2021 r.
W Australii Anthony Albanese od pierwszych dni swojego urzędowania zapewniał, iż zmiana partii rządzącej w Canberze nie wpłynie na docelowe podejście tego państwa do sojuszu zawiązanego przez jego poprzednika. Jak wskazuje Justin Bassi, analityk Australian Strategic Policy Institute, australijska Partia Pracy i przewodniczący jej Albanese dostrzega znaczenie AUKUS, szczególnie w kontekście wzmacniania więzi w ramach dawnego dominium brytyjskiego – relacji z Wielką Brytanią. To wydaje się głównym obrazem sojuszu od maja 2022 r. Symbolem tej współpracy była niedawna wizyta wicepremiera i ministra obrony narodowej Australii Richarda Marlesa w brytyjskich stoczniach, gdzie zawarł umowę dotyczącą wspólnego szkolenia załóg okrętów podwodnych. Podejście nowej administracji różnić się może od wcześniejszej retoryki stosowanej przez koalicyjny rząd Liberalnej Partii Australii i Narodowej Partii Australii, w której większą rolę w układzie sojuszniczym odgrywały Stany Zjednoczone. Było to odzwierciedleniem m.in. relacji Donalda Trumpa ze Scottem Morrisonem.
Współpraca militarna na linii Waszyngton-Canberra stoi pod znakiem rosnącej liczby wspólnych manewrów wojskowych oraz zakupów Australijskich Sił Obronnych. Jak podaje ABC News, pod koniec sierpnia 2022 r. Stany Zjednoczone zatwierdziły potencjalną sprzedaż śmigłowców wojskowych i sprzętu do Australii za szacowany 1,95 mld USD. Jak poinformował Pentagon, Australia poprosiła o zakup 40 śmigłowców UH-60M Black Hawk, a głównym wykonawcą będzie Lockheed Martin Corp. W maju Departament Stanu USA zatwierdził również sprzedaż mobilnych wyrzutni rakietowych do Australii. Wydatki te jednak nie skupiają się w pełni na głównym celu potencjalnej współpracy USA z Australią w ramach AUKUS, jaką miał być rozwój technologiczny australijskiej marynarki wojennej i budowa atomowych okrętów podwodnych. Wstępne prognozy wskazują jednak, że australijska flota okrętów podwodnych o napędzie atomowym nie przybędzie do lat 40. XXI wieku.
Pomimo to widoczny jest zwrot Canberry w kierunku Londynu. Rezultatem wizyty Richarda Marlesa w Wielkiej Brytanii jest bowiem wspomniana już umowa, która zakłada szkolenie żołnierzy australijskiej marynarki wojennej przez Brytyjczyków. Okręty podwodne Royal Australian Navy (RAN) będą trenować ze swoimi brytyjskimi odpowiednikami na najnowszym okręcie Royal Navy (RN) – HMS Anson. Jest to pierwszy krok w kierunku zakładanego w przyszłości pozyskania przez Australię okrętów podwodnych o napędzie atomowym.
Zwrot Australii ku Wielkiej Brytanii spowodowany może być przeciążeniem amerykańskich stoczni, które pracują nad skróceniem czasu budowy kolejnych okrętów w stoczniach, takich jak General Dynamics Electric Boat (GDEB) w Connecticut.
Okręty podwodne US Navy o napędzie atomowym, przenoszące pociski balistyczne klasy SLBM są w tej chwili priorytetem w amerykańskich stoczniach. SSBN (Ship Submersible Ballistic Nuclear) klasy Columbia jest głównym planem Marynarki Wojennej USA, której celem jest zastąpienie starzejących się jednostek klasy Ohio, których pierwsza dostawa ma nastąpić do 2027 roku. Będą one największymi okrętami podwodnymi kiedykolwiek zbudowanymi w USA i mają pozostać w czynnej służbie do lat 80. XXI wieku. Jak donosi Eurasian Times, także wersja amerykańskiego okrętu podwodnego typu Virginia będzie dostępna operacyjnie dopiero na początku lat 40. XXI wieku, a ostatni okręt ma zostać oddany do 2060 roku. Tak poważne plany rozbudowy Marynarki Wojennej USA stawiają pod znakiem zapytania obecne możliwości logistyczne Stanów Zjednoczonych w potencjalnej współpracy na polu atomowych okrętów podwodnych z Australią. USA, widząc rozrastającą się potęgę militarną Chińskiej Republiki Ludowej, częściowo przewartościowują priorytety w kwestii bezpieczeństwa na Indo-Pacyfiku, stawiając w dużej mierze na własne zbrojenia.
