Tysiące ludzi zebrało się w poniedziałek w bośniackiej Srebrenicy, by upamiętnić 21. rocznicę dokonanej tam największej masakry w Europie od czasu Holokaustu i uczestniczyć w pogrzebie 127 nowo odnalezionych ofiar - poinformowała agencja AP.
W lipcu 1995 roku, po zajęciu Srebrenicy, wówczas muzułmańskiej enklawy chronionej przez holenderskich żołnierzy sił ONZ, oddziały Serbów bośniackich wymordowały w pobliżu miasta blisko 8 tys. muzułmańskich mężczyzn i chłopców. Masakra w Srebrenicy, przez oenzetowski trybunał ds. zbrodni wojennych w dawnej Jugosławii uznana za ludobójstwo, była jedną z największych zbrodni wojennych w Europie od zakończenia drugiej wojny światowej.
11 lipca, w 1995 roku początek pięciodniowej masakry, jest w Bośni i Hercegowinie dniem żałoby narodowej.
Reuters odnotowuje, że większość Serbów, zarówno w Bośni, jak i w Serbii, kwestionuje uznanie masakry w Srebrenicy za ludobójstwo. W przeszłości przedstawiciele władz serbskich uczestniczyli w uroczystościach rocznicowych, ale w tym roku po raz pierwszy żadnego z nich nie było w Srebrenicy; rodziny ofiar uznały, że nie są mile widziani ci, którzy zaprzeczają, jakoby doszło tam do ludobójstwa.
Przewodniczący Prezydium Bośni i Hercegowiny Bakir Izetbegović, syn prezydenta BiH w czasie wojny, wezwał w poniedziałek Serbów do zaakceptowania faktów historycznych. "Akceptacja i uznanie prawdy to pierwszy krok ku prawdziwemu zaufaniu" - powiedział.
W zeszłym roku premier Serbii Aleksandar Vuczić, który przybył do Srebrenicy na obchody masakry, musiał się wycofać, gdy tłum ludzi wygwizdał go i zaczął rzucać w niego kamieniami i butelkami.
Po masakrze w Srebrenicy lotnictwo NATO dokonało ciężkich nalotów na pozycje Serbów bośniackich, a po ich zakończeniu do Bośni i Hercegowiny wkroczyła armia chorwacka, która wraz z siłami muzułmańskimi i wojskiem bośniackich Chorwatów rozbiła Serbów.
Siły serbskie usiłowały zatrzeć ślady masakry; zwłoki wykopywano z dołów, do których były wrzucane po egzekucjach i przenoszono w inne miejsca. Wciąż nie odnaleziono ponad 1000 ciał.
Szczątki ofiar masakry odnajduje się do dziś. Co roku na cmentarzu w Potoczari na obrzeżach Srebrenicy odbywają się pogrzeby kolejnych ofiar zidentyfikowanych na podstawie DNA. (PAP)
Ewa Malcher
