Serial kulinarny o Polsce emitowany w Amerykańskiej Telewizji Publicznej
Aromat świeżo pieczonego pszenno-żytniego chleba, smak domowego ciasta ze śliwkami, ciepła zalewajka czyli zupa zawierająca ugotowane, pokrojone w kostkę ziemniaki zalane czystym żurem z zakwasu chlebowego, smaczna żydowska babka ziemniaczana, czyli kugiel, szynka dyszka, kiełbasa od Bonarka, twarożki, sery kozie, morele, śliwki węgierki i powidła śliwkowe, lokalne miody akacjowe czy nektarowo-spadziowe (jak również te pitne) – brzmi fantastycznie, czy nie?
A gdzie zatem można skosztować tych specjałów? Na polskiej wsi a dokładnie na wsi kieleckiej, należącej dziś do województwa świętokrzyskiego. Odbywając sentymentalną podróż po ojczyźnie podczas trasy zdjęciowej do programu Flavor of Poland, trafiłam również to tego czarującego zakątka Polski i podzielę się nim z widzami Amerykańskiej Telewizji Publicznej w Chicago już w tę sobotę, 11 kwietnia. Podobnie jak wszystkie pozostałe regiony, które odwiedziłam w swojej odkrywczej podróży po Polsce, ten również zachwycił mnie swoim unikalnym charakterem, smaczną kuchnią, pięknym krajobrazem wiejskim i imponującymi Górami Świętokrzyskimi, jak i daleką historią która rozwijała się tu przez wieki.
Region świętokrzyski to miejsce legend, duchów i czarów. Kielce – stolica regionu – otrzymały prawa miejskie przed 1259 rokiem. Rynek, po którym przechadzają się dziś miejscowi i turyści – tacy jak ja, to zabytek sam w sobie. Pamięta on początki dzisiejszego miasta. Spacerując przez zmodernizowane dziś Kielce, udało mi się jednak odkryć kilka charakterystycznych i pięknie zakonserwowanych zabytków (ale ich sekret zdradzę w odcinku telewizyjnym).
Oddalając się troszkę poza stolicę regionu, trafiłam również do mniejszej miejscowości – Chęcin. Tam, na jednym ze wzgórz wznosi się słynny średniowieczny zamek, niegdyś potężna forteca i rezydencja polskich królów. Zamek w Chęcinach powstał na przełomie XIII i XIV wieku, a w czasach swojej świetności był ważnym ośrodkiem siły militarnej i politycznej, miejscem przechowywania największych polskich skarbów, a także ważnym miejscem w polskich bitwach z Krzyżakami w pierwszej połowie XIV wieku. Spacerując po pozostałościach dawnego zamku, dowiedziałam się, że był on również jedną z rezydencji królowej Bony – polskiej królowej włoskiego pochodzenia, której częściowo zawdzięczamy obecny charakter polskiej kuchni. Będąc tu, dowiedziałam się, że to królowa Bona z tęsknoty za smakami swojej ojczyzny, zaznajomiła Polaków z tzw. „włoszczyzną” – kapustą, pietruszką, selerem, pomidorami, ogórkami, itp. Dziś to nieodłączne składniki tradycyjnych polskich dań, kiedyś kompletnie nieznane w naszym kraju.
Myśl o polskich potrawach przypomniała mi, że muszę również zbadać czym charakteryzuje się kuchnia tej części Polski. Poznawanie regionalnych potraw to w końcu jeden z głównych celów mojej podróży. Aby zatem zapoznać się z tradycjami kulinarnymi regionu świętokrzyskiego, udałam się w jego najbardziej uroczą część, a mianowicie na wieś! Zwiedzając ten region Polski nie można pominąć spaceru po Muzeum Wsi Kieleckiej. Malowniczy park etnograficzny gromadzi i udostępnia zwiedzającym zabytki budownictwa ludowego i odtwarza kulturę ludową regionu z XVII i XVIII wieku. 65-hektarowy park mieści kolekcje 80 najcenniejszych zabytków budownictwa drewnianego przeniesionych z różnych miejsc w regionie świętokrzyskim. Na terenie potężnego parku znaleźć można wiejskie zagrody i domy, budynki małomiasteczkowe, dworki, budynki gospodarcze, dawną aptekę i zabytki przemysłu wiejskiego, takie jak młyny wodne i powietrzne oraz spichlerze. W parku znajduje się również wiele historycznych obiektów sakralnych – stare kapliczki przydrożne i kościół, który do dziś służy liturgii. Wszystko to sprawia, że ten naprawdę piękny kompleks wydaje się być zatrzymany w czasie, a zwiedzający mogą poczuć ten dawny klimat codzienności mieszkańców tego regionu. Osobiście uwielbiam takie miejsca, które zapraszają swoich gości w podróż w przeszłość, pozwalając im doświadczyć rzeczywistości innych czasów.
Po długim spacerze w przeszłość po kieleckiej wsi, udałam się do przylegającej do parku Kuźni Smaków. Tam przygotowano dla mnie (jak i dla amerykańskich widzów telewizyjnych) przepyszną ucztę z najbardziej charakterystycznych potraw regionu, które wywodzą się właśnie z dawnych tradycji ludowych i nadal żyją w sercu dzisiejszych mieszkańców tych okolic. Są to charakterystyczne smaki domowe – aromaty z kuchni naszych mam i babć, które najmilej wspominamy z dzieciństwa. Pyszne ciasto ze śliwkami przypomniało mi podobne ciasta, które piekła dla nas babcia podczas wakacji w Polsce. Kielecka zalewajka, z kolei, przywróciła pamięć o żurku, który często gości w kuchni mojej mamy. Delektując się tym pysznym regionalnym posiłkiem, którego wszystkimi daniami podzielę się w odcinku telewizyjnym w tę sobotę zauważyłam, że na stołach świętokrzyskiego regionu znajdują się najlepsze smakołyki matki ziemi – lokalne, ekologicznie uprawiane warzywa i owoce, które są smacznie łączone w te tradycyjne potrawy, desery, napoje… i trunki. Korzystanie z lokalnych, zdrowo uprawianych produktów to dziś tak zwany „nowy trend” w polskiej sztuce kulinarnej. Zabawne jest to, że przecież jeszcze niedawno tak po prostu żyli ludzie. Czasami naprawdę warto sięgnąć w przeszłość. Cieszę się, że w Polsce wracają w nowoczesny sposób te dawne, zdrowe zwyczaje.
Moje doświadczenie w regionie świętokrzyskim nie zakończyło się jedynie na pysznym posiłku w kieleckiej wsi. Spotkała mnie jeszcze jedna bardzo niezwykła niespodzianka w małej miejscowości Kurozwęki. To tam zapoznałam się z jedną z najciekawszych atrakcji w tym regionie, poznałam część historii tego miejsca i dowiedziałam się, dlaczego – według niektórych Amerykanów – warto wracać do Polski. Więcej o tym, jak już wiecie, w kolejnym odcinku Flavor of Poland.
Zapraszam na piękny spacer po regionie świętokrzyskim o godzinie 11AM, w świąteczną sobotę, 11 kwietnia na kanale (również) 11, WTTW Chicago’s PBS!
Po więcej informacji na temat programu Flavor of Poland zapraszam na http://www.flavorofpoland.com. Z kolei w mediach społecznościowych umieszczane są wszelkie aktualności odnośnie programu i ciekawostki z mojej podróży po Polsce: @flavorofpoland na Instagram, Facebook i Twitter. Od maja program emitowany będzie na kanale kablowym CREATE.
Tekst: Aleksandra August
Zdjęcia: Archiwum Flavor of Poland
