Pytanie Pana Leona: „Jestem na emeryturze Social Security, mam obywatelstwo USA i polskie. Mieszkam trochę w Stanach, trochę w Polsce. Planuję przenieść się do Polski na stałe i zawrzeć związek małżeński z wdową (Janiną), która jest teraz po czterdziestce i wychowuje dziecko w wieku 10 lat. Czy moja nowa rodzina będzie uprawniona do jakichś świadczeń Social Security? Janina kiedyś była w USA i pracowała nielegalnie 9 lat na kupiony numer Social Security. Powiedziano jej, że emerytura jej się nie należy. Czy nasz ślub coś w tej sprawie zmieni?”
Renta małżeńska SS dla żony
Przed dziesięciu laty laty nowa rodzina pana Leona w Polsce nie dostałaby żadnych świadczeń od Social Security. Zmieniła to polsko-amerykańska umowa o zabezpieczeniu społecznym, która weszła w życie 1 marca 2009 roku. Przepisy Social Security (w odróżnieniu od przepisów polskiego ZUS) przewidują wypłatę renty rodzinnej nie tylko dla wdów pracowników, lecz i dla małżonków, których ich własna emerytura Social Security (z tytułu ich pracy w USA) byłaby niższa niż renta.
Ażeby zakwalifikować się do renty małżeńskiej, małżonek emeryta musi osiągnąć wiek emerytalny (co najmniej 62 lata) i być w związku małżeńskim co najmniej rok. Pełny wiek emerytalny wynosi 66 lat dla osób urodzonych w latach od 1943 do 1954, po czym stopniowo wzrasta do 67 lat. W pełnym wieku emerytalnym renta małżeńska wynosi około 50 proc. emerytury pracownika, renta wdowia – 100 proc.. Świadczenia są limitowane, gdy pobiera je więcej osób w rodzinie. Wszystkie świadczenia (jego i rodziny) z tytułu pracy jednego pracownika nie mogą przekraczać od 150 do 180 procent jego emerytury.
Warto zaznaczyć, że nie ma znaczenia, gdzie ślub zostanie zawarty: w Stanach czy w Polsce. Najlepiej uczynić to w kraju, gdzie zamierza się mieszkać na stałe.
Emerytura po pracy na saksach
Pani Janina pracowała w USA przez 9 lat na nielegalny numer Social Security. Czy warto sięgnąć po emeryturę z tego tytułu, zależy od tego, czy byłaby ona większa od renty małżeńskiej, do której Janina stanie się uprawniona z tytułu małżeństwa z Leonem. Jeżeli nie, to nie warto sobie zawracać głowy. Zaledwie po 9 latach pracy emerytura byłaby z pewnością maleńka.
Ale powiedzmy, że emerytura Janiny byłaby znacznie większa od jej renty rodzinnej. Wtedy droga do jej odzyskania jest długa i kłopotliwa. Skoro Janina pracowała na nielegalny SSN, to emeryturę dostanie tylko wtedy, jeżeli stanie się uprawniona do legalnego numeru, a to nastąpi dopiero po zalegalizowaniu przez nią jej imigracyjnego statusu w USA. Wtedy Janina powinna złożyć wniosek do Social Security po swój własny numer SS i poprosić o przelanie składek z nielegalnego numeru na jej własny SSN, co wyjaśniam w książce „Życie od nowa: jak uporządkować problemy w urzędach”. Po osiągnięciu wieku emerytalnego Janina złoży wniosek do SSA o łączoną emeryturę, czyli opartą na łączonych okresach pracy w Stanach i w Polsce. Szczegóły w książce pt. „Emerytura polska i amerykańska”.
Od rodzinnej renty czy od własnej emerytury potrącany jest w Stanach 25,5-procentowy podatek osobom, które nie mają amerykańskiego obywatelstwa, a mieszkają w Polsce.
