Wdzięczność pokazujemy zwykle, kiedy jesteśmy komuś coś dłużni, kiedy skorzystaliśmy z czyjegoś gestu czy dobrego uczynku lub gdy chcemy pokazać danej osobie nasze uczucia. Okazanie wdzięczności jest w naszej kulturze wymagane i oczekiwane przez tych, którzy wyświadczają nam przysługę. Uczymy dzieci mówić „dziękuję” bo jest to ważny element dobrego wychowania. Okazanie wdzięczności jest częścią naszego życia, ale rzadko zastanawiamy się w jaki sposób okazanie wdzięczności innym, wpływa na nas samych?
Wdzięczność jako interwencja terapeutyczna
Zuzanna przyszła do mojego gabinetu w ciężkim okresie swojego życia. Była na krawędzi separacji z mężem, który miesiąc wcześniej miał poważny wypadek na motocyklu. Nie chciała, by poczucie winy trzymało ją w związku, który nie był dla niej i dla jej dzieci zdrowy. Okazało się bowiem, że mąż od pięciu lat utrzymywał pozamałżeński związek z inną kobietą, z która miał też dziecko. Do tego był hazardzistą i o mały włos nie pozbawił ich dachu nad głową. W terapii Zuzanny wykorzystałyśmy interwencje psychologii pozytywnej, skupiające się na refleksji nad rzeczami, za które Zuzanna jest wdzięczna. To pomogło jej uzyskać pełną perspektywę nad swoim życiem i docenić dobre chwile dnia codziennego w trudnym dla niej momencie budowania nowej drogi. Zuzanna była także w stanie pozostać emocjonalnie związana z dzieci i bardziej świadoma swoich mocnych stron. Ułatwiło jej to podjęcie odpowiednich decyzji i ugruntowało kontrolę nad życiem.
Za co być wdzięcznym?
Okazanie wdzięczności ma naturę bardzo osobistą, pomaga budować pozytywne relacje i wyzwalać dobrą energię w kontaktach z ludźmi. Docenianie obecnego momentu zbliża nas do poczucia zadowolenia i szczęścia z tego, co mamy tu i teraz. Nie skupiamy się wówczas na przeszłości i jej negatywnych wspomnieniach, nie myślimy o przyszłości, a więc nie czujemy lęku przed tym, co ona nam przyniesie. Wdzięczność za „tu i teraz”, czyli moment w którym jesteśmy, przynosi ulgę i spokój bo czujemy się dobrze, wygodnie siedzimy w fotelu, patrzymy na kolorowe liście spadające z drzew i ogrzewamy się promieniami jesiennego słońca. Poczucie wdzięczności ma duże znaczenie w redukcji stresu i wychodzeniu z traumy. Pozytywni psycholodzy przekonują, że gdy w trudnej sytuacji odnajdziemy odpowiedź na pytania: „czego mnie ta sytuacja nauczyła i jak wychodzę z niej silniejszy”, wówczas jesteśmy w stanie obrócić przeciwność losu na korzystną stronę.
Jak zbudować nawyk zauważania dobrych rzeczy i okazywania wdzięczności?
Zbudowanie nawyku wdzięczności może być trudne na początku, ponieważ nie każdy ma naturalną umiejętność dostrzegania drobnych, pozytywnych rzeczy, z których składa się dzień. Wiele osób, szczególnie tych cierpiących na nerwicę i depresję, ma proces myślenia zbudowany na lęku i negatywnych schematach. Nie zniechęcaj się; im więcej ćwiczysz, tym łatwiejsze się to staje.
Oto jak możesz spróbować:
* usiądź wygodnie w fotelu, zamknij oczy i weź kilka głębszych oddechów
* pomyśl o czymś pozytywnym, co cię spotkało niedawno
* pomyśl o osobie lub zwierzęciu, które kochasz
* pomyśl o sytuacji, kiedy byłeś doceniony za swój dobry uczynek
* a teraz pomyśl o tym, co się dzieje obecnie w twoim życiu i poczuj energię płynąca z pozytywnych emocji, które obudziłeś myśląc pozytywnie.
Praktyka pozytywnego myślenia zaczyna się od umiejętności znalezienia odpowiedzi na pytanie: „Za co jestem wdzięczny”? Usiądź z kartką papieru i napisz co ci przychodzi na myśl. Czasem refleksja nad tym, co doceniamy w życiu nie wystarczy. Napisanie tego czarno na białym, na papierze, ma większą moc. Napisz i poczuj to. Pozwól wdzięczności przejść przez twoje ciało i uchwyć jej smak. Tak wyzwolone pozytywne emocje poprawią ci nastrój, zwiększą motywację do działania, rozszerzą perspektywy i dodadzą energii życiowej. Nie zatrzymuj tej energii tylko dla siebie, podziel się nią z bliskimi. Uśmiechnij się do partnera i powiedz, że zauważyłaś jego wysiłek sprawienia ci przyjemności, powiedz, że wdzięczna jesteś za to, że budzisz się koło niego każdego ranka, doceń starania dzieci w szkole, z wdzięcznością spójrz na szefa, że dał ci możliwość rozwoju zawodowego. I z tym nastrojem zasiądź do stołu w Święto Dziękczynienia!
Katarzyna Pilewicz