Kolejnym ważnym segmentem w ramach trójstronnej współpracy jest rozwój technologii broni hipersonicznej. W kwietniu 2022 roku Stany Zjednoczone samodzielnie przeprowadziły testy tego typu wyposażenia. Mowa o pocisku HAWC, który został wystrzelony z pokładu bombowca B-52 w rejonie zachodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych. Również przedstawiciele rządu Australii deklarują chęć rozwoju tej technologii w ramach kreowania własnego potencjału militarnego. Richard Marles, minister obrony Australii, nie wyklucza również zakupu tego typu uzbrojenia wewnątrz państw członkowskich AUKUS.
Rok po zawiązaniu paktu AUKUS przez liderów USA, Wielkiej Brytanii i Australii widać postęp prac w celu przeciwstawienia się hegemonicznym ambicjom Chin w regionie Indo-Pacyfiku. Nie jest to jednak progres, który obecnie może napawać przesadnym optymizmem. Warto pamiętać również, że to QUAD był kluczowym punktem ekspansji USA na Indo-Pacyfik. Porozumienie AUKUS powstało w wyniku działań administracji Trumpa. Będzie nadal funkcjonowało z powodów ekonomicznych i kwestii bezpieczeństwa.
Wpływ na przyszłość paktu obronnego będą miały zmiany na najwyższych szczeblach politycznych państw członkowskich. Pomimo tej rotacji oraz symbolicznych modyfikacji w postrzeganiu współpracy przez nowych liderów, trzon działalności AUKUS wydaje się nienaruszony. Obserwujemy obecnie zacieśnianie współpracy Canberry z Londynem na polu rozwoju potencjału morskiego, podczas gdy Stany Zjednoczone, stawiając na wzmacnianie własnych możliwości projekcji siły marynarki wojennej, stają się ‘tylko’ patronem trójstronnej współpracy, głównie w zakresie podwodnych okrętów atomowych. Nie oznacza to jednak, że USA nie dąży do wzmocnienia potencjału militarnego w pozostałych aspektach rozbudowy Sił Obronnych Australii. Obecność US Marines w bazie w Darwin od czasu pierwszej administracji Baracka Obamy, kontrakty na wysokiej jakości technologicznej sprzęt wojskowy są dowodem na ważną rolę Australii w utrzymaniu bezpieczeństwa w regionie Pacyfiku. To co scala pakt AUKUS i dążenia jego członków to rosnące zagrożenie ze strony Chińskiej Republiki Ludowej w regionie. Administracja Joe Bidena wraz z całym dowództwem sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych będzie musiała wyważyć, w jakim stopniu postawić na samodzielne działania prewencyjne, a w jakim stopniu przekierować swoją uwagę, opierając bezpieczeństwo w regionie Indo-Pacyfiku na multilateralnej współpracy obronnej. Wielka Brytania wydaje się odgrywać rosnącą rolę w odciążaniu amerykańskiego przemysłu zbrojeniowego w zapewnieniu bezpieczeństwa dla kluczowych sojuszników USA w regionie. Wzmacniające swój własny potencjał Stany Zjednoczone mogą rozpocząć poszukiwanie kandydatów do rozszerzenia paktu AUKUS o kolejnych członków. Mówiła o tym na początku sierpnia zastępca sekretarza stanu USA Wendy Sherman, która w czasie swojej wizyty do Nowej Zelandii nie wykluczyła takiej możliwości.
Wzmocniona militarnie Australia ma być jednym z kluczowych narzędzi do ograniczenia ambicji terytorialnych Pekinu. Z tego właśnie powodu Stany Zjednoczone obejmują patronatem sojusz, w którym jednocześnie pozostać muszą głównym gwarantem bezpieczeństwa. Pomimo delikatnego wycofania z niektórych zagadnień związanych z bezpośrednimi zobowiązaniami sojuszniczymi w ramach AUKUS, Stany Zjednoczone, wchodząc w zaostrzoną fazę wyścigu zbrojeniowego na morzach z Chińską Republiką Ludową, wnoszą realny wkład w umocnienie tego paktu sojuszniczego.
