Dziś 30-lecie inauguracji obrad Okrągłego Stołu

Rozmowy przy Okrągłym Stole spowodowały zmianę ustroju w Polsce; dzisiaj jesteśmy w Unii Europejskiej i w NATO – podkreślił prezydent Andrzej Duda, w przeddzień 30-lecia inauguracji obrad OS. Był symbolem nie tylko zmian politycznych, ale także sposobu debatowania – dodał. Okrągły Stół – to negocjacje prowadzone od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 r. przez przedstawicieli władz PRL, części opozycji solidarnościowej oraz strony kościelnej. Prowadzone były w kilku miejscach, a ich rozpoczęcie i zakończenie odbyło się w siedzibie Urzędu Rady Ministrów PRL w Pałacu Namiestnikowskim (obecnie Pałac Prezydencki) w Warszawie. W sumie w obradach wszystkich zespołów, podzespołów i grup roboczych brało udział ponad 700 osób. Cześć problemów rozstrzygana była w mniej formalnej atmosferze i w mniejszym gronie w trakcie poufnych spotkań roboczych w Magdalence. Niektórzy ważni członkowie opozycji jak np. Anna Walentynowicz, Andrzej Gwiazda czy Kornel Morawiecki byli przeciwni ugodowym rozmowom z przedstawicielami władz PRL. Ich zdaniem obrady Okrągłego Stołu, podczas których elity Solidarności “dogadywały się” z komunistami, były zdradą wobec narodu. Okrągły Stół uważany jest przez historyków za jedno z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, od którego rozpoczęły się zmiany ustrojowe PRL, w tym odbyły się częściowo wolne wybory do Sejmu, tzw. wybory czerwcowe – 4 czerwca 1989 r. Porozumienia między opozycją solidarnościową a władzą znacząco wpłynęły na upadek systemu komunistycznego i przemiany polityczne nie tylko w Polsce, ale również w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Prezydent: Okrągły Stół doprowadził do zmiany ustroju w Polsce W Pałacu Prezydenckim, we wtorek, Andrzej Duda spotkał się z młodzieżą szkolną, która przeprowadziła debatę oksfordzką nad tezą pt. “Obrady Okrągłego Stołu były jedynym pokojowym sposobem obalenia komunizmu w Polsce”. “Można różnie oceniać historię i tamte dzieje. Dzisiaj patrzymy z punktu widzenia skutków, które wtedy tamtejsze wydarzenia w efekcie wywołały (…). Jedno jest pewne: zmienił się w Polsce ustrój, zmieniła się nasza sytuacja. Dziś jesteśmy członkiem Unii Europejskiej, jesteśmy też członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego – NATO” – powiedział Duda, dodając, że to “było w zasadzie nie do pomyślenia” zarówno w 1955 r., gdy utworzono Układ Warszawski, czyli sojusz polityczno-wojskowego tzw. bloku wschodniego, jak i w 1989 r., gdy w czerwcu tego roku odbyły się w Polsce częściowo wolne wybory do Sejmu. Prezydent podkreślił, że okrągły kształt stołu, który na co dzień znajduje się w jednej z sal w Pałacu Prezydenckim, ma wymiar nie tylko historyczny, ale również symboliczny. “Symboliczny z punktu widzenia nie tylko przemian politycznych i przemian demokratycznych, które w Polsce nastąpiły, ale także ze względu na symbol sposobu debatowania. Symbol sposobu debatowania ludzi równych. To raz, ale dwa debatowania ludzi, którzy nie są sobie przeciwstawni, siedzą przy okrągłym stole, aby pokazać wolę debaty i wolę osiągnięcia kompromisu” – wyjaśnił Duda. Prezydent dodał też, że wspomina czas obrad Okrągłego Stołu, a miał wtedy – jak mówił – 17 lat, jako czas bardzo ważny nie tylko w jego życiu, ale także ważny w polskiej historii. Pozytywnie odniósł się również do idei organizowania debat oksfordzkich, które – jak zaznaczył – uczą kultury dyskusji i bycia obywatelem. W debacie udział wzięli uczniowie II LO im. Gałczyńskiego w Olsztynie (gdzie funkcjonuje Collegium Rhetoricum, jeden z czołowych ośrodków krzewienia dyskusji i debat oksfordzkich w Polsce), którzy bronili tezy “Obrady Okrągłego Stołu były jedynym pokojowym sposobem obalenia komunizmu w Polsce”. Rola przeciwników przypadła licealistom z I LO im. Skłodowskiej-Curie w Ostrzeszowie (dwukrotnym finalistom Turnieju Debat Historycznych IPN). Debata uczniów odbyła się przy historycznym meblu obrad w 1989 r., który ustawiono w Sali Kolumnowej; na co dzień eksponowany jest w jednym ze skrzydeł Pałacu Prezydenckiego. Premier: Okrągły Stół uruchomił lawinę pozytywnych zdarzeń Okrągły Stół niewątpliwie uruchomił lawinę pozytywnych zdarzeń, ale to działaczom Solidarności, którzy walczyli o niepodległość i demokrację, zawdzięczamy to, że Polska się zmieniła – ocenił we wtorek premier Mateusz Morawiecki. Pytany o te obrady Morawiecki stwierdził, że był ich przeciwnikiem jako członek “Solidarności Walczącej”. “Jednak dostrzegam oczywiście też i to, że te rozmowy pozwoliły zbudować nową przestrzeń dialogu i doprowadziły do demokratyzacji naszego życia” – mówił szef rządu. “Niewątpliwie Okrągły Stół uruchomił lawinę pozytywnych zdarzeń, ale też chciałbym przede wszystkim oddać sprawiedliwość i w uczciwy sposób przywołać zasługi wszystkich tych wspaniałych działaczy ‘Solidarności’, którzy walczyli o niepodległość, demokrację i wolność, bo to im przede wszystkim zawdzięczamy to, że Polska się zmieniła, a nie wyłącznie jakimś tam kuluarowym rozmowom Okrągłego Stołu. Nie byłoby rozmów Okrągłego Stołu, gdyby nie ciągły upór w polskim społeczeństwie, dążenie do wolności, solidarności, demokracji i praworządności” – ocenił. Morawiecki powiedział, że “cieszy się (z tego), że ewolucja zdarzeń w Polsce przebiegła tak, a nie inaczej”, jednak – jak dodał – należy zastanowić się, czy “bardziej twarde stanowisko” Solidarności nie doprowadziłoby do dalszych ustępstw strony komunistycznej. (PAP) fot.Wikipedia