Zamrożenie gospodarki z powodu pandemii koronawirusa spowodowało recesję, której skalę trudno przewidzieć. Chociaż Kongres zwiększa programy pomocy do 2.8 bln dol., niedługo co czwarty pracownik w Stanach będzie bezroboty. Oto kilka wskazówek, które mogą się przydać.
Nie odchodź z pracy, zanim nie poznasz przepisów
Nie dopuść do tego, by twój wniosek o zasiłek (unemployment benefits) został odrzucony. Możesz być zdyskwalifikowany z różnych powodów. Aby mieć uprawnienie do zasiłku, musisz zostać zwolniony przez pracodawcę bez własnej winy (laid off). Departament Pracy skontaktuje się z twoim pracodawcą, by to sprawdzić. Ponadto, powinieneś być zdolny i chętny do pracy oraz jej szukać. Oczywiście, musisz mieć prawo do pracy w USA i pracować legalnie w przeszłości odpowiednio długo, by być ubezpieczonym od bezrobocia, zgodnie ze stanowymi przepisami.
Skorzystaj z zasiłku ,,pandemicznego”
Ustawa stymulacyjna CARES Act z marca tego roku stworzyła nowy program zwany Pandemic Unemployment Assistance (PUA), który ma pomóc osobom nie objętym standardowym ubezpieczeniem od bezrobocia. Są to: osoby samozatrudnione, pracujące w niepełnym wymiarze (part-time work), osoby bez wystarczająco długiej historii pracy, te które wykorzystały już standardowy zasiłek, oraz osoby dotknięte przez skutki epidemii koronawirusa (czytaj dalej).
Zasiłek PUA wynosi co najmniej połowę stanowego tygodniowego świadczenia, około 190 dol. na tydzień, a maksymalnie – normalny zasiłek stanowy. Do zasiłku PUA jak i normalnego dodawane będzie, do końca lipca, 600 dol. zasiłku federalnego, nawet gdyby suma okazała się większa od poprzednich zarobków pracownika.
SpecjaLne uprawnienia, jeżeli doświadczył cię koronawirus
Dostaniesz świadczenia dla bezrobotnych PUA, jeżeli nie jesteś w stanie pracować z któregoś z następujących powodów: zdiagnozowano u ciebie chorobę COVID-19; przykazano ci kwarantannę; wykryto COVID-19 u członka twojej rodziny; opiekujesz się kimś bliskim chorym na COVID-19; opiekujesz się dzieckiem, którego szkoła została zamknięta z powodu pandemii; stałeś się żywicielem rodziny, bo głowa rodziny zmarła na COVID-19.
Program PUA ma trwać od 27 stycznia do 31 grudnia 2020 roku, chyba że zostanie przedłużony. Świadczenia PUA mogą być wypłacane z mocą wsteczną za okresy bezrobocia rozpoczynające się 27 stycznia 2020 r. lub później, w sumie do 39 tygodni, wliczając pobrane normalne zasiłki dla bezrobotnych.
Nie poddawaj się, składając wniosek o bezrobocie
Już ponad trzydzieści milionów bezrobotnych ubiega się o wsparcie. Wniosek o zasiłek składa się na sieci. Stanowe witryny departamentów pracy zawieszają się, komputery odmawiają posłuszeństwa, do żywego człowieka nie można się dodzwonić. Czeka cię sporo frustracji, ale pamiętaj, że w razie opóźnienia zaległy zasiłek możesz dostać retroaktywnie, począwszy od dnia odejścia z pracy.
Nie zrażaj się, jeżeli pracowałeś krótko
Z powodu pandemii ubezpieczeniem zostali objęci pracownicy bez odpowiednio długiej historii zatrudnienia.
Warto wyjaśnić, kto jest w pełni ubezpieczony na potrzeby zasiłku dla bezrobotnych. Jest to osoba, która spełnia warunki określone prawem swego stanu, czyli przepracowała w ostatnim roku określony czas, zarabiając co najmniej pewną kwotę, od której pracodawca płacił składki na unemployment insurance.
Na przykład, przepisy Nowego Jorku wymagają, żebyś przepracował co najmniej 20 tygodni w ostatnich 52 tygodniach i zarobił co najmniej 1600 dol., od których pracodawca płacił składki ubezpieczeniowe. W stanie Illinois powinieneś zarobić co najmniej 1600 dol. w ostatnich 12 miesiącach, a w New Jersey – 7300 dol. w ostatnich 12 miesiącach, albo pracować 20 tygodni w „okresie bazowym”. Jeżeli nie spełniasz tych warunków, możesz zakwalifikować się, jeżeli spełnisz warunki metod alternatywnych, które są bardziej skomplikowane. Poznaj stanowe przepisy. W Googlu wpisz „unemployment eligibility” oraz nazwę swego stanu.
