Proces naturalizacyjny w Stanach Zjednoczonych sam w sobie jest długi, stresujący i nieraz skomplikowany dla nowo przybyłego imigranta. A co, jeśli dotyczy on osób, które mają dodatkowe wyzwania wynikające z niepełnosprawności? O dostępnych udogodnieniach dla osób niepełnosprawnych, a także możliwości zwolnienia z niektórych etapów procesu naturalizacji, rozmawiano podczas konferencji, która odbyła się w chicagowskiej siedzibie Urzędu Imigracyjnego.
Ponad pięćdziesiąt osób zgromadziło się 12 lipca w siedzibie Urzędu Imigracyjnego (U.S. Citizenship and Immigration Services, USCIS) w śródmieściu Chicago, aby wziąć udział w warsztatach dotyczących dostępności usług, programów i procesu naturalizacji dla osób niepełnosprawnych. Wśród uczestników byli prawnicy, przedstawiciele organizacji społecznych, działacze na rzecz imigrantów, działacze na rzecz osób niepełnosprawnych oraz sami imigranci z niepełnosprawnością.
Jak powiedziała Maria del Carmen Rodriguez, urzędnik ds. stosunków społecznych w chicagowskiej siedzibie USCIS i organizatorka wydarzenia, były to pierwsze i długo oczekiwane tego typu warsztaty dotyczące w całości obsługi osób niepełnosprawnych. O tym, jak bardzo były potrzebne, świadczyła żywa dyskusja, która wywiązała się wśród uczestników i która w rezultacie doprowadziła do spontanicznego wyznaczenia terminu kolejnego spotkania w celu kontynuacji tematu.
Pierwsza część konferencji dotyczyła dostosowań usług, programów i kolejnych etapów procesu naturalizacji do potrzeb osób niepełnosprawnych. W drugiej części omawiano możliwość zwolnienia z egzaminu na obywatelstwo z tytułu posiadanej niepełnosprawności, czyli popularny dokument N-648, Medical Certification for Disability Exceptions. Prelegentki na wstępie zaznaczyły, że istnieje znaczna różnica między prośbą o udogodnienie, np. podczas egzaminu na obywatelstwo, a prośbą o zwolnienie z niego. Należy pamiętać, że sam fakt bycia niepełnosprawnym nie zwalnia z wymogów obowiązujących w procesie naturalizacji.
Akty prawne regulujące dostęp placówek i usług Urzędu Imigracyjnego dla osób niepełnosprawnych, procedury związane z zamawianiem udogodnień oraz ich przykłady omówiła w swoim wystąpieniu Tracy L. Thompson, koordynatorka USCIS ds. dostępności dla osób z niepełnosprawnością z Minnesoty. Jak podkreśliła, urząd ma obowiązek przychylić się do próśb niepełnosprawnego aplikanta np. o tłumacza języka migowego, test na obywatelstwo w piśmie Braille’a lub w dużym druku, dodatkowy czas na ukończenie testu, towarzystwo opiekuna/członka rodziny podczas imigracyjnego interview, a nawet w szczególnych przypadkach odbycie interview poza urzędem – np. w domu lub szpitalu. Thompson wyjaśniła również, że USCIS odchodzi od składania wniosków o tego typu udogodnienia na papierze i przechodzi na wnioski elektroniczne, dostępne w internecie na stronie uscis.gov/accommodations. Warto również pamiętać, że im wcześniej złoży się tego typu wniosek, tym lepiej, oraz że prośbę o udogodnienie należy składać każdorazowo na poszczególnych etapach procesu naturalizacyjnego. Rodriguez dodała, że wszystkie pomieszczenia chicagowskiego urzędu imigracyjnego dostosowane są do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Niektóre z obecnych na sali osób niepełnosprawnych zwracały uwagę, że mimo przepisów i zapewnień urzędu, osoby o szczególnych potrzebach napotykają liczne trudności przy załatwianiu spraw w urzędzie imigracyjnym. Wymieniano zwłaszcza brak lub długie oczekiwanie na tłumaczy języka migowego, a w przypadku przyprowadzenia własnego tłumacza – utrudnianie procesu wymogami specjalnych certyfikatów. Urzędniczki zapewniły, że podejmą działania na rzecz rozwiązania problemu i zapowiedziały kontynuację tematu 7 sierpnia.