Renta SS dla dziecka
Renta małżeńska albo odzyskanie własnej emerytury, to nie są jedyne korzyści z zawarcia związku małżeńskiego z amerykańskim emerytem. Drugie należne świadczenie – to renta dla nieletniego dziecka. Dzieci odbiorcy świadczeń Social Security (emeryta lub rencisty) mogą otrzymać rentę Social Security (rodzinną albo sierocą), jeżeli spełnią następujące wymogi:
· być wolnego stanu;
· mieć mniej niż 18 lat; albo
· być uczniem w wieku między18-19 lat, uczęszczającym do szkoły w pełnym wymiarze godzin (nie wyżej niż do 12-ej, klasy); albo
· mieć 18 lub więcej lat i być inwalidą; inwalidztwo musi mieć początek przed osiągnięciem 22 roku życia.
Za dzieci Social Security uważa nie tylko dzieci biologiczne emeryta, ale również przyrodnie (ang. stepchildren – pasierbice, pasierbów) oraz dzieci adoptowane.
Renta rodzinna dla pasierba
Pan Leon jest w pełni ubezpieczony i pobiera emeryturę Social Security. Dla Urzędu Social Security dziecko małżonka pana Leona staje się automatycznie jego pasierbem (ang. stepchild) i traktowane jest jak jego własne dziecko. Adopcja nie jest konieczna. Warunkiem jest tylko, by małżeństwo zostało zawarte po urodzeniu dziecka.
Ażeby dostawać rentę rodzinną (ang. dependent’s benefits), dziecko musi być pasierbem emeryta (rencisty) przez co najmniej rok. Oznacza to, że emeryt powinien być w związku małżeńskim z rodzicem dziecka rok albo dłużej. Wysokość świadczeń pasierba może wynieść 50 proc. emerytury (renty). Jeżeli inni członkowie rodziny emeryta pobierają świadczenia z tytułu związku z nim (żona, inne dzieci), wtedy rodzinne świadczenia są ograniczone (ang. family maximum) do pewnej kwoty.
Świadczenia po śmierci emeryta
Po śmierci emeryta, wdowie i nieletniemu dziecku należą się świadczenia pośmiertne (ang. survivors benefits). Wdowa dostanie 100 proc. jego emerytury, a nieletnie dziecko – 75 proc. (obowiązują limity).
Dziecko musi być pasierbem co najmniej 9 miesięcy, co oznacza, że ojczym/macocha i biologiczny rodzic dziecka muszą być w legalnym związku małżeńskim co najmniej 9 miesięcy. Wyjątkiem jest śmierć emeryta spowodowana przez niespodziewany wypadek albo służbę wojskową. Jeżeli emeryt oficjalnie adoptował dziecko, małżeństwo może trwać krócej.
Należy też pamiętać, że od świadczeń rodzinnych potrącany będzie w USA 25,5-procentowy podatek dla nierezydentów.
Jeżeli emeryt pobierał również emeryturę czy rentę Polską, to po jego śmierci żona może być uprawniona do renty wdowiej ZUS.
Elżbieta Baumgartner
jest autorką wielu poradników, między innymi książek pt. „Jak szczędzać na podatkach”, „Amerykańskie emerytury”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com
Czy masz pieniądze w Polsce?
Polskie banki pytają o twój numer Social Security na potrzeby FATCA.
FATCA, Euro-FATCA, CRS. Jak polskie banki donoszą na ciebie. Jak nie narazić się IRS. Wyjaśnienia w książce ,,Jak chować pieniądze przed fiskusem. Podręcznik agresywnej gry podatkowej”. $50+$5 S&H.
Również: ,,Podręcznik ochrony majątkowej. Jak zabezpieczyć majątek przez urzędami, Medicaid, wierzycielami, ex-małżonkiem, fiskusem i innymi wścibskimi”. $50 + $5.
„Powrót do Polski” – finansowe i prawne dylematy amerykańskich reemigrantów. $30.
Autor: Elżbieta Baumgartner. Książki są uaktualnione na rok 2019 i dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492. Spis treści wszystkich książek w Internecie: www.PoradnikSukces.com.
fot.bruce mars/Pexels
Ewa Malcher
