Ewa Malcher
Historia parafii pw. św. Franciszka Borgiasza sięga czasów powojennych. W tym czasie do północno-zachodniej części Chicago coraz liczniej zaczęli napływać nowi mieszkańcy, głównie młodzi ludzie. Śluby i chrzciny wymagały nie tylko pięknej oprawy, ale przede wszystkim miejsca. Potrzeby stale powiększającej się społeczności katolickiej zauważył ówczesny arcybiskup Chicago – kardynał Samuel Stritch, który w 1949 roku powziął decyzję o utworzeniu parafii.
Jeszcze w tym samym roku, po wcześniejszym uzyskaniu zgody archidiecezji, weterani II wojny światowej zakupili ziemię przy skrzyżowaniu ulic Addison i Forest Preserve z przeznaczeniem pod przyszłą budowę kościoła. W takich okolicznościach powstała jedna z najdynamiczniej rozwijających się parafii w Chicago – parafia Świętego Franciszka Borgiasza w Chicago.
Jej początki nie były łatwe, ale dzięki ogromnemu zaangażowaniu parafian bardzo rokujące. Pierwszym proboszczem parafii został ksiądz Joseph Hemrick.
Zanim powstał kościół, niedzielne nabożeństwa z powodu braku lokum przez kilka kolejnych miesięcy były odprawiane w audytorium szkoły publicznej Canty, położonej zaledwie dwa kwartały dalej, zaś proboszcz z tego samego powodu nadal rezydował w parafii Świętego Celestyna w Elmwood Park.
Dość spartańskie warunki nie zniechęcały nikogo, a i parafianie nie pozostawali bezczynni. W domu jednego z nich – Jacka Griesa odbyli szereg spotkań, podczas których zadecydowali o budowie kościoła i nazwie parafii. Na efekty wspólnej pracy nie trzeba było długo czekać.
Pierwszą mszę świętą już na gruncie parafialnym odprawiono w Wigilię Bożego Narodzenia 1949 roku w kaplicy Quonset Hut mieszczącej aż 500 wiernych. Najstarsi parafianie z rozrzewnieniem wspominali nabożeństwa, kiedy w powietrzu unosił się smakowity zapach jajek na bekonie wydobywający się z kuchni proboszcza, sąsiadującej z kapliczką.
Ksiądz Joseph Hemrick był proboszczem wielu talentów. Jednak bez wątpienia największą jego zasługą była dynamiczna rozbudowa parafii. Za jego sześcioletniej kadencji zostały postawione budynki parafialne, wybudowana nowoczesna szkoła parafialna oraz klasztor dla 22 Sióstr Opatrzności Bożej. Zajęcia w szkole rozpoczęły się we wrześniu 1952 roku, a placówka była stawiana za wzór dla szkół katolickich w archidiecezji chicagowskiej.
Najstarsi parafianie z rozrzewnieniem wspominali nabożeństwa, kiedy w powietrzu unosił się smakowity zapach jajek na bekonie wydobywający się z kuchni proboszcza, sąsiadującej z kapliczką"
Po śmierci księdza Josepha Hemricka na krótko jego następcą został ksiądz James Walsh, a po nim na proboszcza został nominowany ksiądz John Stokes.
Pomimo tego, że w 1958 roku ksiądz John Stokes objął parafię z dość dużym długiem, 18 niezwykle pracowicie spędzonych w parafii lat zaowocowało ambitnymi przedsięwzięciami i w satysfakcjonującej części spłatą wcześniej zaciągniętych zobowiązań finansowych.
W czasach księdza Stokesa zostały wzniesione sala gimnastyczna przy szkole parafialnej, plebania i nowy kościół, którego budowa rozpoczęła się wiosną 1964 roku. Parafianie na Boże Narodzenie otrzymali unikalny prezent – swój nowy kościół. Pierwsza msza święta została odprawiona w Wigilię.
