Harcerze z obwodu Chicago wspólnie z Polonią oddali cześć bohaterskim żołnierzom poległym w walkach o niepodległość, wolność i demokrację.
Przed pomnikiem Polskiego Żołnierza, w kwaterze kombatanckiej na cmentarzu Maryhill w Niles koło Chicago, w dniu amerykańskiego narodowego święta Memorial Day – Dnia Pamięci Narodowej – Polonia uczciła pamięć żołnierzy poległych za ojczyznę.
Tego dnia, od rana harcerze dekorowali groby polskich żołnierzy biało-czerwonymi flagami. Koordynatorem i prowadzącą uroczystość była hm. Beata Chodorowska Niebrugge z ZHP – obwód Chicago.
Uroczysty apel poległych z udziałem weteranów i przedstawicieli organizacji polonijnych rozpoczął się po polowej mszy świętej.
W podniosłej atmosferze wprowadzono sztandary: Hufca Tatry przez phm Alexis Wagner, Hufca Warta przez phm Ryszarda Owsianego, Związku Sybiraków i Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej.
Odśpiewano hymny narodowe – polski i amerykański.
Weterani Armii Krajowej: Tadeusz Gubała, Danuta Inglot i Krystyna Zielonka złożyli przed pomnikiem wieniec.
Znicze – symbol wiecznej pamięci – przynieśli Zosieńka i Julian Moschopoulos.
Odczytano fragment historycznego rozkazu gen. Władysława Andersa z 11 maja 1944 roku, w którym dowódca 2 Korpusu Polskiego napisał:
,,(...) Zadanie, które nam przypadło, rozsławi na cały świat imię żołnierza polskiego. W chwilach tych będą z nami myśli i serca całego Narodu, podtrzymywać nas będą duchy poległych naszych towarzyszy broni. Niech lew mieszka w Waszym sercu. Żołnierze – za bandycką napaść Niemców na Polskę, za rozbiór Polski wraz z bolszewikami, za tysiące zrujnowanych miast i wsi, za morderstwa i katowanie setek tysięcy naszych sióstr i braci, za miliony wywiezionych Polaków jako niewolników do Niemiec, za niedolę i nieszczęście Kraju, za nasze cierpienia i tułaczkę – z wiarą w sprawiedliwość Opatrzności Boskiej idziemy naprzód ze świętym hasłem w sercach naszych: Bóg, Honor i Ojczyzna”.
Druhna Anna Moschopoulos – w związku ze świętem i 75. rocznicą bitwy pod Monte Cassino – zwróciła się do młodego pokolenia z przesłaniem o zachowanie pamięci o bohaterach dla przyszłych pokoleń, zgodnie z inskrypcją na cmentarzu Monte Cassino: ,,Przechodniu, powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w Jej służbie”.
Z refleksją i dumą wszyscy wspólnie odśpiewali słynną pieśń Feliksa Konarskiego ,,Czerwone maki na Monte Cassino”.
Druhna Barbara Chałko odczytała apel poległych, odwołując się do pamięci o bohaterskich żołnierzach: I Samodzielnej Kompanii Komandosów, z dowódcą majorem Władysławem Smrokowskim, który spoczywa na Cmentarzu Maryhill, 3 Dywizji Strzelców Karpackich, Piątej Kresowej Dywizji Piechoty, II Samodzielnej Brygady Pancernej, II Armijnej Grupy Artylerii, Pomocniczej Służby Kobiet, Polowego Teatru Żołnierza, 12. Pułku Ułanów Podolskich, 923 poległych podczas bitwy, którzy spoczywają na cmentarzu Monte Cassino, i generale Władysławie Andersie.
Donośne ,,Chwała bohaterom!” po każdym wezwaniu do apelu rozchodziło się echem po zapełnionym cmentarzu.
Apel poległych druhna Barbara Chałko zakończyła prośbą: ,,Niech bohaterowie walk o niepodległość Rzeczpospolitej i ich czyny pozostaną na zawsze w naszej pamięci, w historii Polski i dziejach Narodu Polskiego”.
Po hymnie harcerskim apel poległych odczytali przedstawiciele pięciu jednostek: druh Tadeusz Gubała z Koła Armii Krajowej, druh Zygmunt Goliński ze Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej, druh Eugeniusz Alek Chmielowski ze Związku Sybiraków, Helena Sołtys, wiceprezes Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w Ameryce i druh Robert Musiałowicz z ZHP Obwodu Chicago.
Na cmentarzu Maryhill w Niles zostały też złożone kamienie przywiezione z Monte Cassino, gdzie przebywali harcerze ze ZHP Obwodu Chicago z okazji 75. rocznicy bitwy. Druhna Kasia Chałko symboliczne kamienie z miejsca heroicznych walk stoczonych przez polskich żołnierzy ułożyła na grobie Feliksa Konarskiego Ref–Rena, a druhna Beata Nitecka w kwaterze kombatanckiej, przed pomnikiem Polskiego Żołnierza.
Salwę honorową oddali ułani z chicagowskiego Stowarzyszenia Historycznego Armii Polskiej 12 Pułku Ułanów Podolskich. Pieśń ,,Boże coś Polskę” i wyprowadzenie sztandarów zakończyły apel poległych w dniu narodowego święta.
Tekst: Jola Plesiewicz
Zdjęcia: Dariusz Piłka
Bitwa pod Monte Cassino była punktem zwrotnym kampanii włoskiej, który umożliwił przełamanie dominacji Niemców w środkowym rejonie południowych Włoch i otworzenie aliantom drogi do Rzymu. W czasie operacji Diadem i ostatecznego ataku na Monte Cassino z 20 alianckich dywizji biorących udział w natarciu aż 3 były polskie. Najtrudniejsze zadanie do wykonania otrzymał najmniejszy korpus 8 Armii – 2 Korpus Polski. W skład 2 Korpusu Polskiego, dowodzonego przez gen. dywizji Władysława Andersa wchodziły: 3 Karpacka Dywizja Piechoty, 5 Kresowa Dywizja Piechoty i 2 Brygada Pancerna.
Ewa Malcher
