Renta Social Security dla niepełnosprawnej osoby w Polsce

Tysiące osób mieszkających w Polsce nie wie, że są uprawnione do rent rodzinnych Social Security po rodzicach czy małżonkach, którzy pracowali w Stanach Zjednoczonych. Warto, żeby się o tym dowiedzieli i zaczęli otrzymywać należne im dolary. Oto przykład, z którego warto wyciągnąć wnioski.

List Pana Ludwika

“Pani Elżbieto. Dwa lata przeczytałem pani artykuł i zwróciłem się do Pani z prośbą o pomoc w sprawie mojego 50-letniego brata, Józefa, który mieszka w Polsce i jest niepełnosprawny od dziesiątego roku życia. Nasz tato pracował w Stanach dwadzieścia lat, ale emerytury nie doczekał, bo przeszedł na rentę inwalidzką w roku 1988, a potem zmarł w 1991 roku. Pani powiedziała, że bratu należy się renta Social Security i wyjaśniła, jak ją zdobyć przez amerykański konsulat w Polsce.

Teraz piszę, by podziękować pani za poradę. Po dwóch latach pomyślnie zakończyła się batalia z administracją Social Security o rentę dla chorego brata po zmarłym ojcu. Uznano chorobę brata tak jak dokumenty, które przedstawiały, że choroba została zdiagnozowana w dzieciństwie. Teraz mam pytanie, czy renta Social Security nie będzie kolidowała z rentą z ZUS brata, jak również czy możemy ubiegać się o jakąś rekompensatę z tytułu, że brat nic do tej pory nie dostawał. Po prostu nie wiedziałem, teraz dzięki Pani przejrzałem na oczy. Bardzo proszę o poradę aby być spokojny.”

Kiedy renty dla dzieci

Wyjaśnijmy: Dorosły niepełnosprawny człowiek, mieszkający w Polsce, dostał rentę rodzinną Social Security po ojcu, który dawno zmarł. Dlaczego? Gdy amerykański pracownik jest na emeryturze, rencie inwalidzkiej, albo umrze, to jego dzieci mogą dostawać po nim rentę rodzinną, która ustaje w wieku 18 lat (19, gdy dziecko jest w szkole), chyba że dziecko jest niepełnosprawne.

Dzieci pracowników uprawnione są do renty w każdym wieku, jeżeli ich inwalidztwo jest trwałe i nastąpiło przed 22. rokiem życia. Osoba ta musi być stanu wolnego. Te warunki właśnie spełnił pan Józef. Jest synem zmarłego amerykańskiego pracownika, jest po pięćdziesiątce, ale stał się niepełnosprawny przed 22-rokiem życia, więc otrzymał rentę rodzinną Social Security. Dostał ją, mimo że mieszka w Polsce, nigdy w Stanach nie był i nie ma numeru Social Security.

W niektórych przypadkach świadczenia mogą być wypłacane również pasierbom/pasierbicom, wnukom i dzieciom adoptowanym. Dziecko urodzone lub adoptowane po tym, jak pracownik zaczął pobierać świadczenia, może również kwalifikować się do renty. Oczywiście, świadczenia rodzinne albo pośmiertne mogą otrzymać wdowy, wdowcy, a nawet byli małżonkowie, jeżeli spełnią odpowiednie warunki.

Renta za zaległe lata?

Pan Józef był uprawniony do renty rodzinnej od 1988 roku, kiedy jego ojciec przeszedł na rentę inwalidzką, gdy był niepełnosprawnym dzieckiem amerykańskiego rencisty. Od 1991 roku należała mu się renta sieroca, jako niepełnosprawnemu dziecku zmarłego ojca. Ale w tamtych czasach świadczeń by nie dostał, bowiem nie były one wypłacane członkom rodziny bez obywatelstwa mieszkającym poza granicami Stanów Zjednoczonych. Dopiero od 1 marca 2009 roku, gdy weszła w życie polsko-amerykańska umowa emerytalna, rodziny amerykańskich pracowników mogą pobierać renty Social Security w Polsce na takich samych zasadach, co rodziny w Stanach.

Pan Ludwik pyta, czy brat może dostać wypłatę renty za minione lata, kiedy nie wiedział, że renta mu się należy. Niestety nie. Renta nie może być wypłacana wstecz, lecz tylko od daty złożenia wniosku.

Renta Social Security a ZUS

Pan Ludwik pyta, czy amerykańska renta nie koliduje ze skromną rentą inwalidzką ZUS brata. Odpowiedź brzmi – nie. Również ZUS nie koliduje z amerykańską rentą, bo Windfall Elimination Provision (klauzula, która pomniejsza emerytury lub renty disability Social Security osobom, które jednocześnie otrzymują emerytury albo renty inwalidzkie ZUS) nie ma zastosowania do rent rodzinnych.

Gdzie składać wniosek

O rentę rodzinną małżonkowie, byli małżonkowie, wdowy, wdowcy i dzieci powinni starać się jak najszybciej, ponieważ przeważnie wypłacane są one od dnia złożenia wniosku, a nie od daty przejścia pracownika na emeryturę/rentę ani od daty jego śmierci.

W USA podania można składać w każdym biurze Social Security. Osoby mieszkające w Polsce składają wniosek w Biurze Świadczeń Federalnych przy ambasadzie Warszawie lub przy Konsulacie w Krakowie. Mogą to zrobić również w lokalnym oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który skompletuje dokumenty i prześle je do SSA. Najlepiej jest skorzystać z usług Biura świadczeń Federalnych. Radzę zadzwonić tam, zapytać o wymagane dokumenty i umówić się na spotkanie. Rozpatrywanie sprawy zajmuje kilka miesięcy, a nawet dłużej.

Ile wyniesie renta?

Wysokość renty rodzinnej zależy od zarobków pracownika, od stopnia pokrewieństwa i wieku odbiorcy. Pan  Józef, jako niepełnosprawne dziecko zmarłego ojca, otrzymał 75 proc. jego emerytury. Administracja Social Security śle rentę do wyznaczonego banku w Polsce, ale wstrzymuje 25.5 proc. tytułem amerykańskiego podatku dla nierezydentów (non-resident tax).

W Polsce renty i emerytury zagraniczne obłożone są 18-procentowym podatkiem dochodowym. Skoro Polska podpisała ze Stanami umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, należy uzyskać w Biurze Świadczeń Federalnych odpowiednie zaświadczenie, żeby polski bank nie odprowadzał polskiego podatku. Po zaświadczenie stwierdzające fakt opodatkowania świadczeń w USA należy zwrócić się do BŚF telefonicznie lub w formie pisemnej, podając swoje imię i nazwisko oraz numer Social Security lub numer świadczenia w przypadku otrzymywania świadczenia rodzinnego (claim number – czyli numer Social Security ojca pana Józefa).

Wniosek

W Polsce żyją małżonkowie osób, które wyjechały za ocean, ich nieletnie albo niepełnosprawne dzieci. Członkowie rodzin tych amerykańskich pracowników mogą być uprawnieni do rent rodzinnych Social Security, a nawet o tym nie wiedzą. Poinformujmy ich o tym!