Jan Hernik
jest absolwentem Ośrodka Studiów Amerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w teorii wpływu religii, rasy i pochodzenia etnicznego na wybór polityczny w amerykańskich wyborach prezydenckich. Jego zainteresowania badawcze obejmują także aktywność USA w regionie Indo-Pacyfiku.
Niniejszy artykuł powstał w ramach działalności społeczno-misyjnej polskiego think tanku Warsaw Institute. Jeśli cenicie Państwo przygotowane przez naszych ekspertów treści, apelujemy o wsparcie finansowe naszej działalności realizowanej na zasadzie non-profit. Do regularnych darczyńców przysyłamy bezpłatnie anglojęzyczny kwartalnik The Warsaw Institute Review.Więcej informacji: www.warsawinstitute.org/support/Darowizny można dokonać bezpośrednio na konta bankowe:USD: PL 82 1020 4900 0000 8502 3060 4017EUR: PL 85 1020 4900 0000 8902 3063 7814GBP: PL 18 1020 4900 0000 8302 3069 6641PLN : PL 41 1020 1097 0000 7202 0268 6152SWIFT: BPKOPLPWDziękujemy!
Warsaw Institute to polski think tank zajmujący się geopolityką. Główne obszary badawcze to stosunki międzynarodowe, bezpieczeństwo energetyczne oraz obronność. Warsaw Institute wspiera Inicjatywę Trójmorza oraz stosunki transatlantyckie.
Warsaw Institute is a Polish think tank focusing on geopolitics. The main research areas are international relations, energy security and defense. The Warsaw Institute supports the Three Seas Initiative and transatlantic relations.
AUKUS First Anniversary: Is U.S. Advocate Of UK-Australia Partnership?
One year ago, in mid-September, the United Kingdom, and the United States announced an enhanced trilateral security partnership called AUKUS. In 2021, the trilateral deal focused mostly on defense technologies for submarines and long-range missiles. Over the past year, we have witnessed many reshuffles on the political scenes of the alliance's member states. Where is it at one year after?
The new partnership was announced in a joint virtual press conference between U.S. President Joe Biden, UK Prime Minister Boris Johnson, and his Australian counterpart Scott Morrison on September 15, 2021. One year after, major personnel reshuffles took place in the UK and Australia as both states have seen cabinet changes as new prime ministers were appointed. In the UK, after Boris Johnson stepped down, Liz Truss was declared the winner of the Conservative Party leadership contest, becoming the next prime minister. Australia held a general election on May 21, where the Liberal-National coalition was defeated, with Labor's Anthony Albanese forming the next government. Not to mention a White House change of guard––however, it was the Donald Trump administration that had developed a draft of the security pact before stepping down in January 2021.
Given some political reshuffles in AUKUS countries, let's emphasize the attitude of new UK and Australian leaders towards cooperation with the United States in the Indo-Pacific. Electing Liz Truss as the UK's new prime minister makes it clear that the country's foreign policy will deepen ties with Australia and the United States. Although the new UK prime minister is not a keen supporter of a U.S.-UK special relationship as Boris Johnson, the United Kingdom is a key ally of Washington and one of the world's biggest economies. The relationship between the new prime minister and U.S. President Joe Biden is thus of key importance. Truss is in favor of business cooperation as she had advocated a free trade deal with Australia, signed on December 17, 2021.
Australia's new prime minister pledged his party would commit to the alliance forged by the former cabinet. Justin Bassi, an analyst at the Australian Strategic Policy Institute, says all the signs are that Australia's new government under Prime Minister Anthony Albanese recognizes the importance of engaging Britain into AUKUS. This seems to be high on the alliance's agenda since May this year. In a symbolic gesture, Australian Deputy Prime Minister and Defense Minister Richard Marles went to Britain to visit shipyards where he made a deal for the joint training of submariners.1 The new administration has adopted a distinct approach than that of the Liberal-National coalition as the latter focused extensively on U.S. partnership. This reflected a tie between former U.S. President Donald Trump and Australia's Scott Morrison.
The U.S. and Australia are seeing more joint drills and military purchases in a sign of growing security links between the two countries. The U.S. State Department approved the potential sale of military helicopters and related equipment to Australia for an estimated cost of $1.95 billion, according to ABC News. Australia had requested to buy 40 UH-60M Black Hawk helicopters and the principal contractor will be Lockheed Martin Corp, the Pentagon said in a statement. In May, the U.S. State Department approved the sale of mobile rocket launchers to Australia.2 But this spending does not fully focus on potential U.S.-Australian cooperation within AUKUS, or efforts to develop the Australian navy and nuclear-powered submarines. Preliminary forecasts, however, indicate that Australia's nuclear-powered submarine fleet will not arrive by 2040.
