O Polonii i Ameryce

Wkrótce po katastrofalnym trzęsieniu na Haiti, kiedy cały świat pośpieszył z pomocą, Stany Zjednoczone przyjęły rolę koordynatora chaotycznych działań wielu międzynarodowych grup i organizacji, które starały się dotrzeć jako pierwsze na miejsce tragedii. A ponieważ to Amerykanie uruchomili kontrolę lotów na jedynym lotnisku w Port-au-Prince to również oni decydowali, które samoloty mogą tam lądować. Dlatego zaraz po tym padły pod ich adresem zarzuty, że wprowadzają tam swoje rządy i dążą do opanowania Haiti. Tymczasem prawda jest taka, że Amerykanie, owszem, planują długofalową pomoc dla Haiti, ale jednocześnie robią wszystko, aby Haitańczycy pozostali na wyspie i sami rządzili u siebie.

Nad Port-au-Prince krąży codziennie przez pięć godzin amerykański samolot transportowy, wyposażony w nadajniki radiowe transmitujące w haitańskim kreolskim apel do ludności: pozostańcie w domu i niech wam nawet nie przychodzi do głowy, by wybierać się łodziami do Stanów Zjednoczonych, bo Amerykanie was złapią i odeślą z powrotem. Niektórzy Haitańczycy mieszkający na stałe w USA mają Amerykanom za złe, że wzbraniają się przed uchodźcami z dotkniętej ludzką tragedią wyspy, ale strategia władz amerykańskich najwyraźniej skutkuje. Z liczącego 9 milionów mieszkańców Haiti na niebezpieczną podróż morską do wybrzeży Stanów Zjednoczonych zdecydowało się jedynie niewielu. W połowie lutego amerykańska Coast Guard – Straż Wybrzeża zatrzymała w pobliżu wyspy Great Exuma na Bahamach mały statek z 78 Haitańczykami. Zostali oni odesłani z powrotem na Haiti. Była to pierwsza grupa uchodźców, którzy usiłowali przedostać się do USA od czasu trzęsienia ziemi w dniu 12 stycznia. W ubiegłym tygodniu U.S. Coast Guard zatrzymała w pobliżu haitańskiej wyspy Isle de Tortue żaglowy frachtowiec z 88 Haitańczykami. Statek był przeładowany i nabierał wody. Wszystkich uratowano i odstawiono do haitańskiego portu Cap Haitien. Straż Wybrzeża nasiliła swe patrole na Karaibach, a stanowisko władz amerykańskich pozostaje niezmienne: wszelkie próby przedostania się do USA są niebezpieczne i nielegalne.

Wśród postulatów padających w Stanach Zjednoczonych na temat planu odbudowy Haiti najczęściej powtarzana jest potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa poprzez skierowanie na wyspę sił ONZ oraz formacji policyjnych z udziałem amerykańskich policjantów haitańskiego pochodzenia. Wszelkie działania międzynarodowe winny być uzgodnione między biorącymi w nich udział państwami, ale wiodącą rolę w dystrybucji pomocy powinny mieć władze i społeczeństwo Haiti. Jednym z najbardziej dotkliwych problemów jest tam korupcja, rozpowszechniona jeszcze przed trzęsieniem ziemi. Państwa i organizacje międzynarodowe śpieszące Haiti z pomocą winny się domagać pełnej przejrzystości przy rozdziale pomocy. Tragedia, która dotknęła Haiti, winna być wykorzystana do odbudowy i odrodzenia kraju.

Wojciech Minicz