Święty Krzyż to miejsce, gdzie przez wieki wzrastała wiara Polaków oraz pomnażała się mądrość naszego narodu – napisał prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników sympozjum naukowego, odbywającego się w sobotę w sanktuarium z okazji 1050. rocznicy Chrztu Polski.
Konferencja „Dziedzictwo Świętego Krzyża. Sacrum – kultura - natura” nawiązuje też do jubileuszu 80. rocznicy pobytu w tym miejscu zakonników Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej, opiekujących się sanktuarium, i 200. rocznicy utworzenia zgromadzenia.
Jak napisał prezydent, uroczystości rocznicowe Chrztu Polski przypominają zwłaszcza o miejscach, które „wywarły szczególny wpływ na kształtowanie się oblicza duchowego naszego narodu”. „Do takich właśnie należy Święty Krzyż. To jedno z najczcigodniejszych sanktuariów w Polsce. (…) Tradycja pokazała, że już u początku państwa Piastów słowiańska Łysa Góra, służąca dotąd obrzędom pogańskim, stała się miejscem kultu najważniejszej relikwii chrześcijaństwa” - podkreślił Duda.
„Tutaj przez wieki wzrastała wiara Polaków oraz pomnażała się mądrość naszego narodu (…). Opactwo benedyktyńskie, hojnie wspierane przez monarchów, stało się pierwszym polskim miejscem kultu i celem pielgrzymek” - zwrócił uwagę prezydent.
Przypomniał, że łysogórski klasztor odegrał też znaczącą rolę jako centrum wymiany wiedzy, był też świadkiem historycznych wydarzeń – odwiedzali go królowie Polski, w jego murach chronili się powstańcy styczniowi. „Wszystko to stanowi o głębi i bogactwie symboliki związanej z tym miejscem i jego istotnym znaczeniu na mapie naszego dziedzictwa narodowego” - ocenił Duda.
Prezydent podziękował zakonnikom, którzy troszczą się o „ten bezcenny pomnik historii Rzeczypospolitej”.
Sympozjum organizowane w klasztorze zgromadziło m.in. historyków, przyrodników, duchownych i samorządowców.
Specjalista architektury krajobrazu Prof. Zbigniew Myczkowski z Politechniki Krakowskiej wygłosił wykład o potrzebie zintegrowanej ochrony przyrody, dziedzictwa kulturowego i krajobrazu Św. Krzyża (sanktuarium jest położone na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego). Historyk z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach prof. Krzysztof Bracha mówił z kolei o dziedzictwie piśmienniczym opactwa benedyktynów (poprzednich gospodarzy klasztoru) w kulturze narodowej.
Konferencję zorganizowali: Wojewoda Świętokrzyski, Świętokrzyski Park Narodowy i Ojcowie Misjonarze Oblaci ze Świętego Krzyża, przy udziale m.in. kieleckiego uniwersytetu.
Historycy nadal nie mają pewności co do daty założenia benedyktyńskiego opactwa na Świętym Krzyżu (Łysa Góra, Łysiec, 595 m n. p. m.). Według tradycji miało to nastąpić w 1006 r. z fundacji Bolesława Chrobrego. Naukowcy (m. in. prof. Marek Derwich) mówią jednak częściej o XII wieku. Jako założyciela wskazują oni Bolesława Krzywoustego.
Od późnego średniowiecza klasztor był jednym z najważniejszych w Polsce ośrodków kultury intelektualnej, właścicielem znaczącej w skali środkowej Europy biblioteki, co najmniej od XIV w. działało tu znakomite skryptorium. Tu powstał m.in. jeden z najcenniejszych zabytków polskiej kultury piśmienniczej, datowane na XIII lub XIV w. „Kazania Świętokrzyskie” - uznawane za najstarszy tekst prozatorski, stworzony w języku polskim.
W okresie panowania dynastii Jagiellonów Święty Krzyż był najważniejszym sanktuarium w Polsce. W czasach przedrozbiorowych był celem licznych pielgrzymek, które odbywali także królowie Polski. Od lat 30. XX wieku gospodarzami klasztoru są zakonnicy ze zgromadzenia oblatów.
W lutym 2013 r. papież Benedykt XVI zdecydował o nadaniu kościołowi Świętej Trójcy na Świętym Krzyżu tytułu bazyliki mniejszej. We wrześniu 2014 r. uroczyście otwarto odbudowaną wieżę bazyliki zburzoną w czasie I wojny światowej.
Do dzisiaj w sanktuarium przechowywane są relikwie Drzewa Krzyża Świętego, od których swą nazwę biorą Góry Świętokrzyskie, a od 1999 r. - jedno z 16 województw. Każdego roku klasztor na Świętym Krzyżu odwiedza 300 tys. pielgrzymów i turystów. (PAP)
Zamieszczone na stronach internetowych portalu www.DziennikZwiazkowy.com materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Codziennego Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Alliance Printers and Publishers na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
Ewa Malcher