Złóż wniosek o przedłużenie poprzedniego zasiłku
Każdy, kto stracił pracę, wyczerpał swój zasiłek po 1 czerwca 2019 roku i nadal nie pracuje, jest uprawniony do przedłużenie zasiłku o 13 dodatkowych tygodni. Do stanowego zasiłku dodane mu będzie 600 dol., wypłacane do końca lipca 2020 roku.
Przykład: Joanna straciła pracę i pobierała zasiłek przez 13 tygodni, do października 2019 roku. W marcu tego roku, po wejściu w życie nowych przepisów, Joanna ponownie złożyła wniosek o zasiłek dla bezrobotnych i będzie go otrzymywać przez dodatkowych 13 tygodni, a do końca lipca również 600-dolarowy suplement.
Zawalcz o zasiłek dla samozatrudnionych
Po raz pierwszy o zasiłek dla bezrobotnych mogą ubiegać się osoby pracujące dla siebie samych. Aby udokumentować wysokość swoich przychodów, samozatrudnieni zobowiązani są przedłożyć rozliczenia podatkowe za ostatnie dwa lata. Ci nie mogący wykazać się stosowną dokumentacją, zasiłku dla bezrobotnych nie otrzymają.
Wniosek o zasiłek dla bezrobotnych samozatrudnionych składa się w witrynie swojego stanowego departamentu pracy. Dla nowojorczyków jest to: labor.ny.gov, w stanie Illinois: www2.illinois.gov/ides. Zaczynasz składanie wniosku, po czym przechodzisz do witryny „Pandemic Unemployment Assistance”. Przeczytaj instrukcje podane na stanowej witrynie.
Więcej na ten temat wyjaśnia artykuł: “Koronawirus: Zasiłek dla samozatrudnionych bez pracy”.
Zgłaszaj się co tydzień
Gdy już się zarejestrujesz i zaczniesz otrzymywać świadczenia, nie zapomnij, że masz obowiązek co tydzień potwierdzać przez telefon albo przez Internet fakt, że pracy szukasz i jeszcze jej nie znalazłeś, co nazywa cię recertyfikacją. Jeżeli tego nie uczynisz, przelew zasiłku na twoje konto ustanie. W Illinois pomaga w tym system Tele-Serve.
Nowojorski departament pracy oferuje broszurę w języku polskim wyjaśniającą zasady przyznawania tradycyjnego zasiłku dla bezrobotnych: https://www.labor.ny.gov/formsdocs/ui/TC318.3p.pdf. W sieci szukaj „Zasiłek dla bezrobotnych. Podręcznik wnioskodawcy”. Stan Illinois natomiast oferuje broszurę pt. „Co każdy pracownik powinien wiedzieć na temat ubezpieczenia na wypadek bezrobocia”.
Nie wyjeżdżaj na wakacje!
Niejeden bezrobotny uważa, że może robić recertyfikację na laptopie, leżąc na karaibskiej plaży albo na kanapie u mamy w Polsce. Niestety, nie. Szydło szybko wyjdzie z worka, bowiem Departament Pracy jest w stanie stwierdzić, z jakiego adresu IP klient zgłasza się przez Internet, albo z jakiego numeru telefonu dzwoni. Departament Pracy uważa, że gdy bezrobotny nie szuka pracy, zasiłek mu się nie należy. Podlicza wtedy wysokość nadpłaty (overpayment) i domaga się jej zwrotu w jednej kwocie albo na raty. Należy sprawdzić przepisy w swoim stanie. w sieci szukaj „unemployment overpayment” i nazwę swego stanu.
Zgłoś podjętą pracę
Musisz zgłaszać każdy rodzaj wykonywanej pracy. Nie licz na to, że możesz gdzieś dorobić bez informowania Departamentu Pracy. Wszyscy pracodawcy są zobowiązani do zgłoszenia zatrudnienia nowego pracownika do New Hire Database (Krajowy Spis Nowych Pracowników). Informacje te są udostępniane rządowi federalnemu oraz stanowemu Departamentowi Pracy w celu zapewnienia wypłat alimentów na dziecko oraz sprawdzania, czy ludzie nie pracują na bezrobociu. Za każdym razem, gdy starasz się o cotygodniowe świadczenia, twoje imię i nazwisko jest wyszukiwane w Krajowym Spisie Nowych Pracowników. Jeśli twoje nazwisko pojawi się w tym katalogu, twoje świadczenia zostaną wstrzymane. Twoje informacje zostaną również zweryfikowane u pracodawcy, który zgłosił, że zostałeś zatrudniony lub ponownie zatrudniony.
Elżbieta Baumgartner
jest autorką wielu poradników, między innymi książek pt. „Jak szczędzać na podatkach”, „Amerykańskie emerytury”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com
All About