Nowy kościół oficjalnie wyświęcił arcybiskup John Patrick Cody 8 maja 1966 roku. Z początkiem XXI wieku w kościele św. Borgiasza pojawił się polski proboszcz ks. Andrzej Wypych. W tym czasie obok Włochów i Amerykanów dużą grupę wiernych stanowili Polacy. Praca na rzecz rozwoju duszpasterstwa polonijnego była jednym z głównych zadań charakteryzujących kadencję księdza proboszcza Wypycha. Trwałą pamiątką pozostałą po proboszczu w parafii św. Borgiasza jest powstała z jego inicjatywy kaplica adoracyjna. W 2011 roku papież Benedykt XVI nominował księdza proboszcza Andrzeja Wypycha na biskupa pomocniczego Archidiecezji Chicago, ustanawiając go odpowiedzialnym za Wikariat V archidiecezji i polskich katolików. Wydarzeniu towarzyszyła duma parafian, że ich proboszcz „poszedł w biskupy”.
Następcą księdza biskupa Andrzeja Wypycha został ksiądz Ryszard Miłek, który obok pracy duszpasterskiej niestrudzenie kontynuuje w kościele prace remontowo-renowacyjne rozpoczęte przez jego poprzednika.
Obecnie w kościele i kaplicy odprawia się 7 nabożeństw: 4 w języku angielskim i 3 w języku polskim oraz w każdą trzecią sobotę miesiąca w języku włoskim. Natomiast w każdy ostatni czwartek miesiąca jest msza święta do Ojca Pio w języku polskim, którą odprawia ksiądz Piotr Gnoński.
Od 30 lat przy parafii Świętego Franciszka Borgiasza działa katolickie centrum dla osób głuchoniemych, dla których w kaplicy w niedzielę o godzinie 10.30 odprawiana jest msza w języku migowym. Centrum prowadzi również katechezę i duszpasterstwo w języku migowym. Osobą odpowiedzialną i koordynującą działania centrum jest ksiądz Joseph Mulcrone.
Co ciekawe, nadal funkcjonuje przyparafialna szkoła podstawowa.
Przy parafii działają klub dla kobiet – Catholic Women's Club i organizacje Italian Catholic Federation i rękodzielniczy oraz polska grupa Matki Boskiej Częstochowskiej, która w każdą pierwszą sobotę miesiąca o 18.30 ma specjalną mszę świętą z nabożeństwem do Matki Boskiej Częstochowskiej.
Kościół udziela wszystkich sakramentów. Według szacunkowych obliczeń każdego weekendu do kościoła Świętego Franciszka Borgiasza uczęszcza około 3 tys. wiernych, z czego połowę stanowią Polacy.
Kościół i jego wnętrze
Bryła kościoła Świętego Franciszka Borgiasza w Chicago nadaje świątyni unikalny, nowoczesny wygląd, wyróżniając budowlę architektonicznie. Projekt wykonany na bazie litery V umożliwił zastosowanie praktycznego dla wiernych systemu ośmiu wejść do świątyni, zaoszczędził także dużo miejsca, pozwalając na budowę parkingów.
Po obu stronach krucyfiksu nad ołtarzem usytuowano figury świętych; po prawej – Serca Pana Jezusa; po lewej Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia.
Promienie naturalnego światła przedostające się z witraża z wizerunkiem Świętej Rodziny, umieszczonego naprzeciwko ołtarza głównego, tuż nad kaplicą Matki Boskiej Częstochowskiej, rozświetlają przestrzeń kolorowymi refleksami.
W głębi kaplicy o tej samej nazwie znajdują się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej i jedna z cenniejszych ekspozycji w kościele – gablota, w której są przechowywane relikwie świętych: Franciszka Borgiasza, Ojca Pio, stygmatyczki Gemmy Galgani, św. Jana Pawła II, św. Faustyny i Jerzego Popiełuszki.
Jola Plesiewicz
Zdjęcia: Dariusz Piłka
Parafia Świętego Franciszka Borgiasza
8033 W. Addison
Chicago, IL 60634
Proboszczowie parafii Świętego Franciszka Borgiasza w Chicago
Józef Hemrick 1949–1955 r.
James Walsh 1955–1957 r.
John Stokes 1958–1976 r. – proboszcz najdłużej sprawujący swoją funkcję
Robert Brodfuerher 1977–1991 r.
Ralph Strand 1991–1993 r.
Dan Mayall 1994–2001 r.
Andrzej Wypych 2002–2011 r. – biskup pomocniczy Archidiecezji Chicago
Ryszard Milek 2012–do chwili obecnej
