Żeby zdrowym być
Dorota Feluś
Włączenie klimatyzacji w upalne dni przynosi ulgę i odprężenie, ale i może również przyczynić się do nasilenia pewnych dolegliwości.
Krótka historia
Przygoda współczesnego człowieka z klimatyzacją zaczęła się 17 lipca 1902 r., kiedy to znany inżynier i wynalazca Willis Carrier skonstruował, dla znanej drukarnii w Nowym Jorku, pierwsze urządzenie pozwalające kontrolować w pomieszczeniach temperaturę i wilgotność powietrza. Dzięki temu ocalił od bankructwa zakład, w którym z powodu upałów papier tracił swoje właściwości, a nadruki rozmazywały się. Dwa lata później podobne urządzenie, na potrzeby zabezpieczenia przed upałem włókien, zainstalowano w przędzalni bawełny w Karolinie Północnej. Z czasem klimatyzatory zaczęto produkować dla wygody człowieka, na większą skalę – od połowy lat 20. XX wieku. Oczywiście, początkowo mogli pozwolić sobie na nie tylko najbogatsi. Dziś służą wszystkim.
Za i przeciw
Ogólnie rzecz biorąc klimatyzacja przynosi zdrowiu człowieka zdecydowanie więcej pożytku niż szkód. Dzięki jej wprowadzeniu w szpitalach radykalnie zmalała liczba zgonów pooperacyjnych i zakażeń ropnych. Jej instalacja w samochodach przyczyniła się do zwiększenia bezpieczeństwa na drogach (przy długiej podróży schłodzone powietrze zapobiega zaśnięciu, a nawet udarom czy odwodnieniu). Jej pojawienie się w zakładach pracy zdecydowanie zwiększyło efektywność pracowników. Zwykłemu śmiertelnikowi umożliwi http://www.thegardengates.com/ a przetrwanie upałów.
Istnieją też i ciemne strony klimatyzacji. Przy dużych skokach temperatury – gdy wchodzimy z nagrzanego środowiska do wychłodzonego pomieszczenia – organizm staje się bardziej podatny na infekcje. Z drugiej jednak strony ten, u którego sprawnie działa układ odpornościowy, hartuje się.
Problemy zdrowotne wynikające z przebywania w klimatyzowanych miejscach są przede wszystkim wynikiem indywidualnej wrażliwości.
Klimatyzacja może dać się we znaki głównie:
• alergikom,
• osobom mającym problemy laryngologiczne (bóle gardła, uszu, zatok) i podatnym na przeziębienia,
• osobom mającym problemy skórne (klimatyzacja często wywołuje podrażnienia skóry podobne do tych, jakie pojawiają się przy ekspozycji na słońce, silny wiatr i niskie temperatury),
• osobom o wrażliwych oczach – przy długoterminowym przebywaniu w klimatyzowanych miejscach może dojść do wystąpienia tzw. zespołu suchego oka.
Jednak tak dzieje się przede wszystkim wtedy, gdy klimatyzacja stosowana jest niewłaściwie, np. gdy zmiana temperatur przekracza 5˚C (przy krótkotrwałym pobycie w pomieszczeniach schłodzonych) lub 8˚C (gdy w pomieszczeniach schłodzonych przebywamy ponad 3 godziny) albo gdy klimatyzatory są brudne. Gdy już dojdzie do pojawienia się problemu, najskuteczniejszym sposobem na jego usunięcie jest wyłączenie klimatyzacji lub maksymalne ograniczenie kontaktu z nią. Poza tym lekarze zalecają wszystkim, nie tylko „nadwrażliwcom”, nawilżanie od zewnątrz (zwiększenie wilgotności powietrza przy pomocy nawilżaczy i sięgnięcie po odpowiednie kosmetyki nawilżające i hamujące utratę wilgoci) i od wewnątrz (wypijanie dużych ilości wody mineralnej, najlepiej do 2 litrów dziennie) oraz przyjmowanie preparatów wzmacniających odporność.
Czyszczenie filtrów
Istotną sprawą przy stosowaniu klimatyzacji jest dbałość o jej czystość. Co prawda współczesne urządzenia są wyposażone w odpowiednie filtry, które efektywnie zatrzymują bakterie, grzyby i inne mikroby i zanieczyszczenia, ale należy pamiętać, że muszą być one w pełni sprawne. To ostatnie oznacza przede wszystkim ich czystość. Filtry jednorazowe muszą być wymieniane na czas, a te wielokrotnego użytku – muszą być odświeżane. Jednak dla bezpieczeństwa naszego zdrowia dobry stan filtru w klimatyzatorze nie wystarczy. Co jakiś czas, ściśle ustalony przez producenta, powinna być kontrolowana cała instalacja. Zaniedbanie tego może doprowadzić do tragedii. W 1976 r. w systemie klimatyzacji hotelu Belleuve-Stratford w Filadelfii namnożyła się bardzo groźna dla człowieka bakteria Legionella pneumophila (wilgoć i wysoka temperatura sprzyja rozwojowi wirusów, bakterii i grzybów). Rozpylona wraz ze schłodzonym powietrzem dostała się ona do układu oddechowego gości hotelu – członków organizacji kombatanckiej American Legion, którzy mieli tu zjazd. Na ciężkie zapalenie płuc zapadło 221 osób, z czego 34 zmarły. Od tamtej pory wprowadzono w miejscach, gdzie działają duże instalacje klimatyzacyjne (w centrach handlowych, biurowcach, bankach, restauracjach itd.) specjalne systemy kontroli. Dla osób, które w domach mają zwykłe klimatyzatory, np. okienne, zaleca się dokładne mycie filtrów w gorącej wodzie z dodatkiem detergentu oraz częste staranne czyszczenie, w miarę możliwości, całego urządzenia. Co jakiś czas klimatyzatory należy wymieniać.
Reasumując, przy prawidłowej konserwacji i umiejętnym użytkowaniu szkodliwy wpływ klimatyzacji na zdrowie człowieka jest znikomy.