Ewa Malcher
W sobotę 6 lutego w Racławicach k. Niska Pani Maria Mirecka-Loryś obchodziła swoje setne urodziny. Pani Maria polonijnej społeczności w Chicago znana jest z wieloletniej działalności zarówno w Kongresie Polonii Amerykańskiej, jak i w Związku Polek w Ameryce. Była także długoletnią redaktorką „Głosu Polek”.
Uroczystości rozpoczęła uroczysta msza święta odprawiona w kościele parafialnym p.w. św. Stanisława. Przed nabożeństwem ks. Jan Kądziołka przedstawił życiorys jubilatki. Z rąk Jana Józefa Kasprzyka, p.o. szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Pani Maria otrzymała odznaczenie „Pro Patria” oraz oficerską szablę, na której wyryto słowa „Bóg, Honor, Ojczyzna”.
- Jest Pani uosobieniem naszej historii, niedoścignionym wzorem miłości do Boga i Ojczyzny oraz drugiego człowieka. Dziękujemy Pani za wszelkie dobro, jakie Pani czyniła i czyni. Życzę Pani w imieniu Rządu Rzeczpospolitej Polskiej i swoim tak wiele sił, energii i zdrowia jak dotychczas oraz powodzenia w Pani działalności – powiedział podczas uroczystości Jan Józef Kasprzyk. Zasłużona kombatantka została też honorowym obywatelem Miasta Stalowa Wola.
Po mszy 135 gości zostało zaproszonych na uroczysty obiad, podczas którego orkiestra Chłopcy z lasu zagrała dwie ulubione harcerskie piosenki Jubilatki „Jak dobrze nam” i „Wszystko co nasze”. W czasie przyjęcia pokazano film o Jubilatce pt. „Szkic do życiorysu” red. Ewy Szakalnickiej.
Na ręce Jubilatki napłynęło ponad 600 listów z życzeniami od osób prywatnych, szkół, drużyn harcerskich, organizacji. Wśród nich także życzenia w formie dyplomu od „Dziennika Związkowego”.
(inf. wł.)
Maria Eleonora Mirecka-Loryś urodziła się 7 lutego 1916 r. w Ulanowie. Jest siódmym z ośmiorga dzieci Dominika Mireckiego i Pauliny ze Ścisłowskich. Z rodzicami i siedmiorgiem rodzeństwa do piątego roku życia mieszkała w Ulanowie. W 1921 r. rodzina przeniosła się do Racławic koło Niska, gdzie w1937 r. ukończyła gimnazjum. Studiowała na Wydziale Prawa na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Wstąpiła do Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska.
Po wybuchu wojny zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Wiosną 1940 r. została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim, później całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego. Równocześnie była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN i kurierką Komendy Głównej NOW. Po scaleniu NOW z AK, awansowana na stopień kapitana, kierowała Wojskową Służbą Kobiet w rzeszowskim Podokręgu Armii Krajowej. Wiosną 1945 r. została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet.
W 1943 r. uczestniczyła w konspiracyjnym odnowieniu ślubów na Jasnej Górze, które w maju 1936 r. podczas pielgrzymki złożyła polska młodzież akademicka. W 36-osobowej grupie młodzieży Maria Mirecka reprezentowała Lwów, a obecny tam Karol Wojtyła Kraków.
Po zakończeniu wojny wznowiła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 sierpnia 1945 r. została aresztowana w Nisku. Na wolność wyszła 1 września 1945 r., na mocy amnestii. Zagrożona ponownym aresztowaniem, w grudniu 1945 r. opuściła Polskę i z grupą kilkunastu działaczy narodowych dotarła do obozu II Korpusu gen. Władysława Andersa pod Ankoną. Tam poznała swego późniejszego męża, oficera rezerwy, Henryka Lorysia, z którym w październiku 1946 r. wyemigrowała do Anglii.
W styczniu 1952 r. z rodziną wyjechała do USA, najpierw do Toledo w stanie Ohio, a w 1954 r. do Chicago. Tam zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych. Działała m.in. w Stronnictwie Narodowym, była członkiem ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Przez 32 lata była redaktorem „Głosu Polek”, organu Związku Polek w Ameryce. Od lat 70. XX wieku jest zaangażowana w pomoc dla Polaków na dawnych Kresach. W grudniu 1999 r. została wiceprzewodniczącą Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego.
Jest autorką 2. tomu „Historii Związku Polek w Ameryce” i książki „Odszukane w pamięci. Zapiski o rodzinie, pracy, przyjaźni”. W 2014 roku został zrealizowany film dokumentalny o Marii Mireckiej-Loryś pt. „Szkic do życiorysu” w reż. Ewy Szakalickiej.
[ot-video type="youtube" url="https://youtu.be/0St5p76Tr10"]