O zwolnieniu z egzaminu na obywatelstwo z powodu niepełnosprawności, czyli formularzu N648, mówiła w swoim wystąpieniu Jamie J. Diatta, przełożona oficerów imigracyjnych z chicagowskiego biura. Wyjaśniła, że zwolnienie na podstawie zaświadczenia lekarskiego dotyczy tylko dwóch wymogów procesu naturalizacji – podstawowej znajomości języka angielskiego w mowie i piśmie oraz podstawowej wiedzy o społeczeństwie. Wymogi te musi spełnić każdy kandydat na obywatela zdając egzamin na obywatelstwo.
Diatta na wstępie zaprzeczyła przeświadczeniu, że egzamin na obywatelstwo stworzony został, by być barierą do otrzymania obywatelstwa. Podkreśliła, że podstawowa znajomość języka angielskiego i zasad funkcjonowania Stanów Zjednoczonych to cenne narzędzia w poruszaniu się po nowej ojczyźnie. Wyjaśniła również, że posiadanie niepełnosprawności samo w sobie nie jest powodem do zwolnienia z egzaminu na obywatelstwo, gdyż niepełnosprawny imigrant ma do dyspozycji szereg udogodnień. Jedynie w sytuacjach, gdy niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa uniemożliwia aplikantowi naukę, a co za tym idzie pomyślne zdanie egzaminu na obywatelstwo, może on starać się o zwolnienie z tytułu N648 Medical Certification. Pobranie i złożenie tego dokumentu na stronie internetowej uscis.gov/n-648 nie wiąże się z żadną dodatkową opłatą.
Urzędniczka wyjaśniła, że dla dopełnienia formalności, niesprawność uniemożliwiająca naukę języka angielskiego i wiedzy o społeczeństwie, powinna trwać co najmniej rok i być poświadczona badaniami lekarskimi. USCIS stawia wymogi co do poprawności wypełnienia wniosku – musi być on podpisany przez aplikanta, lekarza, a także tłumacza, zaś lekarz musi posługiwać się w nim uproszczonym językiem, bez terminologii medycznej. Podkreślono również, że USCIS nie weryfikuje zawartości formularzy wystawionych przez przedstawicieli służb zdrowia, lecz może odrzucić wniosek, jeżeli zawarte w nim sformułowania nie są spójne z zachowaniem pacjenta podczas wizyty.
Warto przypomnieć, że co najmniej trzech polonijnych lekarzy od 2015 roku skazanych zostało za fałszowanie zaświadczeń na potrzeby zwolnienia z egzaminu na obywatelstwo. W odpowiedzi na nasze zapytanie o nadużycia dotyczące wystawiania zaświadczeń lekarskich N648 Diatta przyznała, że one się zdarzają. – W całym kraju w federalnych zakładach karnych przebywa obecnie 15 lekarzy, którym udowodniono haniebny proceder fałszywego wypisywania zaświadczeń zwalniających z egzaminu na obywatelstwo. Oprócz kar więzienia, wielu z nich musi płacić grzywny i zwracać koszty poniesione przez rząd federalny. Diatta stwierdziła, że walka z procederem jest trudna, lecz federalne organy ścigania regularnie wysyłają swoich śledczych i informatorów do klinik, które oferują pomoc w wypełnianiu wniosków. Również podczas rozmowy z imigrantem składającym N648 oficer imigracyjny zwraca uwagę, czy wnioski zawarte w zaświadczeniu lekarskim są spójne z tym, co oficer jest w stanie zaobserwować podczas interview.
Po więcej informacji na temat zwolnień z egzaminu na obywatelstwo z tytułu N648, a także inne cenne informacje na temat procesu naturalizacji, prelegentki odsyłały na bogatą stronę internetową urzędu imigracyjnego pod adresem uscis.gov
Joanna Marszałek
[email protected]
Na zdjęciu: Konferencja w Urzędzie Imigracyjnym fot.Joanna Marszałek
