Ewa Malcher
Biuro Wysokiego Komisarza NZ ds. Uchodźców (UNHCR) szacuje, że liczba osób wewnętrznie przesiedlonych z powodu konfliktu na Ukrainie wynosi 260 tys. (są to ostrożne statystyki obejmujące tylko osoby, które zostały zarejestrowane). Ponad 120 tys. osób ubiega się o ochronę międzynarodową (status uchodźcy) na terenie Federacji Rosyjskiej, a nieco ponad 4 tys. o ochronę na terenie UE (dane z 31 lipca).
Urząd do Spraw Cudzoziemców (UdSC) prowadzi 1 tys. 125 postępowań o nadanie statusu uchodźcy wobec obywateli Ukrainy (stan na 7 września). Pod względem liczby wniosków o ochronę międzynarodową złożonych w tym roku, Ukraina znajduje się na drugim miejscu, tuż za Rosją.
W tym roku nie przyznano statusu uchodźcy żadnemu obywatelowi Ukrainy, sześciu przyznano ochronę uzupełniającą, wydano też dwie decyzje o udzieleniu zgody na pobyt tolerowany.
W zeszłym roku status uchodźcy nadano dwóm osobom z Ukrainy, pięciu udzielono ochrony uzupełniającej, w stosunku do ośmiu wydano zgodę na pobyt tolerowany.
Na podstawie informacji zawartych we wnioskach uchodźczych oraz uzyskanych podczas przesłuchań, UdSC wyróżnił kilka profili wnioskodawców.
Ok. 13 proc. osób ubiegających się o status uchodźcy to osoby, które zadeklarowały, że uczestniczyły w wydarzeniach Euromajdanu w Kijowie, brały udział w protestach w innych miastach bądź głośno wyrażały sympatię do uczestników tych protestów (Profil Majdanu). Są to głównie osoby z Krymu i wschodnich obwodów Ukrainy. Powołują się na fakt, iż są prześladowane, grożono im m.in. pozbawieniem wolności czy nawet życia. Grupę tę tworzą zarówno kobiety, jak i mężczyźni o bardzo zróżnicowanym wieku i stanie cywilnym.
Ok. 24 proc. wszystkich wnioskodawców stanowią osoby, które przybyły do Polski bezpośrednio z Ukrainy (Profil Krymski). Zdecydowana większość z nich deklaruje narodowość ukraińską (ok. 67 proc.), natomiast blisko jedna trzecia (31 proc.) - narodowość tatarską. Zdecydowana większość podjęła decyzję o opuszczeniu kraju po referendum, w wyniku którego Rosja zaanektowała półwysep krymski. Wnioskodawcy narodowości tatarskiej obawiają się o swe bezpieczeństwo przede wszystkim ze względu na narodowość i religię, zaś zwolennicy przynależności Krymu do Ukrainy obawiają się działań prorosyjskich separatystów. Powołują się także na fakt odmowy przyjęcia obywatelstwa rosyjskiego, w związku z czym nie mogli dłużej pozostać na Krymie.
Ponad jedna trzecia (ok. 36 proc.) wszystkich wnioskodawców to osoby, które pochodzą z obwodów donieckiego, ługańskiego oraz charkowskiego (Profil Wschodniej Ukrainy). Wszyscy powołują się na ogólną niebezpieczną sytuację w regionie oraz obawę o swoje bezpieczeństwo ze względu na wcześniejszy udział w protestach oraz publiczne wypowiedzi na ten temat.
Ok. 10 proc. wnioskodawców stanowią osoby obawiające się powołania do wojska. Są to mężczyźni w wieku od 23 do 45 lat.
Kolejne ok. 10 proc. to osoby, które przyjechały z Ukrainy, jednak wcześniej mieszkały już w Polsce (głównie ze względu na studia lub pracę) oraz osoby przebywające od dłuższego czasu w Polsce (często od kilku lat), które obawiają się powrotu na Ukrainę w związku z groźbą wybuchu wojny z Rosją oraz ogłoszoną mobilizacją. Najczęściej nie były zaangażowane w żaden rodzaj działalności społeczno–politycznej na Ukrainie.
Choć Ukraińcom rzadko przyznawany jest status uchodźcy, mają szansę na legalizację pobytu na podstawie innych przepisów. W tym roku, do 7 września, obywatelom Ukrainy wydano ponad 6 tys. zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony, ponad 2,8 tys. zezwoleń na pobyt czasowy, 979 zezwoleń na osiedlenie się, 807 zezwoleń na pobyt stały i 363 zezwoleń na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
UdSC podkreśla, że obywatele Ukrainy posiadają 38 tys. ważnych kart pobytu, co stanowi 31 proc. populacji cudzoziemców w Polsce (prawie 18 tys. – pobyt stały, ponad 17 tys. – zezwolenie na pobyt czasowy, ponad 2 tys. - pobyt rezydenta długoterminowego UE).
Porównując pierwsze półrocze 2013 r. z tym samym okresem br. zaobserwowano blisko dwukrotny wzrost liczby wniosków o pobyt stały (z 944 do 1 743), półtora raza więcej wniosków o pobyt czasowy (z 4 tys. 907 do 8 tys. 38), półtora raza więcej wniosków o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE (z 274 do 416).
Z danych MSZ wynika, że w tym roku, do 4 września, polskie placówki konsularne i dyplomatyczne znajdujące się na Ukrainie wydały obywatelom Ukrainy 562 tys. 682 wiz (381 347 wiz Schengen oraz 181 335 wiz krajowych); w porównaniu z analogicznym okresem, zeszłego roku liczba wydanych wiz wzrosła o 87 tys. 747, co daje wzrost o 18 proc.(PAP)
Na zdjęciu: uchodźcy z Ukrainy fot.Arkady Budnitsky/EPA
Zamieszczone na stronach internetowych portalu www.DziennikZwiazkowy.com materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Codziennego Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Alliance Printers and Publishers na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