Despite that, an Australian pivot to London is clear in this respect. What was a tangible result of Marles's visit to the UK was a deal on joint training of UK and Australian Navy personnel. Royal Australian Navy crews will train on the newly commissioned HMS Anson and other British submarines. This is the first step toward buying nuclear-powered submarines by Australia.
The Americans are already aiming at reducing the build-time of their ballistic missile capable (SSBN) USS Columbia nuclear submarine at overburdened shipyards like the General Dynamics Electric Boat (GDEB) in Connecticut.3
Building nuclear-powered submarines capable of carrying SLBM-class missiles is now the U.S. Navy's top priority. The Columbia-class SSBN is a massive priority for the US Navy, aimed to replace the aging Ohio-class vessels scheduled for their first delivery by 2027. They will be the largest submarines built in the U.S., expected to stay in service until the 2080s. The U.S. Virginia class attack submarine version will not be operationally available until the early 2040s and the last vessel by 2060. Such serious plans to expand the U.S. Navy call into question the current logistical capabilities of the United States in potential cooperation in the nuclear submarine field with Australia. Aware of the growing military power of China, Washington is reshaping its priorities in the Indo-Pacific, focusing more on its own weapons.
Another important segment within the trilateral collaboration is the development of hypersonic weapon technology. In April 2022, the United States independently tested this type of equipment. It was a HAWC missile that was launched from aboard a B-52 bomber off the west coast of the United States. Also representatives of the Australian government declare their willingness to develop this technology as part of creating their own military potential. Richard Marles, Australia's defense minister, does not exclude the possibility of purchasing this type of weapon within the AUKUS member states.4
A year after signing a landmark AUKUS deal, some progress has been made to counter China's hegemonic aspiration in the Indo-Pacific. One yet cannot be overly optimistic about this progress. It is also worth remembering that it was QUAD that was the key point of US expansion into the Indo-Pacific. The AUKUS agreement arose as a result of the actions of the Trump administration. It will continue to function for economic and security reasons.
Government reshuffles in AUKUS states could have an impact on the deal. Despite all that, the core of AUKUS seems intact. The governments in Canberra and London are forging closer maritime ties while the United States––focused on boosting naval capabilities––is becoming just an "advocate" for the trilateral deal, notably for nuclear-powered submarines.
The United States, however, is seeking to boost its military potential to build up other components of the Australian Defense Forces. What also proves Australia's role as a peacekeeper in the Indo-Pacific is the fact that U.S. Marines are based in Darwin (since the first Barack Obama administration) while the governments of the two countries secure deals to purchase cutting-edge military hardware.
What brings together AUKUS countries is a Chinese threat. The Biden administration and the U.S. Armed Forces Command will have to find a way to what extent they should take preemptive measures and channel security across the Indo-Pacific into a multilateral defense platform. The UK seems to serve a growing role in relieving the U.S. arms industry to ensure security for Washington's top allies across the region. The United States, which strengthens its own potential, may start looking for candidates to extend the AUKUS pact with new members. This was mentioned in early August by US Deputy Secretary of State Wendy Sherman, who did not rule out such a possibility during her visit to New Zealand.5
A stronger Australia is a tool to curb Beijing's territorial ambitions. It is for this reason that the United States holds the patronage of an alliance in which it must at the same time remain the main guarantor of security. Despite a gentle withdrawal from some issues related to direct alliance obligations under AUKUS, the United States, entering a more severe phase of the armaments race on the seas with the People's Republic of China, is making a real contribution to the strengthening of this alliance pact.
1 https://www.aspistrategist.org.au/whoever-its-pm-the-uk-is-a-vital-partner-for-australia/
2 https://www.abc.net.au/news/2022-08-26/live-news-blog-the-loop-us-australia-military-djokovic-us-open/101374416
3 https://eurasiantimes.com/blow-for-australia-us-shipyards-overburdened-to-construct-nuke-subs/
4 https://www.smh.com.au/politics/federal/we-need-to-be-a-porcupine-marles-says-australia-must-project-lethal-force-20220826-p5bd3x.html
5 https://www.rnz.co.nz/news/political/472583/us-would-have-conversations-with-new-zealand-if-time-comes-for-others-to-join-aukus-top-diplomat
